اجماع براي تعيين تكليف محصولات تراريخته
عبدالحسين طوطيايي
پژوهشگر كشاورزي
اظهارات رييس كميسيون كشاورزي در قطعيت ممنوعيت محصولات تراريخته البته پرسش‌هاي پرشماري را متبادر مي‌كند. متاسفانه و به‌خصوص در يكساله اخير نقد و مخالفت با فناوري‌هاي بيوتكنولوژي گياهي به‌طور زودرس و با فضاسازي‌هاي نگران‌كننده و چه بسا جهت‌دار، راه به ميان جامعه غير متخصص برده است. چنين نشت زودهنگامي و با توجه به اينكه عمده تريبون‌هاي مخالفان، از نظر سياسي در محدوده منتقدين دولت بوده‌اند، فرصت تبادل نظرات علمي و فني از صاحبنظران هر دو سو را ستانده است. جالب آنكه سازمان حفاظت محيط زيست نيز به‌طور جداگانه و البته همسوي اين جريان از ظرفيت‌هاي خود در بازدارندگي توسعه اين فناوري تا توانسته كوشيده است. سازماني كه در انباشتي متراكم از بحران‌هاي فاجعه‌بار بستر حيات كشورمان با بزرگنمايي موضوع محصولات تراريخته عملا مطالبات اصلي جامعه را از خود به بايگاني نهاده است كه البته بحث و مجال ديگري را مي‌طلبد.
اما درخصوص موضع‌گيري رييس كميسيون كشاورزي در فرآورده‌هاي بيو تكنولوژي گياهي به‌نظر مي‌آيد اگر حساسيتي هم در رابطه با بايد و نبايدهاي اين محصولات در مجلس وجود داشته باشد بايد آن را در گام اول در كميسيون بهداشت و درمان و نه در كميسيون كشاورزي و آب انتظار داشت. نكته دوم آنكه چه بخواهيم و چه نخواهيم مباحثات فني و علمي در ارتباط با توسعه يا عدم توسعه فناوري‌هاي مهندسي ژنتيك گياهي اكنون از مدار صاحبنظران متخصص وارد مجادلات سياسي و جناحي شده است. هم از كميسيون كشاورزي و هم از مديريت اجرايي اين بخش همواره اين انتظار هست كه هرگز در امور مرتبط به بستر حيات و گسترانيدن سفره‌اي با طعم ايراني براي تمامي تنوع جامعه در زير سقف‌هاي جناحي موضع‌گيري نكنند. خوشبختانه سوابق آقاي علي‌محمد شاعري و بسياري از اعضاي كميسيون حكايت از آن دارد كه اگر منسوب به ديدگاه خاص سياسي هم باشند هرگز ضرورت‌هاي كلان توليد و منابع را در زير سقف‌هايي كه جامعه‌شمول نيستند محدود نمي‌كنند. چنين كميسيون فراجناحي زماني به قطعيت ممنوعيت عام محصولات ترا ريخته بايد راي دهد كه اساسا تمامي دانشمندان و صاحبان‌نظران در حوزه مهندسي ژنتيك كشور (اعم از موافق يا مخالف) در اين بررسي‌هاي كارشناسي مورد اشاره رييس محترم كميسيون مشاركت كرده باشند. هرگاه كه جمع قابل توجهي از اين صاحبنظران اتفاقا بر ضرورت اجتناب‌ناپذير توسعه و توليد اين فرآورده‌ها و البته به‌صورت قانونمند پاي مي‌فشرند نشان از آن است كه بررسي‌هاي كميسيون در اين باره هنوز جامع نبوده است. اميد است كه كميسيون كشاورزي با درك عميقي كه از بحران اقليمي و فوريت‌هاي مهم‌تر بخش كشاورزي دارد بررسي اما و اگرهاي محصولات تراريخته را با آرامش به اجماع منابع صلاحيت‌دار علمي موكول و واگذارد.