اتفاقي جدید، نقدهايي قابل‌اعتنا

21 و 22 آبان سال جاري، اركستر سمفونيك تهران كه يكي از قديمي‌ترين و مهم‌ترين نهادهاي موسيقي اركسترال و كلاسيك كشور به شمار مي‌رود و البته سابقه‌اي نزديك به يك قرن فعاليت حرفه‌اي دارد، در تالار وحدت به صحنه رفت و اين‌بار به رهبري يك زن كه خود واكنش‌هاي بسياري را به دنبال داشت. اين اجرا با رهبري پانيذ فريوسفي، رهبر مهمان برگزار شد، اتفاقي كه از آن به عنوان نخستين تجربه رهبري يك زن بر اركستر سمفونيك تهران ياد مي‌شود و البته به ‌دليل رويكردش در حمايت از زنان در عرصه موسيقي، از سوي بنياد رودكي به‌طور رسمي مورد تاكيد قرار گرفت. در اين كنسرت، قطعاتي از دو آهنگساز زن ايراني از جمله «ديار» اثر آفتاب درويشي و «سيمرغ و زمزمه» اثر گلفام خيام، همچنين «امپرامپتو اپوس ۵» اثر ژان سيبليوس، موومان‌هاي آلگرو مدراتو و آدانته كن موتو از سمفوني شماره ۸ فرانتس شوبرت و در پايان «رقص شمشير» از باله‌ گايانه اثر آرام خاچاطوريان اجرا شد. حضور پدرام فريوسفي هم به‌ عنوان سوليست ويولن در اجراي «ديار» نيز از نكات قابل توجه اجرا بود.
نكته قابل توجه ديگر هم در اين ميان، سخنان نصير حيدريان، رهبر دايم اركستر است كه بر ضرورت سخت‌گيري در انتخاب رهبران اركستر تاكيد كرده است. او در مصاحبه‌اي با ايسنا كه در تاريخ ۲۴ آبان منتشر شد، گفته: «در مجموع، اركستر در اين ۱۰ ماه كنسرت‌هاي باكيفيتي برگزار كرده است. آرامش و انسجام روحي در ميان اعضا برقرار شده است و از اين بابت خوشحالم. البته هنوز تا رسيدن به آن ايده‌آلي كه به خاطرش از اروپا بازگشتم، فاصله داريم. هدف من اين بود كه بتوانيم اركستر سمفونيك تهران را به سطح بين‌المللي برسانيم. با توجه به سابقه‌ ۹۰ ساله‌ اين اركستر، اين هدف كاملا دست‌يافتني است.»اين رويداد در ميان مخاطبان موسيقي كلاسيك بازخوردهاي زيادي را در بر داشت. بسترسازي براي حضور بي‌‌قيد و شرط زنان هنرمند در حوزه موسيقي هميشه از دغدغه‌هاي اهالي موسيقي بوده و هست كه البته تاكنون اين اتفاق آن طور كه شايسته است، نيفتاده و بايد گفت كه توجه به اين امر از سوي مسوولان در هر نهاد و جايي كه باشد، مهم است. اگرچه توجه به اين دغدغه قابل تقدير است، اما در اين ميان نقدهاي مختلفي هم از نظر نحوه مديريت اجرا، انتخاب قطعات و رهبري اركستر نيز وجود دارد. بي‌شك تاريخچه حضور زنان در موسيقي ايران، جزييات نقدها و تحليل ابعاد فني و مديريتي اجراي اخير موضوع مهمي است كه در آينده مي‌توان به آن پرداخت.
٭ گروه هنر و ادبيات: 21و ۲۲ آبان كنسرت اركستر سمفونيك تهران به رهبري پانيذ فريوسفي در تالار وحدت برگزار شد. اين اجرا فارغ از همه مباحث فني، از حيث تاريخي اهميت دارد. صفحه موسيقي «اعتماد» به زودي گزارشي در اين باره منتشر خواهد كرد.