چراغ سبز وزير راه
به سرمايه‌گذاران خارجي
پاي ژاپني‌ها در صنعت هوايي ايران باز مي‌شود
گروه اقتصادي
براي دومين‌بار در طي كمتر از 9 ماه بزرگان صنعت هوايي دنيا به ايران آمدند تا در حاشيه اجلاس كاپا به گفت‌وگو و مزيت سنجي سرمايه‌گذاري در ايران بپردازند. به نظر مي‌رسد حضور دوباره سرمايه‌گذاران صنعت هوايي دنيا در ايران و انجام مذاكرات مختلف نشان از به نتيجه رسيدن برخي مذاكراتي دارد كه پيش از اين انجام شده بود.
آخوندي، وزير راه و شهرسازي كه روز گذشته را به افتتاح فرودگاه عشق‌آباد تركمنستان گذرانده بود در اجلاس كاپا و در جمع بزرگ‌ترين سرمايه‌گذاران صنعت هوانوردي با تاكيد بر اينكه آسمان ايران، آسماني آزاد و كاملا امن براي تمام پروازهاي بين‌المللي است، سعي كرد تا با برشمردن مزيت‌هاي ورود و سرمايه‌گذاري در ايران سرمايه‌گذاران حاضر را به حضور در ايران ترغيب كند. به همين جهت گفت: «ايران به قوانين بين‌المللي اعتقاد دارد و طبق مقررات بين‌المللي در صنعت هوانوردي عمل مي‌كند و براساس همين تعهد اعتقاد داريم كه بايد بتوانيم منافع ملت ايران را در سطح بازار صنعت هوانوردي به دست آوريم. فكر مي‌كنيم سهم ما از اين بازار بيش از آني است كه در حال حاضر داريم و با توجه به اينكه همواره به قواعد وفادار بوديم هيچ مانعي براي توسعه اين صنعت در ايران نمي‌بينيم.»
وي به همين جهت به حركت ايران به سمت آسمان آزاد اشاره كرد و ادامه داد: «اين نخستين گام بود. اين كار را با اطمينان به نفس كامل انجام داده‌ايم و افتخار دارم اعلام كنم آسمان ايران در اين منطقه آسماني آزاد و كاملا امن براي تمام پروازهاي بين‌المللي است. اعتقاد ما بر اين است كه بايد در يك بازار رقابتي بين‌المللي عمل كنيم. نخستين كار در جهت آزادسازي بازار صنعت هوانوردي ايران برداشتن نظام قيمت‌گذاري بود و افتخار دارم اعلام كنم اين مهم در مدت كوتاهي انجام شد و بحث آزادسازي بازار هوايي ايران صورت گرفت و درحال حاضر قيمت‌هاي ما در روزها و ساعت‌هاي مختلف براي خطوط مختلف متفاوت است و كسي در نرخ‌گذاري دخالت ندارد. اين امر موجب شد تا ميزان مسافر داخلي در پنج ماه اول سال نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد افزايش يابد كه نشان‌دهنده ظرفيت توسعه در صنعت هوانوردي ايران و تاثير رقابت درنفع بهره‌برداران و رفاه مردم است.»
وزير راه و شهرسازي در ادامه به به‌روز‌رساني و تجهيز مجدد سيستم‌هاي ناوبري اشاره كرد و تاكيد كرد: « اكنون تمام سيستم‌هاي ناوبري ايران در حال نوسازي است و بيش از ۲۵۰ ميليون دلار سرمايه‌گذاري دراين بخش كرده‌ايم و سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده‌اي براي نوسازي سيستم ناوبري ايران در سطح تمام كشور در راه است. بازار صنعت هوانوردي براساس نظام مديريت بين‌المللي اداره مي‌شود و از همين‌رو براي اينكه رعايت انصاف شود و شركت‌هاي همتراز بتوانند با هم رقابت كنند ما مفهوم كفايت سرمايه و صلاحيت فني براي مديريت بنگاه‌ها را به‌شدت مورد توجه قرار داديم و مقرر شد تا ميزان كفايت سرمايه به ۳۵۰ ميليارد تومان افزايش يابد.»
بازبيني نقشه شبكه فرودگاهي
اين وزير كابينه همچنين به برنامه‌ريزي‌هاي پسابرجام اشاره كرد و گفت: «موقعيت ما به گونه‌اي است كه ۸۰درصد جمعيت جهان در فاصله پرواز هفت ساعته از ايران هستند، اين يك موقعيت استثنايي است و اين فرصت را به ما مي‌دهد كه موقعيت ايران را روي نقشه هوايي جهان بازتعريف كنيم. ما وظيفه داريم براي كساني كه از شمال به جنوب يا از غرب به شرق از فراز آسمان ايران حركت مي‌كنند منافع آنها را درنظر بگيريم ضمن آنكه منافع ملي ايران را در اين بازار جهاني بازتعريف كنيم؛ از اين‌رو درصدد هستيم نقشه شبكه فرودگاهي ايران را مورد ارزيابي مجدد قرار دهيم. »
به گفته آخوندي، برگزاري مجدد اجلاس كاپا در تهران نشانه اين است كه تمام فعالان صنعت هوانوردي جهان چشم انتظار برداشته شدن اين موانع هستند و اتفاقا آنها هم خوشبين بودند و معتقدند بايد موانع خريد هواپيما از ايرباس رفع شود. بحث ما در نوسازي صنعت هوانوردي چيزي فراتر از نوسازي ناوگان و توسعه فرودگاه‌هاست. ما به تمام زنجيره ارزش نگاه مي‌كنيم اعم از خدمات مسافري‌ها، سيستم تامين و نگهداري و سيستم‌هاي بازسازي و همچنين تمامي خدمات به همين دليل وقتي از نوسازي و بازسازي صحبت مي‌كنيم، از بازانديشي مجدد در صنعت هوانوردي صحبت مي‌كنيم.
طرفدار اجاره‌داري بلندمدت هستيم
وي همچنين اضافه كرد كه بحث مدل‌هاي سرمايه‌گذاري نيز از ديگر موضوع‌هاي مورد علاقه وزارتخانه در بخش هوانوردي است. افزون بر سرمايه‌گذاري مستقيم و انواع سرمايه‌گذاري يعني BOT و همچنين BLT ما به‌شدت علاقه‌مند هستيم كه در اين صنعت به مفهوم اجاره‌داري بلندمدت فكر كنيم؛ لذا ليزينگ براي ما چه در بحث توسعه زيرساخت و چه درباره تامين ناوگان يك استراتژي مهم است. ما از فعاليت شركت‌هاي توسعه ليزينگ در ايران به صورت مشترك داخلي و خارجي حمايت مي‌كنيم و به دنبال ايجاد چند بنگاه ليزينگ هستيم. از طرف شركت شهر فرودگاهي به همه كساني كه به صورت ليزينگ سرمايه‌گذاري مي‌كنند، ضمانت مي‌دهيم كه مي‌توانيم خريدار محصول نهايي آنها باشيم، لذا تمام حاضران مي‌توانند به سرمايه‌گذاري ليزينگ در ايران فكر كنند. البته ليزينگ تنها مدل سرمايه‌گذاري ما نيست، ما به همه مدل‌هاي سرمايه‌گذاري خوشا‌مد مي‌گوييم و تاكيد مي‌كنيم كه مدل سرمايه‌گذاري ليزينگ به‌شدت مورد حمايت ما قرار دارد.
استفاده همه ايرلاين‌ها از صندوق توسعه
آخوندي در جمع خبرنگاران هم بخشي از صحبت‌هاي قبلي‌اش را تكرار كرد اما در خصوص بحث هميشه داغ، تعيين تكليف هواپيماهاي خريداري شده از ايرباس و چگونگي رفع موانع بانكي و مالي قرارداد گفت: «اين مذاكرات براي نهايي شدن به تاييد اوفك احتياج دارد و نهايي شدن اين قرارداد تنها تقاضاي تهران نيست بلكه تقاضاي جامعه جهاني است. قاعدتا نبايد انتظار افشاي مذاكرات را داشته باشيد. ما تمام مخاطرات ممكن را پيش‌بيني كرديم و بعد وارد مذاكره شديم و بعد از آنكه به نتيجه قطعي برسيم آن را اعلام خواهيم كرد. درحال حاضر بويينگ درحال مذاكره با همه ايرلاين‌هاي داخلي است و اين مذاكرات منحصر به ايران‌اير نيست ما از همه پشتيباني مي‌كنيم و بقيه كمپاني‌ها نيز در حال مذاكره با شركت‌هاي هوايي ايراني هستند. درخصوص تامين مالي اتفاقا ايران اير تنها شركتي است كه به دليل دولتي بودن نمي‌تواند از خدمات صندوق توسعه ملي استفاده كند. تصور ما اين است كه تشكيل اجلاس كاپا در تهران حاكي از فشار جامعه جهاني بر امريكاست. نهايي شدن اين قرارداد تنها تقاضاي تهران نيست بلكه تقاضاي جامعه جهاني است و امريكا نمي‌تواند در مقابل اين درخواست بين‌المللي كوتاهي كند. مشكلي در رفع موانع مالي و بيمه‌اي وجود ندارد و مي‌توانيم به محض موافقت اوفك بقيه بخش‌هاي قرارداد را حل و فصل كنيم.
وي درعين حال سوال تكراري ديگري كه دغدغه ايرلاين‌ها در آن ملموس بود را نيز پاسخ داد و در مرد بحث ورود ايرلاين‌هاي خارجي به كشور گفت: «بايد به دقت و توجه كنيم كه صنعت هوانوردي يك صنعت جهاني است و بايد به رقابت بين‌المللي پايبند باشيم. ما قطعا از بنگاه داخلي حمايت كامل مي‌كنيم ولي حمايت يك‌جانبه از بنگاه داخلي نداريم و معتقديم كه كمكي به ارتقاي صنعت هوانوردي نمي‌كند.»
آخوندي در پاسخ به اينكه آيا افزايش پروازهاي بين‌المللي در آسمان ايران به آشوب‌ها در منطقه ارتباط دارد و اينكه چه ميزان پيشرفت در پروازهاي بين‌المللي وجود داشته، گفت: «ميزان پروازها نسبت به دوره قبل و بعد از برجام رشد ۱۰۰درصدي داشته و از ۵۰۰ پرواز به بيش از هزار پرواز رسيده است. اين افزايش پروازي به امنيت آسمان ايران و نيز اقتصادي بودن پرواز از آسمان ايران بازمي‌گردد.»
پاي ژاپني‌ها در صنعت هوايي ايران
در همين حال اصغر فخريه كاشان، قائم‌مقام وزير راه و شهرسازي از پيگيري مذاكرات ايران با شركت ميتسوبيشي ژاپن براي خريد هواپيماهاي اين شركت در آينده نزديك خبر داد و اظهار داشت: «ژاپني‌ها براي مدت بسيار طولاني بر ساخت نخستين هواپيماهاي مسافرتي خود كار كردند كه سرانجام طرح نهايي اين هواپيما در سه مدل ۷۰، ۹۰ و ۱۰۰ نفره نهايي شد. در حال حاضر اين هواپيماي مسافرتي در امريكا در حال طي كردن مراحل نهايي تست‌هاي فني قرار دارد و با نهايي شدن آن، ژاپن پروازهاي رسمي‌اش را آغاز مي‌كند. در حال حاضر ۴۴۷ فروند از اين هواپيما پيش‌فروش شده است كه ايران نيز قصد دارد براي شركت هواپيمايي آسمان از اين مدل هواپيما خريداري كند.»
وي همچنين درباره بحث جريمه در توافق ايران با ايرباس هم گفت: «اين موضوع هيچ ارتباطي با ايرباس يا توافق منعقدشده در اين زمينه ندارد بلكه در تمام توافق‌ها با تمام شركت‌هاي بين‌المللي درباره آن تصميم‌گيري مي‌شود. در اين چارچوب دوطرف توافق متعهد مي‌شوند كه در صورت اجرايي نشدن هر يك از تعهدا‌ت‌شان جريمه يا موضوعي كه درباره آن از قبل تصميم‌گيري شده را لحاظ كنند. اين موضوع از ابتداي مذاكرات با ايرباس در دستور كار قرار داشته و به هيچ عنوان چيز جديدي نيست. طبق نص صريح ايالات متحده امريكا و اتحاديه اروپا موظفند فروش هواپيماي مسافرتي به ايران را بدون هيچ محدوديتي اجرايي كنند. از اين‌رو اگر تاكنون اين اتفاق نيفتاده بايد براساس برجام در آينده نزديك اجرايي شود و در صورت عدم صدور مجوز، امريكا برخلاف برجام عمل كرده است.»