هفت هزار مامور نامحسوس پليس امنيت اخلاقي كار خود را آغاز كردند
چشم‌هاي نامحسوس در خيابان‌هاي پايتخت
زهرا چوپانكاره/ صف‌هاي درهم فشرده‌اي از آدم‌هاي معمولي كنار هم قطار شده بودند؛ چهره‌هايي شبيه افرادي كه هر روز از كنارشان مي‌گذريم، با همان لباس‌هاي معمول. چهره‌هاي جوان و ميانسال با كت‌هاي خاكستري و قهوه‌اي، برخي‌هاي‌شان با عينك دودي، آن يكي با تي‌شرت آبي آسماني. رو به روي اين صف‌هاي به هم فشرده فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ پشت تريبون ايستاده بود و سخنراني مي‌كرد. همه اينها در قاب چند عكس خبرگزاري ميزان ثبت شده بود، گزارشي از آغاز به كار «پليس نامحسوس امنيت اخلاق». عكس پليس‌هاي نامحسوس و خبري كه سردار حسين ساجدي‌نيا اعلام كرد خيلي سريع ميان كاربران شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست شد. سردار گفت: «از امروز گشت نامحسوس پليس امنيت اخلاقي نيز در سطح معابر فعاليت خود را آغاز خواهد كرد. براين اساس بيش از 7000 نيروي زن و مرد با حضور در معابر نسبت به رصد اين موارد و اطلاع آن به پليس امنيت اقدام خواهند كرد. »
روز شنبه همزمان با آغاز دوباره حضور گشت‌هاي ارشاد در خيابان‌ها و اتوبان‌ها و مراكز خريد پايتخت، گزارش‌هاي رسانه‌اي و واكنش‌هاي مجازي به حضور ماموران ارشاد در سطح شهر آغاز شد اما دو روز بعد، خبر افزوده شدن نيروهاي نامحسوس امنيت اخلاقي موج متفاوتي را به راه انداخت.
فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ در خصوص نحوه عملكرد ماموران نامحسوس توضيح داد: «اين افراد در صورت مشاهده موارد ناهنجاري همچون مزاحمت براي نواميس، آلودگي صوتي، كشف حجاب در خودرو و انجام حركات نمايشي در خيابان، شماره پلاك خودرو را برداشته و از طريق سامانه پيامكي به مركز پليس امنيت اخلاقي اطلاع مي‌دهند، سپس از سوي پليس امنيت با اين افراد تماس گرفته و از آنان خواسته مي‌شود كه در موعد تعيين شده به پليس مراجعه كنند. » به گفته ساجدي‌نيا اگر اين افراد از دستور پليس سرپيچي كرده و به آن تمكين نكنند با توجه به اينكه پليس آدرس اين افراد را در اختيار دارد به منازل آنها مراجعه مي‌كند و اگر آدرس اين افراد مخدوش يا به هر دليل تغيير كرده باشد، با آنان تماس گرفته شده، تخلف خودروي مذكور در فهرست افراد خاطي ثبت شده و هنگام نقل و انتقال پلاك خودرو يا فروش خودرو يا هنگام دريافت خدمات براي خودروي‌شان اين افراد شناسايي شده و با آنان برخورد خواهد شد. ساجدي‌نيا همچنين در خصوص جايگاه ماموران نامحسوس و حوزه اختيارات آنها سه نكته را مطرح كرده است: 1- آموزش‌هاي لازم به اين افراد داده شده و آنها به عنوان پليس و ضابط قضايي شناخته شده و در اين زمينه عمل خواهند كرد و احكام قضايي لازم نيز در اين خصوص اخذ شده است. 2- اين افراد به‌طور مستقيم حق برخورد با شهروندان را نداشته و تنها اطلاعات را به پليس امنيت منتقل خواهند كرد، چراكه تنها پليس به شكل محسوس و با لباس نيروي انتظامي حق برخورد با شهروندان خاطي را دارد. 3- شهروندان در صورت مواجهه با افرادي كه خود را پليس نامحسوس ناميده هوشيار بوده و بدانند پليس نامحسوس حق برخورد با شهروندان را ندارد.»
واكنش‌هاي مجازي
با شروع دوباره كار گشت ارشاد در تهران كاربران شبكه‌هاي اجتماعي با درست كردن هشتگ #گشت_ارشاد خاطرات و انتقادات خود را با يكديگر به اشتراك گذاشتند، با رسيدن خبر آغاز به كار ماموران نامحسوس امنيت اخلاقي بار ديگر واكنش‌ها با دست به دست به اشتراك گذاشتن عكس‌هاي ماموران ايستاده در صف، آغاز شد. سه ماه پيش معاون حمل ونقل و ترافيك شهرداري تهران اعلام كرد كه به استناد شماره پلاك، در تهران سه تا 5/3 ميليون خودرو در حال تردد هستند. اين يعني از اين پس حدودا به ازاي هر 500 خودرو يك مامور نامحسوس پليس امنيت وجود دارد. شايد براي همين است كه برخي از كساني كه به پياده شدن اين طرح انتقاد وارد كردند، معتقدند كه بيش از عملي بودن نظارت اين ماموران بر حوزه هنجارهاي اجتماعي، ايجاد احساس شك در شهروندان مد نظر بوده است. نيروهايي كه از سوي نيروي انتظامي روانه خيابان‌ها شده‌اند كاملا مشخص نيست كه آيا از بدنه رسمي نيروي انتظامي هستند يا نيروهايي كه تنها پس از گذراندن يك دوره آمادگي قرار است در نقش پليس ايفاي نقش كنند، اما با وجود دوربين‌هاي ترافيك، ماموران راهنمايي و رانندگي و البته حضور گشت‌هاي ارشاد در سطح شهر مشخص نيست كه اضافه‌شدن هفت هزار نيروي نامحسوس قرار است چه نقشي در كنترل هنجارها در خيابان‌هاي پايتخت داشته باشد، همچنين هنوز اعلام نشده است كه آيا گزارش‌هايي كه ماموران نامحسوس به مركز پليس امنيت اخلاقي ارسال مي‌كنند آيا قرار است با ارايه سند باشد يا تنها ارسال پيامك آنها به معناي احراز جرم تلقي خواهد شد. طرح جديد نيروي انتظامي ابهاماتي به همراه دارد كه بايد ديد آيا مسوولان به آنها پاسخ خواهند داد يا خير. در شبكه‌هاي اجتماعي كاربران به هم يادآوري مي‌كنند كه وزير كشور دولت تدبير و اميد جانشين فرمانده كل قوا در نيروي انتظامي است. تنها چند ساعت پس از انتشار خبر آغاز به كار ماموران نامحسوس، نام عبدالرضا رحماني فضلي به عنوان يكي از مسوولاني كه شايد جوابي براي چرايي و چگونگي اجراي اين طرح داشته باشد در شبكه‌هاي اجتماعي تكرار شد.