ظاهرگرايي عامل دوري از وحدت
محسن غرويان
متاسفانه ما بيشتر به ظاهر قرآن، الفاظ، اعراب و حفظ آيات قرآن توجه مي‌كنيم اما به محتواي پيام قرآن چندان توجه نداريم. بالغ بر 90 درصد فعاليت‌هاي قرآني ما در جهت حفظ و قرائت قرآن با اشكال و شيوه‌هاي مختلف است و به محتواي قرآن و تدبر در آيات كتاب وحي كمتر مي‌پردازيم؛ به عبارتي توجه ما بيشتر به كميت است تا كيفيت‌ها. در قرآن مسائل عميق عقلاني، فلسفي و فكري زياد مطرح شده است ولي از آنجا كه توجه مسلمانان از شيعه و سني بيشتر متوجه ظواهر شده است از پيام اصلي قرآن فاصله گرفته‌ايم. به عنوان نمونه قرآن مي‌فرمايد: «واعتصموا بحبل‌الله جميعا و لاتفرقوا». در حالي كه ما در عمل در وضعيت عكس اين آيه هستيم و گرفتار تفرقه شده‌ايم و چه در ميان علماي شيعه و چه در ميان علماي سني اين همه تفرقه‌ها كاملا ملموس است و اين درست خلاف قرآن است. قرآن مي‌فرمايد شما خداي مشترك، قبله و كتاب واحد داريد اما مسلمانان به علت ظاهرگرايي جامعه اسلامي گرفتار بغض، عداوت و دشمني‌ها شده‌اند كه نتيجه آن ظهور و بروز گروه‌هاي خشني مانند داعش و فجايعي است كه در جهان اسلام اتفاق مي‌افتد. من در طول سفرهايي كه به مكه و مدينه در ايام حج داشته‌ام با حدود 300 نفر از علما و دانشمندان اسلامي از فرقه‌هاي مختلف صحبت و گفت‌وگو كرده‌ام. متاسفانه اغلب آنان از عقل و عقلانيت به دور هستند و از آن در تفسير و فهم قرآن استفاده نمي‌كنند و حتي مي‌گويند بايد به ظاهر آيات قرآن تمسك كنيم و براي خدا شكل و صورت مادي قايل هستند. زماني كه براي آنها تفسير عقلي از قرآن ارايه مي‌شود طوري برخورد مي‌كنند كه انگار ناسزايي گفته شده است در حالي كه پيامبر (ص) فرموده‌اند من پيامبر ظاهري هستم و خداوند عقل را پيامبر باطني قرار داده است. در مجموع همين فاصله گرفتن از منبع نوراني عقلانيت، جهان اسلام را به وضع امروز رسانده است كه استكبار جهاني به توطئه و ايجاد تفرقه در دنياي اسلام مبادرت مي‌ورزد و گروه‌هاي تفرقه‌ساز، جاهل و افراطي چون داعش را تربيت و از آنان حمايت مي‌كند.