حسين اميرعبداللهيان، معاون عربي و آفريقاي وزير امور خارجه:
تلاش‌هاي ميداني ايران در سوريه بيش از هر كشور ديگري بود
«بدون ترديد در همه كشورهاي منطقه داراي نفوذ معنوي هستيم. اما اين نفوذ به معناي مداخله ما در كشورهاي منطقه نيست». اين جملات را حسين اميرعبداللهيان، معاون عربي و آفريقاي وزير امور خارجه، روز گذشته در سخناني درباره تحولات و مقاومت منطقه در دانشگاه صنعتي شريف بر زبان آورد. اميرعبداللهيان با اشاره به آنچه دخالت ايران در منطقه از سوي رسانه‌هاي غربي و مقامات اين كشورها عنوان مي‌كنند، گفت: برخي كشورها و ديپلمات‌هاي ارشد آنها در ارتباط با ما مطرح مي‌كنند كه ايران نفوذ خود را در منطقه ناديده بگيرد. اما كدام كشور اين كار را انجام مي‌دهد؟ پس از37 سال ايران با توجه به گفتمان و رفتار منطقي‌اش در منطقه نفوذ پيدا كرده است و ما آن را در راستاي تامين حداكثري منافع و امنيت ملي و نيز كمك به جهان اسلام به كار مي‌بريم. حالا اگر برخي طرف‌ها نفوذ ايران را به دخالت ترجمه مي‌كنند مشكل و كج فهمي آنهاست. ايران مداخله‌اي در كشورهاي منطقه ندارد. معاون عربي آفريقاي وزارت امور خارجه با اشاره به ديدارش با فيليپ هاموند، وزير خارجه انگليس در هفته‌هاي گذشته كه پس از دوران قطع رابطه سياسي اتفاق افتاد، گفت: در اين گفت‌وگو هاموند گفت كه بحريني‌ها مي‌گويند ايران اسلحه به آنجا فرستاده است و مردم بحرين را عليه دولت تحريك مي‌كند. من پرسيدم كه چه نوع اسلحه‌اي فرستاده شده است؟ و او گفت با يك قايق چهار جعبه كلاشينكف فرستاده شده است. من در پاسخ به وزير خارجه انگليس خاطره‌اي را يادآور شدم؛ پس از سقوط صدام يكي از رهبران عراقي مورد سوءقصد با چاقو در مقابل در منزلش قرار گرفت، وقتي ايشان براي مداوا به ايران آمده بودند در ديدار با وي به او گفتم شما شأن و جايگاه‌تان بالاتر از اين است كه با چاقو قصد جان‌تان را كنند. به آقاي هاموند هم گفتم كه اين براي ايران توهين است كه يك قايق اسلحه فرستاده باشد. وي ادامه داد: اولا ما دخالتي در بحرين نداريم و نيازي هم به آن نمي‌بينيم، اما اگر بخواهيم دخالت كنيم به اندازه جايگاه و بزرگي‌مان دخالت مي‌كنيم. مقام معظم رهبري هم در سخناني اظهار داشتند كه اگر ما در بحرين مداخله مي‌كرديم اوضاع به گونه‌اي ديگر بود. ما صرفا در منطقه و كشورهاي آن نفوذ معنوي داريم.
حضور عراق، لبنان و عمان در وين پيشنهاد ايران بود
وي درباره تركيب كشورهاي حاضر در مذاكرات بين‌المللي سوريه در وين گفت: به درخواست ما كشورهاي عراق، لبنان و عمان كه طي پنج سال گذشته نقش سازنده‌اي در بحث سوريه ايفا كردند به مذاكرات دعوت شدند. يكي از مهم‌ترين شروط ما براي شركت در مذاكرات سوريه اين بود كه قرار نيست در اين مذاكرات به جاي مردم اين كشور تصميم‌گيري كنيم، بلكه بايد كمك كنيم تا حاميان تروريست‌ها به لحاظ سياسي و مالي روش خود را براي حل اين بحران تغيير دهند. به گزارش ايسنا، معاون ظريف تاكيد كرد كه ايران طي بحران سوريه يك كار ويژه بسيار مهم داشته كه منحصر به ايران است و آن اين است كه اجازه نداديم يك نظام سياسي به دست تروريست‌ها سرنگون شود و اين جزو افتخارات ما است. اين درحالي است كه برخي كشورها براي رسيدن به اهداف سياسي خود از كثيف‌ترين راه كه استفاده از تروريست‌ها براي سرنگوني يك كشور است استفاده كردند.
بندر از پوتين خواسته بود با ايران همراهي نكند
معاون عربي و آفريقاي وزير خارجه در ادامه با اشاره به سفري كه به روسيه داشته است و همزمان با سفر بندرسلطان يك مقام امنيتي عربستان بوده، گفت: بندر سلطان در ملاقات با پوتين كه شب قبل از ورود من به مسكو صورت گرفته بود، گفته بود مي‌خواهيم بشار اسد را سرنگون كنيم و از روسيه خواسته بود با ايراني‌ها همراهي نكنند. پوتين گفته بود چگونه مي‌خواهيد اسد را سرنگون كنيد و او گفته بود از طريق نظامي مخالفان بشار اسد را در حوزه‌هاي مختلف تسليح كرديم و بسياري از گروه‌هاي تروريستي نيز آماده كمك در اين مسير هستند. اين حرف رسمي رييس وقت امنيت ملي عربستان است و پوتين در پاسخ مي‌گويد فكر مي‌كنيد مي‌توانيد با استفاده از تروريست‌ها اسد را سرنگون كنيد؟ فكر نمي‌كنيد بعد از سوريه تروريست‌ها شما را هدف قرار خواهند داد؟
ارتش و بشار بايد داعش را در داخل سوريه از بين ببرند
وي در ادامه به مهم‌ترين اختلاف‌نظرها ميان كشورهاي شركت‌كننده در مذاكرات سوريه در وين اشاره كرد و گفت: جمهوري اسلامي ايران در سوريه مستشار نظامي دارد و به ارتش و دولت اين كشور كمك مي‌كند. برخي امريكايي‌ها در يك نگرش جديد مي‌گويند مستشاران آنها به معارضان معتدل سوري كمك مي‌كنند و حرف ما اين است كه معارض معتدل يا تندرو نداريم. گروه‌هاي تروريستي درسوريه مثل آهن‌ربا هستند و هر كه مسلح شود خيلي زود به سوي يكي از اين گروه‌ها جذب مي‌شود. بنابراين تروريست خوب و بد وجود ندارد. هرگونه موفقيت در مذاكرات مبتني بر آن است كه كشورها اراده جدي براي توقف ورود تروريست‌ها به داخل سوريه و مبارزه با آنها داشته باشند. بر اساس درك و فهمي كه از ميدان سوريه داريم اگر خود را از بازي معارضه معتدل مسلح خارج نكنيم و اجازه ندهيم ارتش و رهبري سوريه داعش را در داخل سوريه از بين ببرد نمي‌توان انتظار موفقيت داشت. در چنين صورتي است كه سوريه مي‌تواند به يك نقطه امن مشخص برسد و بعد از آن بتوانيم مكانيزم‌هاي سياسي را محقق كنيم. از نظر جمهوري اسلامي ايران بشار اسد، رييس‌جمهور قانوني سوريه است و اين خط قرمز ما است. هيچ كس نبايد تعيين كند كه در پايان پروسه سياسي اسد مي‌تواند كانديداي رياست‌جمهوري بشود يا نه. اين يك موضوع داخلي است و به تصميم مردم سوريه بازمي‌گردد.
نشست‌هاي وين شروع خوبي بود
اين مقام وزارت خارجه كه در نشست سوريه درباره وين حضور داشته است، درباره برگزاري نشست بين‌المللي سوريه خاطرنشان كرد: ارزيابي ما در مجموع از اين نشست مثبت است اما هنوز به آن سطح از توافق نرسيديم كه بگوييم هريك از كشورها كه از مذاكرات خارج مي‌شوند يك حرف واحد را خواهند زد. گروهي از كشورها به نام پروسه سياسي سعي دارند همان اهداف و خواسته‌هاي خود را كه از طريق جنگ دنبال مي‌كنند روي ميز مذاكره پيش ببرند و گروه ديگري مثل ما به دنبال توقف كشتار و خون‌ريزي و فراهم كردن شرايطي هستيم كه در پايان پروسه سياسي اين مردم سوريه باشند كه درباره سرنوشت‌شان تصميم مي‌گيرند آن هم بدون مداخله خارجي. اين نشست‌هاي بين‌المللي با همه فراز و نشيب‌هايش شروع خوبي براي فاصله گرفتن از روش‌هاي نظامي و امنيتي و حركت به سمت حل بحران به لحاظ سياسي است.
اسد پيشنهاد ايران براي اعزام خانواده‌اش به ايران را نپذيرفت
معاون ظريف درباره مقاومت بشار اسد در پي سال‌هاي گذشته خاطرنشان كرد: حدود 70 تا 80 كشور سرنگوني اسد را دنبال كرده‌اند و در اين ميان ايران، روسيه و حزب‌الله با نگاه خاص خود و نيز برخي ديگر در سطوح مختلف از اسد حمايت كردند. اما مهم‌ترين اقدام بر سر سقوط نكردن سوريه رهبري بشار اسد با كمك ارتش سوريه و مردم اين كشور صورت گرفته است. در منطقه برخي كشورها نگران بودند كه آيا اسد با شروع بحران مي‌تواند در مقابل حملات مقاومت كند و همواره اين نگراني وجود داشت. دو سال پيش در ديداري كه با بشار اسد داشتيم به او پيشنهاد شد كه خانواده‌اش را به ايران بفرستد اما پاسخ او اين بود كه من تا آخرين لحظه در كشور هستم و همسرم مسوول رسيدگي به خانواده شهداست و از كشور خارج نمي‌شويم. ارتش سوريه پنج سال است به مقاومت ادامه مي‌دهد آن هم در يك جنگ تروريستي و چريكي. همچنين نيروهاي داوطلب سوري اعم از زن و مرد در اين مدت در حال نبرد هستند.
ايران سنگين‌ترين هزينه‌ها را در سوريه داده است
اميرعبداللهيان در ادامه افزود: به لحاظ حمايت‌هاي خارجي فقط ايران بوده است كه به طور ميداني بيشترين تلاش را كرد تا اين دولت بر سرقدرت بماند و اگر حمايت مستشاري ما و همراهي با ارتش و مردم اين كشور نبود شايد در همان دو، سه سال اول، دو يا سه بار سوريه در معرض سقوط قرار مي‌گرفت. ايران در ميدان سوريه نقش برتر را دارد و اگر ايران در راه‌حل‌هاي سياسي براي حل بحران سوريه نباشد اين راه‌حل‌ها به نتيجه نمي‌رسد. معاون عربي و آفريقاي وزير خارجه در پاسخ به اينكه نسبت سپاه و وزارت خارجه در تحولات منطقه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ خاطرنشان كرد: موفقيت‌هاي ايران در سوريه، عراق، لبنان و ديگر مناطق لزوما متمركز بر دستگاه ديپلماسي نيست بلكه اين موفقيت‌ها ناشي از كليت نظام جمهوري اسلامي و حمايتي است كه رييس‌جمهوري بايد انجام دهند و مقام معظم رهبري رهنمودهايي را داشته و دارند. بنابراين آنچه مورد تاكيد و توجه است نقش تعيين‌كننده ايران به دليل ظرفيت همه دستگاه‌هاي نظام است. در حوزه سياست خارجي شوراي عالي امنيت ملي مصوباتي دارد كه به تاييد رييس‌جمهور و سپس رهبري مي‌رسد. ممكن است من در وزارت خارجه در مباحث كارشناسي با همكارانم اختلاف نظرهايي داشته باشم اما در مجموع همه بخش‌هاي ذي‌ربط و موثر در سياست خارجي و ديپلماسي ملزم هستيم بدون نگاه خطي و جناحي مصوبات شوراي عالي امنيت ملي را اجرا و در آن مسير گام‌برداريم. اميرعبداللهيان با اشاره به حضور ايران در مذاكرات سوريه كه با حضور كشورهايي از جمله عربستان و امريكا صورت مي‌گيرد، گفت: حضور ايران به اين دليل است كه اجازه داده نشود تعدادي از كشورها درباره آينده سوريه به جاي مردم اين كشور تصميم بگيرند. اگر ايران بتواند نقش منفي برخي كشورها را در اين مذاكرات در خروجي راهكار سياسي براي سوريه كنترل كند و مردم سوريه بتواند حق تعيين سرنوشت‌شان را به طور كامل و بدون هيچ مداخله خارجي به دست آورند و در عين حال خون‌ريزي متوقف و تروريسم شكست بخورد ما به هدف‌مان از شركت در اين مذاكرات رسيده‌ايم. فرمايش مقام معظم رهبري است كه با حضورمان اجازه ندهيم در مذاكرات ديگران براي مردم سوريه تصميم بگيرند. در پنج سال گذشته ما سنگين‌ترين هزينه را در سوريه را داده‌ايم و بهترين نيروهاي‌مان را از دست داده‌ايم بنابراين با رعايت همه خطوط قرمز مورد تاكيد مقام معظم رهبري سعي مي‌كنيم بهترين دستاورد سياسي را در اين مذاكرات داشته باشيم.