رويارويي با گردشگر و لزوم آموزش شهروندي
الهام معيني
كارشناسان ميگويند كه گردشگري بعد از نفت و خودروسازي سومين پديده قابلتامل و پرسود در جهان است. امروزه از هر يازده شغل، يكي از آنها در بخش گردشگري قرار دارد و منبع ارزشمندي براي تامين معاش بسياري از انسانهاست. بنا به آمار منتشر شده، ايران جزو 10 كشور برتر از لحاظ جاذبههاي گردشگري (از بعد طبيعي و فرهنگي) است و اين در حالي است كه از نظر جذب گردشگر در رتبه 119 قرار گرفته كه تفاوت فاحش ميان اين دو آمار، نشانگر عملكرد ضعيف نهادها و مسوولان مرتبط به اين حوزه است. جدا از مسائل كلان و برنامهريزيهاي بلندمدت و عملي، بسياري از كارشناسان، جذب گردشگر و بهتبع آن برخورداري از منافع اقتصادي از اين طريق را در گرو فرهنگسازي ميان مردم، مسوولان و افراد فعال در اين حوزه ميدانند. بهنظر آنها تا زماني كه آحاد جامعه مفهوم گردشگري را حس نكرده و براي آن قالب فرهنگي جداگانه تعريف نشده باشد، نياز فرهنگي نيز براي اين مساله ايجاد نشده و درنتيجه كاربرد اقتصادي خاصي نميتوان براي آن درنظرگرفت. هرچند در كشورهاي ديگر، ساليان طويلي است كه اين مسير طي شده و به مرحله تثبيت رسيده است، اما شايد بد نباشد به ضربالمثل «ماهي را هرگاه از آب بگيري تازه است» استناد كرد و همچنان دلخوش به ساختن بود. براي روشن شدن كمكاريهاي صورت گرفته، كافي است نگاهي به دور و بر خود بيندازيم، براي مثال به پايتخت كشور. شهري كه بيشترين جمعيت را در خود جاي داده و بيشترين بودجه تبليغات فرهنگي را در اختيار شهرداري و نهادهاي ديگر قرار داده است. راه دوري نرويم، به همين صدا و سيما و شبكههايش با برد سراسري دقت كنيم. بيلبوردهاي بزرگ در كلانشهر تهران يا جادههاي كشور را در ذهن خود مرور كنيد. اين مردم نازنين با ميانگين مطالعه پايين و تجربه اندك مواجهه با گردشگران، كي و چگونه قرار است آموزش ببينند كه ميزباني خوب براي گردشگر و گردشگري خوب در جوامع ديگر باشند؟
اعتقاد راسخ بر اين است كه آموزش، تاثيرگذارترين و مهمترين ابزار ارايه فرهنگ و ركن اساسي در توسعه پايدار گردشگري است. آموزش در گردشگري را ميتوان آسانترين شيوه دسترسي به اطلاعات موردنياز جهت ارتباط برقرار كردن دانست. هرچند عوامل مهم ديگري چون دولت، نهادهاي تاثيرگذار، سازمانهاي محلي و جامعه اطلاعاتي كشور نيز نقش مهمي در اين امر دارند. بهنظر شما اگر كشور به تمام عناصر توسعه گردشگري دست پيدا كند و بتواند تعداد گردشگران خارجي را به چندين برابر ميزان كنوني برساند، مردم آمادگي لازم براي برخورد با آنها را دارند؟ كدام شهرها اين آمادگي را بيشتر كسب كردهاند، كداميك راه بيشتري براي رسيدن به اين امر دارند؟
* اين ستون روزهاي چهارشنبه منتشر ميشود