به مناسبت درگذشت جمشيد شميراني
تنبكنواز بيهياهو كه معناي زندگي را در موسيقي سراغ ميكرد
آرپژ تيموريان
جمشيد شميراني، موسيقي و تنبكنوازي را در محضر شادروان استاد حسين تهراني آموخت. او يكبار در سال 1339 براي تحصيلات در رشته رياضي به فرانسه مهاجرت كرد و بعد از آن به ايران بازگشت و در زمينه موسيقي فعاليت كرد، ازجمله اين فعاليتها را ميتوان به دونوازي سهتار و تنبك همراه با استاد سعيد هرمزي (جشن هنر شيراز) و همنوازي با استاد علياصغر بهاري در جشن هنر سال 1349 اشاره كرد. او پس از بازگشت به فرانسه و اقامت در پاريس دست از كار نكشيد و به معرفي تنبك و تنبكنوازي و همچنين معرفي موسيقي دستگاهي ايران به غير ايرانيان پرداخت. او با حسين عليزاده، داريوش طلايي، مجيد خلج و همچنين پيتر بروك (كارگردان شهير تئاتر) همكاري كرد و در مركز مطالعات شرقي وابسته به دانشگاه سوربن به مدت 15 سال مشغول تدريس شد.
شميراني سالهاي بعد در اروپا همراه با پسرانش گروه «تريو شميراني» را تاسيس كرد و كنسرت و آثار صوتي و تصويري بسياري از خود به جاي گذاشت كه ازجمله اين آثار ميتوان به آلبوم «دوار» كه توسط انتشارات ماهور در ايران منتشر شد و همچنين آثار تصويري كه شبكه جهاني موسيقي مِزو از اين تريو ساخت، اشاره كرد.
از نگاه نگارنده، بزرگترين خصلت شميراني، سادگي و بيحاشيه بودن او بود. وي فقط و فقط به موسيقي و هنر و ارايه صحيح آن فكر ميكرد. شميراني با نوازندگان بينالمللي بسياري همكاري كرد، اما هيچ وقت اصالتها را در نوازندگي زير سوال و از بين نبرد. او به مكتب حسين تهراني وفادار ماند و تمام نواختههايش حول محور اين مكتب ميگردد. استفاده از اشاره معروف استاد تهراني كه تمام شاگردان وي ازجمله زندهياد محمد اسماعيلي از آن بسيار استفاده ميكردند، استفاده از ريزهاي پر بسيار، نواختن با تنبكهاي دهانه كوچكتر كه خود حسين تهراني نيز معمولا با آنها مينواخت، اجرا با تنبكهايي كه صداي بمتري داشت، استفاده از بشكنها و گرفتهها و نواختن روي چوب به شيوه تهراني، همه و همه از دلبستگي او به استادش و مكتب او خبر ميدهد.
شميراني بيشتر اهل سكوت بود و حتي براي انتشار آلبومهاي «اشاره» كه مروري بر پنجاه سال فعاليت هنري او بود و همچنين آلبومهاي همنوازي تار و تنبك با لطفالله مجد و دونوازي كمانچه و تنبك به همراه محمود تبريزيزاده كه انتشارات ماهور آنها را منتشر كرد، رونمايي نگرفت.
دغدغه وي در امر آموزش تنبك موجب شد كه كتاب آموزش تنبك (به كوشش فريد خردمند) را در ايران با نشر ماهور منتشر كند كه ديگر هنرجويان نيز از آموختههايش بهرهمند شوند، اما همين افتادگي بيش از اندازه باعث شد اين كتاب با فاكتورهايي ارزشمند آنطور كه بايد مورد توجه قرار نگيرد و در هياهوي موسيقايي كمرنگ شود.
استاد جمشيد شميراني آخرين بازمانده از شاگردان مستقيم استاد حسين تهراني، از نسلي طلايي بود كه موسيقي برايش نه حرفه كه معناي زندگي بود.