اوضاع «فعلا» در سوريه آرام است
بيم و اميدهاي يك آتش‌بس
چند ساعت دوام خواهد آورد؟ اين سوالي است كه در نخستين روز برقراري آتش‌بس در سوريه بارها و بارها به سو‍ژه‌اي براي نگارش تحليل‌هاي پيش‌گويانه متفاوت بدل شده است. صبح روز گذشته خبر آمد كه در 15 ساعت نخست برقراري آتش‌بس حتي خبري از كشته شدن يك شهروند غيرنظامي در ناآرامي‌ها نيز به ميان نيامده است. اين خبر خوبي براي كشوري است كه در 5 سال گذشته به ندرت يك روز آرام را پشت سرگذاشته است. ديده‌بان حقوق بشر سوريه مي‌گويد كه در ساعات اوليه خبرهايي در خصوص تيراندازي در برخي مناطق از جمله شمال حما به گوش رسيده بود اما با ورود به نخستين ساعات روز دوشنبه اين ناآرامي‌هاي پراكنده هم جاي خود را به آرامش نسبي داد. اين دومين بار در هشت ماه گذشته است كه امريكا و روسيه تلاش مي‌كنند فضاي تنفسي در سوريه در سايه آتش‌بس پس از 5 سال بحران ايجاد كنند اما موفقيت اين تلاش به عوامل بسياري بستگي دارد.
23 بار نقض آتش‌بس توسط معارضه
در ميان اخبار ضد و نقيض در خصوص پايبندي تمام طرف‌ها به آتش‌بس، وزارت دفاع روسيه عصر روز سه‌شنبه اعلام كرد كه ارتش سوريه در 24 ساعت گذشته به طور كامل به آتش‌بس در سوريه پايبند بوده است. مسكو مي‌گويد با وجود پايبندي ارتش سوريه، معارضين سوريه دست‌كم 23 بار آتش‌بس را نقض كرده‌اند. حلب و دمشق مناطقي بوده‌اند كه به گفته مسكو بيشترين تعداد نقض آتش‌بس در آنها ثبت شده است.
متن محرمانه منتشر شود
در حالي كه حسين جابري انصاري، معاون عربي و آفريقايي وزارت امور خارجه كشورمان براي رايزني در خصوص مسائل منطقه‌اي از جمله سوريه راهي مسكو شده است، وزارت خارجه روسيه اعلام كرد كه روسيه و ايران اختلافي در مورد توافق واشنگتن و مسكو براي آتش‌بس در سوريه ندارند. همزمان با اين اظهارنظر روسيه، «سرگئي لاوروف» وزير امورخارجه روسيه پيشنهاد داد متن توافق محرمانه ميان واشنگتن و مسكو درباره آتش‌بس در سوريه از حالت محرمانه خارج شده و منتشر شود. به گزارش خبرگزاري «اينترفكس»، اين توافق ظاهرا يك بسته شامل 5 سند مجزا در خصوص آتش‌بس سوريه است كه بر اساس آن قرار است يك مركز عملياتي مشترك ميان دو كشور در سوريه راه‌اندازي شود كه در آن نمايندگان اطلاعاتي امريكا و روسيه «مسائل عملياتي و تفكيك تروريست‌ها از مخالفان» را هماهنگ كنند و همچنين با اجراي آتش‌بس در سوريه شرايط براي ازسرگيري فرآيند سياسي در اين كشور مهيا شود. وزير امورخارجه روسيه روز سه‌شنبه ضمن اعلام اينكه اين توافق بايد از حالت محرمانه خارج و منتشر شود، گفت: «توافق امريكا و روسيه درباره سوريه بايد شرايطي را براي ازسرگيري گفت‌وگوهاي صلح سوريه فراهم كند. علاوه براين، فهرست سازمان‌هاي تروريستي در سوريه نيز نبايد كاهش پيدا كند و توافق حاصل شده بايد بدون تغيير در شوراي امنيت نيز به تصويب برسد. در حال حاضر اين مساله كاملا روشن است كه تروريست‌ها در بلندي‌هاي جولان نيز نفوذ كرده‌اند اما مبارزه با آنها بايد در تطابق كامل با قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل صورت گيرد.»
دست رد تروريست‌ها بر سينه توافق
مهم‌ترين گروه‌هاي تروريستي در سوريه با انتشار بيانيه‌اي مشترك اعلام كردند كه آتش‌بس مورد توافق امريكا و روسيه را نپذيرفته‌اند. 21 گروه امضا‌كننده اين بيانيه اعلام كردند كه اين آتش‌بس «جبهه فتح الشام» (جبهه النصره سابق) را مستثني مي‌كند و از گروه‌هاي نظامي حامي دولت سوريه چشم‌پوشي مي‌كند. اين گروه‌ها مدعي شدند بدون ايجاد منطقه پرواز ممنوع در سوريه كه همچنان به بمباران شهرها و روستاها ادامه مي‌دهند، اين توافق سودي ندارد. عناصر تروريستي در بيانيه خود اعلام كردند كه اين آتش‌بس را قبول ندارند و «نبايد كمك‌هاي بشردوستانه به هيچ آتش‌بس يا توافقي پيوند بخورد و همچنين هيچ مكانيزمي وجود ندارد كه نقض آتش‌بس توسط نظام [سوريه] را كنترل كند.» تروريست‌ها همچنين اعلام كردند: ما طرح‌هاي بشردوستانه و آتش‌بس را در صورتي كه به اصول ثابت [موسوم به] انقلابي آسيب نرساند ارزيابي مي‌كنيم. ولي نمي‌پذيريم كه مقداري مواد غذايي به مناطق محاصره شده، وارد شود ولي در مقابل، [كنترل] مواضع راهبردي در برابر نظام [از دست تروريست‌ها] خارج شود.
تاييد و تكذيب دمشق و تل‌آويو
فرماندهي ارتش سوريه اعلام كرد كه يك جنگنده F-16 و يك پهپاد دشمن اسراييلي را ساقط كرده است اما رژيم صهيونيستي اين مساله را تكذيب كرده است. فرماندهي كل ارتش و نيروهاي مسلح سوريه در بيانيه‌اي اعلام كرد: «نيروي هوايي اسراييل ساعت يك بامداد روز سه‌شنبه 13 سپتامبر به يكي از مواضع نظامي ما در ريف قنيطره حمله و پدافند هوايي ما با آن مقابله و يك جنگنده را در جنوب غرب قنيطره و يك پهپاد شناسايي را در غرب سعسع ساقط كرد». ارتش سوريه همچنين تصريح كرد، «اين تجاوز آشكار در راستاي حمايت دشمن اسراييلي از گروه‌هاي تروريستي مسلح و تلاش مذبوحانه‌اي است براي بالا بردن روحيه فروپاشيده تروريست‌هاست كه ناشي از شكست‌ها و تلفات سنگين اين گروه‌ها در قنيطره است». از سوي ديگر سخنگوي ارتش رژيم صهيونيستي در صفحه رسمي خود در توييتر ساقط شدن جنگنده اسراييلي را تكذيب كرد. ادرعي با تاييد شليك شدن دو موشك زمين به هواي سوريه اعلام كرد كه پرنده‌هاي اسراييلي از منبع خطر دور بودند و آسيبي به آنان نرسيده است.
دمشق كمك آنكارا را بازپس فرستاد
روز گذشته دولت تركيه اقدام به ارسال كمك‌هاي بشردوستانه به سوريه كرده است. حدود 20 تريلي از گذرگاه مرزي «سيلوه قوزو» در تركيه عبور كردند و تلاش كردند خود را به استان حلب در شمال اين كشور برسانند. اما وزارت امور خارجه تركيه مي‌گويد كه دولت سوريه اجازه نمي‌دهد كاميون‌هاي تركيه‌اي كه گفته مي‌شود حامل كمك‌هايي براي شهر «حلب» است، به اين منطقه وارد شود. دولت سوريه با ورود هرگونه كمكي به شهر حلب كه با آنها و با سازمان ملل هماهنگ نشده باشد، مخالفت مي‌كند.