نرخ رشد پايين پول و رشد بالاي شبه پول

تجربه نرخ هاي رشد بسيار پايين حجم پول در برابر نرخ هاي رشد بالاي شبه پول از اواسط 92 تا پاييز 94 ، يكي از مهم‌ترين محرك‌هايي بوده كه موجب پايين آمدن نرخ تورم به سطوح زير ۱۰ درصد ، با وجود نرخ بالاي رشد نقدينگي شد .  يك تحول كوتاه‌مدت شديد در متغيرهاي پولي ايران رخ داده است . درست است كه نسبت پول به شبه‌پول طي دو دهه اخير عموما كاهشي بوده اما از اواخر سال 92 شكاف بزرگي در متغيرهاي پولي ما رخ داد . در حالي كه نرخ رشد پول در سال 93 به 3/1 درصد رسيد ، نرخ رشد شبه پول بالغ بر ۲۷ درصد بود . در سال ۱۳۹۴ نيز نرخ رشد پول تا پاييز ۹۴ در محدوده ارقام منفي نوسان داشت و در آذرماه به 2/0 درصد رسيد در حالي كه نرخ رشد شبه پول به ۲۹ درصد افزايش يافت .  در مجموع نرخ رشد شبه پول در اين دوره نسبتا بالا بود و نرخ رشد پول بسيار پايين . اين اتفاقي كه در متغير پولي ما افتاده ، يعني تجربه نرخ هاي رشد بسيار پايين حجم پول در برابر نرخ هاي رشد بالاي شبه پول از اواسط 92 تا پاييز 94 ، يكي از مهم‌ترين محرك‌هايي بوده كه موجب پايين آمدن نرخ تورم به سطوح زير ۱۰ درصد ، با وجود نرخ بالاي رشد نقدينگي شد . چون درجه نقدشوندگي نقدينگي در حال كاهش بود . درست است كه نقدينگي با نرخ بالا در حال افزايش بود اما درجه نقدشوندگي آن كه در نسبت پول به شبه پول در نقدينگي منعكس مي شود ، در حال كاهش بود . اين در كوتاه‌مدت بسيار مهم است . البته پول و شبه پول در بلندمدت با هم حركت مي‌كنند اما تحولات كوتاه‌مدت آنها ، اثرات خيلي مهمي روي تورم مي‌گذارد .  البته نكته مهم ديگر ، تحولات اخير متغيرهاي پولي است . در حالي كه نرخ رشد حجم پول كه عملا تا پاييز در محدوده صفر درصد و حتي منفي بود ، در زمستان 94 با توجه به سياست‌هاي دولت ، اجراي برجام و حركت اقتصاد براي خروج از ركود به صورت ناگهاني از محدوده صفر درصد به 13 درصد رسيد . يعني طي سه ماه ، 13 درصد به نرخ رشد حجم پول اضافه شد . اين حركت سريع در حجم پول و تحولات پولي متعاقب آن ، خود مي تواند پيامدهاي مهمي را در بر داشته باشد كه قابل بررسي است .