فازنخست توافق غزه آغاز شد
اميد به صلح / بیم از جنگ مجدد
كابينه اسراييل بامداد جمعه، 10 اكتبر 2025 با اكثريت آرا فاز نخست توافق آتشبس و تبادل اسرا با حماس را تصويب كرد. اين تصميم پس از سه روز مذاكره غيرمستقيم در مصر، اميدي براي پايان جنگ دوساله غزه ايجاد كرده است، هرچند ابهامات زيادي درباره آينده باقي مانده است. اين توافق بخشي از طرح ۲۰ مادهاي صلح دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا، است كه اواخر سپتامبر پيشنهاد شد.حماس متعهد شده ۲۰ گروگان زنده از ۴۸ گروگان باقيمانده از حمله ۷ اكتبر ۲۰۲۳ را ظرف ۷۲ ساعت پس از شروع آتشبس آزاد كند.
در مقابل اسراييل نيز متعهد به پايان عمليات نظامي در نوار بااريكه غزه شود. در همين راستا ترامپ به فاكس نيوز گفت اين آزادي گروگانها احتمالا دوشنبه يا سهشنبه، ۱۳ يا ۱۴ اكتبر، انجام ميشود و او براي امضاي رسمي توافق به مصر خواهد رفت. در مقابل، اسراييل حدود ۲۰۰۰ زنداني فلسطيني، شامل ۲۵۰ نفر با حبس ابد، ۱۷۰۰ نفر از غزه و همه زنان و كودكان بازداشتي را آزاد خواهد كرد. مقامات اسراييلي تأكيد كردند ماروان برقوتي، رهبر برجسته فلسطيني، آزاد نخواهد شد.به نوشته يورونيوز، پس از تصويب كابينه اسراييل، نيروهاي اسراييلي ظرف ۲۴ ساعت از بخشهايي از غزه عقبنشيني ميكنند و به خط زرد توافقشده محدود ميشوند كه حدود ۵۳ درصد غزه را تحت كنترل اسراييل نگه ميدارد. آتشبس از شنبه، ۱۱ اكتبر، آغاز ميشود و در پنج روز اول، روزانه ۴۰۰ كاميون كمك وارد غزه خواهد شد كه اين تعداد بهتدريج افزايش مييابد. خليل الحيه، مذاكرهكننده حماس، از امريكا و ميانجيگران مصر، قطر و تركيه تضمين گرفته كه اين فاز تا پايان به جنگ منجر نشود. حماس همچنين تأييد كرد گذرگاه رفح با مصر باز خواهد شد.
همزمان رويترز نوشته فعلا گروهي از تحليلگران و ناظران از پيشرفت درباره گام نخست توافق غزه به واسطه شكست آتشبس ژانويه ۲۰۲۵ كه تنها دو ماه دوام آورد، با احتياط استقبال كردند. با اين حال بنيامين نتانياهو، نخستوزير اسراييل، اين روز را روزي بزرگ خواند و در تماسي با ترامپ از دستاوردي تاريخي سخن گفت. ترامپ نيز وعده صلح پايدار و بازسازي گسترده غزه با حمايت مالي كشورهاي ثروتمند خليج فارس را داد. آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل، اين توافق را فرصتي تاريخي دانست و آمادگي سازمان ملل براي افزايش كمكها و بازسازي را اعلام كرد.با وجود جشن در تلآويو و آتشبازي در ميدان گروگانها و شادي خياباني در خانيونس، ترديدها پابرجاست. آويشاي داويد، پدر يكي از گروگانها، گفت: خوشحالم، اما تا وقتي پسرم را نبينم، باور نميكنم.
موسي، پزشك ديرالبلاح، نيز گفت: غزه ويران شده، اما اميدواريم امنيت بازگردد. با اين حال، حملات اسراييل ادامه دارد. به نوشته رويترز پنچنشبه، ۹ اكتبر، ۲۹ فلسطيني كشته شدند و ۴۰ نفر در محله صبرا زير آوار ماندند. حماس اين حملات را كشتار سيستماتيك براي تضعيف توافق خواند و خواستار مداخله امريكا شد.
همچنين آسوشيتدپرس گزارش داد نيروهاي اسراييلي عقبنشيني جزئي را آغاز كردهاند و ساكنان غزه به محلههاي ويرانشده بازميگردند، اما ترس از نقض آتشبس وجود دارد. اسماعيل زايدا، ساكن غزهسيتي، گفت: خانهام پابرجاست، اما همهچيز نابود شده. كي جنگ واقعا تمام ميشود؟ سازمان ملل تأييد كرد قحطي در غزه ادامه دارد و ۴۶۰ نفر از سوءتغذيه جان باختهاند.
كارشناسان مانند عمر بدّار هشدار ميدهند كه اين تنها فاز نخست است و اختلافات بر سر خلع سلاح حماس، حاكميت غزه با پيشنهاد كميته بينالمللي تحت نظارت ترامپ و توني بلر بدون نقش حماس و انتقال قدرت به تشكيلات خودگردان، و بازسازي اينباريكه ميتواند توافق را شكننده كند.
جنگ اسراييل با حماس بيش از ۶۷ هزار كشته فلسطيني، شامل ۲۰ هزار كودك، به همراه داشت، اين رقم توسط وزارت بهداشت غزه اعلام و توسط كميته معتبر سازمان ملل تاييد شده است. كميسيون سازمان ملل در سپتامبر اسراييل را به نسلكشي متهم كرد كه تلآويو آن را رد كرد. نتانياهو قحطي را انكار و بر ارسال كمكها تأكيد دارد. حال اگر اين توافق پايدار بماند، ميتواند خاورميانه را تغيير دهد، اما مروان بشاره، تحليلگر الجزيره، هشدار داد: بدون بازسازي واقعي غزه، جنگ ممكن است بازگردد. جهان با اميد و نگراني نظارهگر اين روزها است.