رونمايي از روبات انسان نماي ايراني

اعتماد| 190 سانتي ‌متر قد، 98 كيلو وزن و بدنه‌اي روشن و براق، سورنا 3 روباتي خوش‌قد و بالاست با چهر‌ه‌اي سرد و نور بنفشي در چشم‌هايش. نتيجه پروژه نسل سوم روبات انسان‌نماي ملي روز گذشته با حضور معاون علمي و فناوري رياست‌جمهوري، رييس دانشگاه تهران و سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران درسالن دانشكده مكانيك دانشگاه تهران رونمايي شد. سوژه روز خبرنگاران و عكاسان در مراسم رونمايي ايستادن سورنا ستاري در كنار سورنا3 بود. چهره شاد معاون علمي رياست‌جمهوري در كنار صورت جدي روبات ملي. از سال 90 كار روي پروژه سومين سورناي كشور آغاز شد تا چهار سال بعد روباتي در مقابل دوربين‌ها بايستد و فهرستي از توانايي‌هايش را به رخ بكشد. قابليت حركت بر روي سطوح ناصاف، سطوح شيب‌دار، بالا رفتن و پايين آمدن از پله‌ها و دور زدن با شعاع دلخواه و دور زدن درجا؛ علاوه بر اين سورنا3 قادر است از هر دو طريق بينايي و شنوايي با محيط ارتباط برقرار كند و قابليت سخن گفتن به صورت محدود را دارد. «تلاش كرديم كه اين فرهنگ را در جامعه ترويج دهيم و كاري كنيم كه جامعه نيروي انساني جوان و متخصص را به مثابه يك سرمايه ارزشمند در نظر بگيرد. زيرا آنچه موجب اقتدار و مطرح شدن كشورمان در عرصه جهاني مي‌شود، اقتدار برآمده از سرمايه انساني است.» ستاري در آيين رونمايي تاكيد كرد كه تمامي پيشرفت‌هاي علمي حاصل توجه به نيروي انساني است. او با اشاره به جايگاه جهاني پنجم كشورمان در تربيت نيروي انساني متخصص فني و مهندسي، ظرفيت 30 ميليوني جمعيت جوان كشورمان را يادآوري كرد و گفت: «پروژه‌هاي كاربردي و فناورانه كه با راهبرد و هدفي معين تعريف مي‌شوند، در صورتي كه بر اساس ساز و كار صحيح و بر مبناي دانش و توانمندي نيروي انساني جوان كشورمان تعريف شوند، مانند همين روبات سورنا، مي‌توانند مجموعه‌اي از فناوري‌ها باشند كه هر كدام موجب تحولي عظيم در جامعه مي‌شوند.» شايد تاكيد رييس بنياد ملي نخبگان روي ارزش نيروي انساني بود كه سبب شد رييس دانشگاه تهران هم فرصت را غنيمت بشمارد و موضوع بودجه دانشگاه را پيش بكشد. محمود نيلي احمدآبادي با بيان اينكه درقانون برنامه چهارم توسعه مقرر شد اعتبارات خاصي براي 10 دانشگاه برتر كشوردرنظرگرفته شود اما تاكنون محقق نشده است، گفت: «در سال 93 سهم دانشگاه تهران فقط 700 ميليون تومان بوده كه سهم ناچيزي است.» نيلي هم از اهميت توجه به نيروي انساني و متخصص سخن گفت و اضافه كرد: «بايد از پروژه روبات انسان نماي سورنا3 درس‌هاي بسياري بگيريم كه يكي ازآنها، درس كارگروهي است؛ يكي از ضعف‌هاي ما در حوزه پژوهش درايران كمتر كارگروهي كردن است، اما در اين پروژه كار گروهي اثر خود را نشان داد.»

مثل رسيدن به ماه

معاون علمي و فناوري رياست‌جمهوري در خاتمه صحبت‌هايش از اعلام آمادگي معاونت علمي رياست‌جمهوري در حمايت از ساخت روبات انسان نماي سورناي4 خبر داد. پروژه‌اي كه بحث‌هاي مالي آن از سوي معاونت نوآوري و تجاري‌سازي فناوري دنبال مي‌شود. محمود شيخ زين‌الدين، معاون ستاري در خصوص اين حمايت مي‌گويد كه هنوز در مرحله امضاي قرارداد هستند و به همين دليل بودجه‌هاي در نظر گرفته شده براي پروژه آتي قابل اعلام نيست او در گفت‌وگو با «اعتماد» از شرط و شروط اين معاونت براي حمايت از نسل ميني‌سورنا مي‌گويد: «قرار است از پروژه ميني‌سورنا هم حمايت كنيم البته به اين شرط كه مجريان طرح بتوانند آن را به مرحله تجاري‌سازي برسانند. دانشگاه‌ها و مراكز علمي از روبات‌هاي كوچك براي فعاليت‌هاي پژوهشي خود استفاده مي‌كنند و البته براي اين كار شرايط قيمت و استاندارد روبات‌هاي كوچك اهميت ويژه‌اي دارد. اگر بتوانند اين شرايط را تامين كنند حمايت معاونت علمي با اين پروژه خواهد بود.» عقيل يوسفي‌كما، مدير طرح ملي روبات انسان نما بسيار اميدوار است كه با همكاري و حمايت‌هاي به عمل آمده طرح تجاري‌سازي ميني سورنا با موفقيت به انجام برسد. او با اشاره به هشت سال كار مستمر روي پروژه سورنا مي‌گويد كه پس از رونمايي از سورناي 1 و 2 در سال‌هاي 87 و 89 حالا نوبت به سورنا 3 رسيده است، پروژه‌اي كه چهار سال زمان برده و 70 نفر را با خود همراه داشته است؛ دانشجويان، اساتيد و نخبگاني كه از رشته‌هاي مختلف فني و دانشگاه‌هاي مختلف براي ساخت سورنا زمان گذاشتند. يوسفي كما مي‌گويد كه ساخت اين روبات دو ميليارد تومان هزينه داشته كه از طريق سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران تامين شده است. اما اين هزينه‌ها و توسعه پله به پله روبات تنها نمادي است از توانايي‌هاي علمي و فني كشور يا قرار است هدفي كاربردي را دنبال كند؟ مدير طرح ملي روبات انسان‌نما مي‌گويد: «روبات‌ها انواع و اقسام مختلفي دارند. روبات انسان‌نما در مسير تقليد از انسان است و قرار است با شبيه‌تر شدن به كارايي‌ها و توانايي‌هاي انسان نقش همراه و همكار او را ايفا كند. با پيشرفت تكنولوژي اين روبات‌ها در جاهايي كه نياز است مي‌تواند جاي انسان را بگيرد و مثلا به جاي او به فضا سفر كند.» عقيلي‌كما مي‌گويد ساخت روبات انسان‌نما مانند تصميم براي سفر به ماه است، تصميمي كه سبب مي‌شود براي رسيدن به هدف انواع تكنولوژي‌هاي ديگر همراه با آن توسعه يابند: «تكنولوژي لازم براي روبات انسان‌نما آنقدر پيشرفته است كه براي به ثمر رسيدن آن ناچار ساير تكنولوژي‌هايي كه در اين زمينه به كمك پروژه مي‌آيند هم بايد پيشرفت كنند همان‌گونه كه سفر به ماه سبب شد تا فناوري‌هاي حوزه مخابرات هم توسعه يابد. پس از نزديك شدن نمونه‌هاي روبات به توانايي انساني دور نيست زماني كه انسان‌ها در خانه خود هم از كمك و همراهي اين روبات‌ها استفاده كنند.»