امنيت تحت‌الشعاع ركود
آلبرت بغزيان ٭
نامه چهار وزير به رييس‌جمهوري حاوي موارد مهمي است كه مي‌توان آنها را از زواياي مختلف بررسي كرد. آن‌چيزي كه در نخستين گام در مورد اين نامه به ذهن مي‌رسد، اين است كه وزير دفاع در كنار سه وزير اقتصادي قرار گرفته است. اين نشان مي‌دهد كه از نظر وزراي محترم، مشكلات اقتصادي كم‌كم شكل بحراني جدي‌تر به خود خواهد گرفت و اگر تمهيدات لازم چيده نشود، ممكن است مساله امنيت داخلي هم تحت‌الشعاع قرار بگيرد. به همين خاطر وزير دفاع هم اين نامه را امضا كرده، هر چند كه چنين كاري در همه جاي جهان مرسوم است و نوعي اعلام آمادگي از طرف اين وزير است.
از طرف ديگر آن‌طور كه از بحران تعريف مي‌شود، كشور ما در سراشيبي آن حضور ندارد يعني به عبارت ديگر كشور ما امروز دچار بحران‌هايي كه در سال 1392 در آن قرار داشت، نيست. به همين خاطر وقتي به بحث ضرب‌الاجلي كه وزرا در نامه مذكور به آن اشاره كردند، مي‌رسيم نبايد اين تصور را داشته باشيم كه كشور در سراشيب سقوط است، بلكه بايد بپذيريم كه براي خروج از مشكلات اقتصادي نياز به يك عزم ملي وجود دارد.
يكي از معضلات كشور ما در سال‌هاي اخير سياست‌هاي نادرست و ناهماهنگي بين دستگاه‌هاي مسوول است. اين مساله را بيش از هر چيز مي‌توان در تعيين نرخ ارز ديد، در حالي كه بانك مركزي، به عنوان دستگاهي كه اين نرخ را تعيين مي‌كند، با نگاهي نسبتا كاسبكارانه به اين مساله نگاه مي‌كند؛ وزارت امور اقتصادي و دارايي نگاهي كلان به تعيين اين نرخ دارد. طبيعي است كه وقتي دو تعريف از يك مساله وجود دارد، هماهنگي در اتخاذ يك سياست مشترك كار ساده‌اي نيست. به همين خاطر امضاي آقاي طيب‌نيا را بايد از اين زاويه مورد تحليل قرار داد. علاوه بر اين بخش زيادي از اين نامه به بررسي مشكلات بازار سرمايه مربوط است. نگاهي كه به بورس وجود دارد بر اين مبنا است كه قرار است جايگزيني براي سرمايه‌گذاري در بخش زمين يا ارز باشد اما با مشكلاتي كه در سال 1392 در اين بازار به وجود آمد اقبال عمومي به آن كم و كمتر شده است. امروز ديگر مانند سال‌هاي 1390تا 1392، نقدينگي به بورس تزريق نمي‌شود، درنتيجه تركيدن حباب‌هاي متعدد در اين بازار قابل پيش‌بيني بود. وقتي كشور درگير ركود است، نمي‌توان توقع داشت كه بورس به شكل خود به‌خودي به رونق برسد. براي حل بحران ركود هم بايد هزينه توليد كاهش پيدا كند و اگر هزينه توليد كم شود، طبيعتا توليد به حركت مي‌افتد، اشتغال‌زايي و فضا براي رونق فراهم مي‌شود. ٭ استاد دانشگاه تهران