ايران به‌دنبال ساخت پالايشگاه در كشورهاي خارجي
۱۵ ميليارد يورو براي مذاكره با 6كشور
گروه اقتصادي| وزارت نفت براي رسيدن به برنامه‌هاي توليدي خود توسعه پالايشگاه‌هاي كشور را در دستور كار جدي خود قرار داده است به همين منظور طبق گزارشي كه شركت پالايش و پخش نفتي ايران منتشر كرده است اين شركت اجراي ۱۵ ميليارد يورو پالايشگاه جديد نفت و ميعانات گازي، را در دستور كار خود دارد تا ظرفيت پالايش نفت ايران بيش از يك ميليون بشكه در روز افزايش پيدا كند. در عين حال علاوه بر اين، برنامه احداث سه پالايشگاه جديد و تكميل و بهره‌برداري از پالايشگاه ميعانات گازي ستاره خليج فارس به ارزش ۱۵ ميليارد يورو در برنامه ششم توسعه در دستور كار قرار دارد، ضمن آنكه اجراي هفت طرح بزرگ براي حفظ ظرفيت و تداوم توليد در پالايشگاه‌هاي موجود نفت در دست اجراست. البته بيژن زنگنه، وزير نفت در هفته گذشته در جمع خبرنگاران گفته بود: «براساس برنامه‌ريزي انجام شده، ظرفيت پالايش نفت ايران تا پايان برنامه ششم توسعه به 2/3 ميليون بشكه در روز افزايش مي‌يابد.» در همين حال ايران مذاكراتي را براي سرمايه‌گذاري در طرح‌هاي پالايشگاهي برزيل نيز انجام داده است كه نشان مي‌دهد ايران قصد دارد برنامه توسعه‌اي خود را به خارج از مرزهاي خود نيز گسترش دهد كه البته شايد همراه با الزام به خريد نفت ايران باشد كه به اين ترتيب ايران با يك تير به دو نشان خواهد زد و علاوه بر فروش نفتش به برزيل، سرمايه‌گذاري مناسبي را نيز در خارج از مرزهايش خواهد كرد. براساس پيش‌بيني‌ها مقرر است نفت ايران در پالايشگاه‌هاي شمال شرقي برزيل تصفيه تا در بازار اين كشور فروخته شود. اين مقام دولتي كه خواست به علت ماهيت محرمانه مذاكرات رسمي نامش اعلام نشود، افزود: گفت‌وگوهاي ايران و برزيل هنوز در مرحله مقدماتي است. بر پايه اين گزارش، ايران با سرمايه‌گذاري در راه‌اندازي پالايشگاه‌هاي پرميوم يك و پرميوم دو در ايالت‌هاي مارانائو و سئاراكه قرار است با احداث آنها سوخت با گوگرد پايين توليد كند. مقام دولتي يادشده درباره احتمال سرمايه‌گذاري ايران در طرح‌هاي پتروبراس اظهارنظر نكرد. پتروبراس عمليات ساخت اين دو پروژه را كه هر كدام ١٥ ميليارد دلار هزينه در بر دارد به علت رسوايي‌هاي فساد مالي و سقوط قيمت نفت متوقف كرده و براي فروش آنها اعلام آمادگي كرده است. ادواردو براگا، وزير معادن و انرژي برزيل بدون اشاره به جزييات از مذاكره با ايران درباره پالايشگاه‌ها خبر داده بود. با اين وجود، پتروبراس حاضر به اظهارنظر درباره خبر مربوط به مذاكرات پالايشگاهي ايران و برزيل نشده است.
مذاكره با ٦ كشور
در همين حال حميد شريف رازي، مديرعامل شركت ملي مهندسي و ساختمان نفت ايران پيش از اين نيز از مذاكره با شش كشور مالزي، اندونزي، آفريقاي جنوبي، سيرالئون، برزيل و هند براي مشاركت در ساخت و خريد سهام پالايشگاه‌هاي نفت خام خبر داده و گفته بود: «با مالزي در ساخت يك پالايشگاه نفت با ظرفيت پالايش روزانه ٢٥٠ هزار بشكه با ٣٠درصد سهام، مشاركت داريم، شركت مالزيايي درصدد توسعه پالايشگاه در قالب پتروپالايشگاه است و تا حدودي با اهداف ما متفاوت است، از اين‌رو دراين‌باره به زودي يك هيات مذاكره‌كننده براي چگونگي ادامه كار، به ايران خواهد آمد. شركت ملي مهندسي و ساختمان نفت ايران با كشورهاي ديگري از جمله اندونزي، آفريقاي جنوبي، سيرالئون، برزيل و هند مذاكراتي براي ساخت پالايشگاه داشته است، به عنوان مثال قرار است در ٤٠درصد سهام يك پالايشگاه ٣٠٠ هزار بشكه‌اي در اندونزي مشاركت داشته باشيم. همچنين برزيل در مذاكرات انجام شده تمايل خود را براي مشاركت ايران در ساخت يك پالايشگاه نفت در آن كشور و واگذاري بخشي از سهام آن به ايران ابراز كرده است.» وي تاكيد كرده است: «يكي از اهداف حضور در پالايشگاه‌هاي خارجي فروش تضمين شده نفت خام و واردات فراورده‌هاي نفتي در صورت نياز است كه برخي كشورهاي توليد‌كننده نفت در حال انجام آن هستند.»
در گزارشي كه بلومبرگ نيز در اين رابطه منتشر كرده نوشته است: «عربستان در رقابت با ديگر كشورها براي به دست آوردن سهم بيشتر ازبازار نفت خريد پالايشگاه‌هاي نفت را در دستور كار قرارداده و خريد ۶۵درصد سهام سومين پالايشگاه بزرگ كره‌جنوبي همسو با اين سياست انجام شده است. خريد بخش عمده سهام سومين پالايشگاه بزرگ كره‌جنوبي پارسال از سوي عربستان نشان‌دهنده تغيير معادلات در صنعت نفت است. در حالي كه قيمت نفت در دو سال گذشته بيش از ٥٠ درصد كاهش يافته، سعودي‌ها و ديگر كشورهاي نفتخيز در حال رقابت بر سر جذب مشتريان بيشتر هستند. آسيا كه اكنون ٧٠درصد نفت مورد نياز خود را از عربستان وارد مي‌كند، عرصه اصلي اين رقابت است. براي شركت سعودي آرامكو عربستان اين شرايط به قيمت خريد سهام در پالايشگاه‌هاي آسيايي تمام شده است. خريد سهام تضمين مي‌كند كه نفت مورد نياز اين پالايشگاه‌ها از عربستان وارد مي‌شود؛ آرامكو در سه پالايشگاه نفت در آسيا سرمايه‌گذاري كرده است. در حالي كه ايران خود را براي افزايش صادرات نفت آماده مي‌كند، سعودي‌ها در تلاش هستند تعهدهاي نفتي خود را در منطقه تا جايي كه مي‌توانند افزايش دهند و پروژه‌هايي به ارزش ميلياردها دلار را در كشورهاي مختلف از اندونزي گرفته تا ويتنام برنامه‌ريزي كرده‌اند.»