چين و امريكا رايزنيهاي سه روزه را آغاز كردند
مذاكره در سايه اختلافهاي رنگارنگ
گروه جهان| زماني كه ريچارد نيكسون، رييسجمهور وقت امريكا در سال 1972 به چين سفر كرد تا اين كشور از انزواي به وجود آمده پس از انقلاب خارج شود، جبر تاريخ و نيازهاي دو طرف موجب شد تا طرفين روابط دوستانهاي را شكل دهند و اكنون اين دوستي به جايي رسيده است كه با وجود تمامي اختلافات نميتوانند به راحتي يكديگر را كنار بگذارند. جان كري، وزير امور خارجه امريكا روز گذشته در حالي قدم به پكن گذاشت كه روابط ميان چين و امريكا در شرايط مناسبي به سر نميبرد. اختلافات بر سر قلمرو درياي جنوبي چين كه پكن مدعي حاكميت بر اين منطقه است باعث شده تا روابط چين و امريكا را بهشدت تحت الشعاع قرار دهد. از طرفي نگراني واشنگتن از گسترش نظاميگري چين نيز موجب شده تا دو طرف نامطمئن روبهروي هم براي مذاكره بنشينند.
گفتوگوهاي استراتژيك و اقتصادي ميان پكن و واشنگتن از سال 2009 به صورت سالانه در سه روز كاري ميان صدها نفر از مقامات و كارشناسان امريكايي و مقامات چيني برگزار ميشود. اين نشست به ابتكار باراك اوباما، رييسجمهوري امريكا از بدو ورود به كاخ سفيد براي نزديكي بيشتر مواضع ميان چين و امريكا شكل گرفت. هدف آن نيز پيدا كردن زمينههاي مشترك همكاري ميان اين دو قدرت بزرگ جهاني در خصوص امنيت دريايي، سايبري و همچنين مسائل اقتصادي بود. در روزهاي پاياني حضور باراك اوباما در كاخ سفيد، آخرين دور از اين مذاكرات نيز برگزار شد و هنوز مشخص نيست رييسجمهوري كه پس از اوباما روي كار ميآيد اعتقادي به اين نشست داشته باشد يا خير. گزارشها از پكن حاكي از آن است كه اختلافات در خصوص درياي چين جنوبي به احتمال زياد مذاكرات ميان دو طرف را بهشدت تحت تاثير قرار دهد. نگرانيها از پروژههاي بزرگ در دست احيا توسط چين در جزاير صخرهاي درياي چين جنوبي كشورهاي مختلفي از جمله برونئي، مالزي، فيليپين، تايوان و ويتنام را كه مدعي كنترل بر اين منطقه هستند نيز برانگيخته است. طبق گزارش پنتاگون چين در حدود چهارصد هكتار در طول دوسال گذشته به وسعت اين منطقه افزوده است و چينيها معتقدند كه به دنبال تامين منافع خود در اين منطقه هستند. مقامات ايالت متحده نگران آن هستند، كه چين با قراردادن سامانه دفاع هوايي در اين منطقه پروازهاي مختلف در اين منطقه را محدود كند و به گفته جان كري اين اتفاق ميتواند حركتي تحريكآميز و بيثباتكننده براي منطقه باشد و اين كار ميتواند به طور خودكار تنشها در اين منطقه را افزايش دهد و چين بايد نسبت به عواقب به وجود آمده پاسخگو باشد. با اين حال جان كري تاكيد كرد كه خواستار حل مسالمت آميز ناقشه درياي جنوبي چين است. ايالات متحده در طول ماههاي گذشته سعي كرده تا ادعاهاي چين در خصوص اين منطقه را به چالش بكشد و ناوشكنها و هواپيماهاي خود را نيز از اين منطقه عبور داد و هيچگونه هماهنگي و مجوزي را براي عبور از اين منطقه از چين دريافت نكرد. با اين حال چين نيز در پاسخ به اقدامات امريكا، آنها را خطرناك و تحريك آميز ميداند. جيا كينگو، رييس دانشكده روابط بينالملل دانشگاه پكن به وال استريت ژورنال گفت: اين موضوع بهشدت ميتواند بر روابط ميان دو طرف تاثير بگذارد. بناست در طول مذاكرات سه روزه ميان مقامات امريكا و چين، مقامات نظامي دو كشور مذاكرات استراتژيكي را برگزار كنند كه اين مذاكرات با حضور توني بلينكن، معاون وزير امور خاجه امريكا خواهد بود. مقامات دو كشور به صراحت عنوان كردند كه نشست ميان دو طرف با محور درياي جنوبي چين، كره شمالي و امنيت دريايي و سايبري برگزار خواهد شد. از طرفي انتظار ميرود با توجه به اينكه نتيجه دعوي فيليپين كه عليه چين در ديوان بينالمللي لاهه مطرح كرده ميتواند بر چالشها بيفزايد و چين متهم شود كه تمامي كنوانسيونها و مقررات حقوق بينالملل درياها را زير پا گذاشته است. گفتني است نگرانيها در مورد اقدامات چين در درياي جنوبي چين نيز موجب شد تا يك كنفرانس امنيتي در سنگاپور با حضور اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا برگزار شود و كشورهاي حاضر و مرتبط با مناقشه دريايي چين با يكديگر به بحث و تبادل نظر پرداختند. گفتني است هرگونه اتفاق در درياي چين جنوبي ميتواند مبادله حدود پنج تريليون دلار از تجارت جهاني را به خطر بيندازد. از جمله موضوعات ديگري كه بناست در اين نشست سهروزه در خصوص آن بحث شود، كره شمالي است كه چين به عنوان نزديكترينكشور به كره شمالي محسوب ميشود. در اوايل سال جاري ميلادي، امريكا توانست موافقت چين را براي تصويب تحريمهاي بينالمللي عليه كرهشمالي جلب كند. واشنگتن اما قصد دارد تا گامهاي بيشتري را در هفتههاي آينده براي منزوي كردن كره شمالي در سيستم مالي جهاني اتخاذ كند كه اين موضوع ميتواند پكن و واشنگتن را در جنگ مستقيم اقتصادي قرار دهد. زيرا چين بزرگترين شريك تجاري پيونگ يانگ به حساب ميآيد كه اين موضوع ميتواند با مشكل مواجه شود. يك مقام ارشد وزارت خزانهداري امريكا به خبرنگاران گفت: چين توانايي اين را دارد تا بتواند كرهشمالي را تحت فشار قرار دهد كه بخش زيادي از تلاشهاي جهاني براي منزوي كردن كره شمالي براي تغيير سياستهاي خود است. اما يكي ديگر از موضوعات مهم مورد بحث ميان دو كشور در خصوص امنيت سايبري است. ايالات متحده سال گذشته مورد يك حمله هكري گسترده و عظيم قرار گرفت كه در آن ميليونها پرونده كاركنان دولتي امريكا ربوده شد. ايالات متحده نخست چين را متهم به دست داشتن در اين حمله هكري كرد و روابط ميان دو طرف نيز خدشهدار شد. شي جين پينگ، رييسجمهوري چين در سفر خود به امريكا تلاش كرد تا در ديدار با باراك اوباما مناسبات ميان دو طرف را ترميم كند و يك گفتوگوي سايبري در سطح بالايي از مقامات دو طرف براي نخستين بار در دسامبر2015 در واشنگتن برگزار شد و اين اتفاق اكنون در پكن دوباره رخ داده است. با اين حال مقامات امريكا همچنان نگران فعاليتهاي سايبري چين هستند و شركتهاي امنيت سايبري نيز بهشدت نگران نقض مستمر امنيت فضاي مجازي توسط چين هستند. گفتني است جان كري پس از پكن به خاورميانه سفر خواهد كرد و با مقامات امارات متحده عربي و عربستان سعودي ديدار ميكند.