ثبات را به اقتصاد برگردانديم

گروه اقتصادي

هم آخرين ماه سال است و هم تا پايان عمر دولت يازدهم زمان زيادي باقي نيست. رسم اين است كه مسوولان رده بالاي دولت در ماه‌هاي آخر عملكرد خود را اعلام مي‌كنند، يا مكتوب يا شفاهي. اسحاق جهانگيري كه دست راست رييس‌جمهور و معاون اول اوست، از اين قاعده مستثني نيست. در گفت‌وگوي ويژه خبري در تلويزيون حضور يافت و از شرايط اقتصادي و سياسي دولت گفت. مهم‌ترين موضوعي كه برآن تاكيد كرد، برنامه‌هاي اقتصاد مقاومتي بود كه خود رياست ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي را بر عهده دارد. در همين راستا هم تاكيد كرد كه آنچه در اين ستاد دنبال شده، بي‌نظير بوده است. جهانگيري البته امسال را درخشان‌ترين سال اقتصادي دولت اعلام كرد، سالي كه با رشد اقتصادي توام با كاهش نرخ تورم همراه بوده است. او البته اشاره‌اي هم به تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران داشت. تحريم‌هايي كه اگرچه با توافق برجام لغو شده اما با روي كار آمدن دولت جديد در امريكا برخي پيش‌بيني‌ها از بازگشت برخي از آنها حكايت دارد. از همين رو جهانگيري تاكيد كرد: «لازم بود كه اقتصاد كشور در برابر تحريم‌ها و تكانه‌هاي ناشي از تحولات خارجي تاب آوري و تحمل داشته باشد به همين منظور سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي به عنوان جهت نماي كل نظام تدوين و ابلاغ شد. سال 92 مقام معظم رهبري به رييس‌جمهور ابلاغ كردند و آقاي رييس‌جمهور هم به من براي اجرايي كردن اين سياست‌ها ماموريت دادند.»

دستاوردهاي ستاد اقتصاد مقاومتي
رييس ستاد اقتصاد مقاومتي با يادآوري اين نكته كه مقام معظم رهبري در سخنان اخير خود فرمودند كه دولت و قواي ديگر بايد بيايند و توضيح دهند كه چه كارهايي كرده‌اند؟ به ارايه دستاوردهاي اين ستاد و آنچه تاكنون اجرايي شده پرداخت. او گفت: « بايد روح و مضمون اين سياست‌ها بر همه برنامه‌هاي كشور نظير بودجه سالانه و برنامه ششم حاكم باشد. پس از تجربه موفق انتخاب وزير كشور به عنوان نماينده ستاد در سه استان آذربايجان شرقي، لرستان و كرمان، هر يك از اعضاي هيات دولت نيز به عنوان جانشين فرمانده ستاد اقتصاد مقاومتي مسووليت استان‌هاي تعيين شده را بر عهده گرفته و به طور مستمر از نزديك روند اجراي برنامه‌هاي اقتصاد مقاومتي را مورد ارزيابي قرار داده و به ستاد درباره پيشرفت‌ها و موانع گزارش مي‌دهند.»
معاون اول رييس‌جمهور با اشاره به اهتمام ويژه دولت براي راه‌اندازي واحدهاي كوچك و متوسط اقتصادي گفت: ويژگي اين واحدها اين است كه به سرعت فعال مي‌شوند اما ممكن است با كوچك‌ترين اتفاقي نيز از حركت بايستند. در ايران بيش از 90 درصد واحدهاي كشور از نوع واحدهاي كوچك و متوسط هستند و اقتصاد دنيا نيز به اينگونه واحدها كه اشتغالزا هستند، وابسته است.
جهانگيري با بيان اينكه دولت براي راه‌اندازي اين واحدها تسهيلات در نظر گرفت، خاطرنشان كرد: دولت شرط پرداخت تسهيلات را با هدف اينكه منابع كشور هدر نرود، به روز بودن و داشتن بازار براي محصولات‌شان تعيين كرد. امروز در استان‌ها ستاد‌هايي تشكيل شده كه نظارت مي‌كند تا تسهيلات بانكي فقط به واحدهايي پرداخت شود كه امكان احيا و بازگشت به بازار را دارند.

شفاف‌سازي و مقابله با فساد و قاچاق
معاون اول رييس‌جمهور همچنين با اشاره به اهتمام ويژه دولت تدبير و اميد در برخورد قاطع با فساد، اظهار داشت: يكي از اقدامات دولت براي شفاف‌سازي و مقابله با فساد، ايجاد سامانه‌هاي مختلف و موثر در مقابله با فساد بوده است و تصميمات خوبي در اين راستا اتخاذ شده نظير سامانه كنترل الكترونيك ورود و خروج كالا در گمرك كه 23 دستگاه در آن مرتبط هستند و ضمن سرعت بخشيدن به كارها، امكان تخلف را تا حد زيادي كاهش داده است. معاون اول رييس‌جمهور همچنين با اشاره به تمركز ويژه دولت در سال 95 براي مبارزه با قاچاق، اقدامات صورت گرفته توسط دولت براي امحاي كالاهاي قاچاق كشف شده را يادآور شد و گفت: دولت از يك سو با اصلاح تعرفه‌ها تلاش كرد كه تا حد زيادي انگيزه براي قاچاق را از بين ببرد و از سوي ديگر برخورد با قاچاقچيان را تشديد كرده است. وي گفت: در نتيجه اقدامات صورت گرفته ميزان قاچاق كالا از 25 ميليارد دلار در سال گذشته به 15 ميليارد دلار در سال جاري رسيده و امسال اعلام شد كه همين رقم نيز 20 درصد كاهش يافته است. البته گمرك كشور با توجه به چهار شاخص علمي تاكيد دارد كه ميزان قاچاق به كشور از ابتداي سال جاري تاكنون، سه ميليارد دلار بوده است.
جهانگيري با بيان برخي اختلاف نظرها درباره كالاي قاچاق گفت: از نظر گمرك ورود كالا از مناطق آزاد يا به صورت ته لنجي قاچاق تلقي نمي‌شود. به ويژه اينكه به دليل برخي مصلحت‌ها و رعايت حال مردم مناطق مرزي كشور كه زندگي خود را بر اين اساس شكل داده‌اند، قطع اينگونه مجوزها دشوار است.

100 هزار ميليارد تومان معوقات بانكي
جهانگيري با بيان اينكه‌ نظام بانكي مشكلات زيادي دارد و منابع آن در بخش‌هايي حبس شده است، گفت: الان حدود 100 هزار ميليارد تومان معوقات بانكي داريم كه به شركت‌هاي خصوصي وام داده شده و نتوانسته‌اند بازپرداخت كنند. همچنين بخش ديگري هم منابعي است كه در سرمايه‌گذاري‌ها معوق شده است.
معاون اول رييس‌جمهور با بيان اينكه نظام بانكي در دولت قبل به قلك دولت و رييس‌جمهور تبديل شده بود، پول بانك را متعلق به ملت دانست و گفت: در اين دولت آقاي رييس‌جمهور به من دستور دادند به اتفاق وزير امور اقتصادي و دارايي، رييس كل بانك مركزي، رييس سازمان برنامه و بودجه و دكتر نيلي مشاور اقتصادي رييس‌جمهور طرحي براي اصلاح نظام بانكي تهيه كنيم كه اين طرح تهيه شده و 10 برنامه مختلف در ارتباط با اصلاح نظام بانكي در آن تعبيه شده است.
وي با اشاره به پشتوانه صدها ساعت كار كارشناسي براي طرح‌هاي مهم در دولت، گفت: تغييراتي كه در مجلس روي برنامه ششم اعمال شده باعث گرديده كه اين برنامه واقعا گره‌گشاي هيچ مشكلي از كشور نباشد. برنامه بايد مشخص كند كه ما در 5 سال آينده به كجا مي‌خواهيم برسيم. الان از هر كسي در مجلس بپرسيد به خصوص كساني كه اين برنامه‌ را نوشته‌اند كه در 5 سال آينده قرار است ايران به چه نقطه‌اي برسد، نمي‌داند.

مفاسد پروژه پارس جنوبي
معاون اول رييس‌جمهور با اشاره به برخي مفاسد در پروژه پارس جنوبي و ضرورت پاسخگويي بيان داشت: در اين پروژه در مقطعي 4 مقام ارشد تصميم گرفتند يك ميليارد و 800 ميليون دلار پول اين مملكت را به آقايي بدهند تا حق‌الزحمه پيمانكاران پارس جنوبي را پرداخت كند و اين آقا آن پول را در حساب بانكي خود مي‌گذارد و تنها 600 ميليون‌ دلار آن را پرداخت مي‌كند و مابقي نزد او مي‌ماند، مقامات سابق در اين رابطه بايد پاسخگو باشند.
معاون اول رييس‌جمهور با بيان اينكه دولت يازدهم در بخش نفت و گاز اقدامات بزرگي انجام داده است، تصريح كرد: در اين بخش و بر اساس سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي تاكيد شده كه اولويت برداشت از ميادين مشترك است كه ما ميدان مشترك گازي پارس جنوبي و ميدان مشترك نفتي غرب كارون را داريم كه اين دو ميدان مشترك در اولويت كاري قرار گرفتند. جهانگيري افزود: ميزان برداشت ما در پايان سال 84 يعني پايان اصلاحات از ميدان مشترك گازي پارس جنوبي تقريبا برابر با قطر بود. اما در سال 92 كشور قطر دو برابر ما برداشت مي‌كرد. در اين مقطع چند ده ميليارد دلار از پول ملت ايران به غارت رفته است. فساد فقط همين نيست كه از بانك چند ميليارد تومان برداشت شده است. هرچند حتما با آن بايد برخورد شود ولي اينكه اموال يك ملتي به واسطه كار نكردن غارت شود حتما كساني كه مسووليت داشتند بايد در پيشگاه تاريخ و ملت پاسخگو باشند. وي با تاكيد بر اينكه تا پايان امسال و دولت يازدهم ميزان برداشت ما از قطر حتما بيشتر خواهد شد گفت: در يكي دو ماه آينده چند فاز ديگر پارس جنوبي به بهره‌برداري خواهد رسيد و علاوه بر افتتاح 12 واحد پتروشيمي تاكنون بيش از 20 ميليارد دلار طرح پتروشيمي به نتيجه رسيده است. معاون اول رييس‌جمهور با اشاره به ميدان مشترك نفتي غرب كارون تاكيد كرد: در سال 92 روزانه از اين ميدان مشترك نفتي 70 هزار بشكه برداشت مي‌كرديم اما الان روزانه 240هزار بشكه برداشت مي‌كنيم و اين نتيجه تمركزي است كه دولت بر ميادين مشترك معطوف كرده است.
دكتر جهانگيري با اشاره به پروژه بزرگ پالايشگاه ستاره خليج فارس گفت: اين پروژه يكي از مهم‌ترين طرح‌هاي اين كشور است كه سال‌ها قبل شروع شده بود اما با كندي پيش مي‌رفت، منابع مورد نيازش در همين دوران تامين شد و در فاز اول 120 هزار بشكه ميعانات گازي مصرف مي‌كند و بنزين يورو 4 و بنزين مصرفي جت هواپيما تامين مي‌كند و تا آخر امسال به بهره‌برداري مي‌رسد و در اوايل سال آينده فازهاي بعدي آن نيز تكميل خواهد شد. ضمن آنكه در حال حاضر ايران از واردكننده گازوييل به صادركننده اين محصول تبديل شده است.

دستاورد دولت در ثبات اقتصادي
معاون اول رييس‌جمهور در بخش ديگري از اين گفت‌وگو درخصوص قيمت گوشت گفت: طبق گزارشي كه روز گذشته سازمان حمايت از مصرف‌كنندگان به من ارايه كرد و احتمالا قيمت متوسط كشوري بوده است، قيمت گوشت گوسفندي حدود 33 هزار تومان اعلام شد. البته دولت با رعايت شرايط بهداشتي و قرنطينه اجازه ورود دام از مرزهاي شرقي و كشورهاي تركمنستان، افغانستان و پاكستان براي تامين نياز مردم را داده است. ضمن اينكه گوشت منجمد گوساله به ميزان لازم در انبارهاي كشور وجود دارد و آماده عرضه به بازار است.
وي با اشاره به موفقيت دولت در كنترل تورم به عنوان يك شاخص كلان اقتصادي، گفت: به هر حال كالاهاي مورد نياز مردم شامل صدها قلم كالا مي‌شود و نماد اينكه قيمت اين كالاها بالا يا پايين است نرخ تورم است و بر اساس اين شاخص كلان اقتصادي، دولت موفق شده كه تورم بالاي 40 درصد را در يك دوره كوتاه به حدود 7 درصد برساند كه اين موضوع يك اتفاق استثنايي براي كشور است زيرا كسي باور نمي‌كرد كه با وجود افزايش نقدينگي نرخ تورم به اين ميزان كاهش يابد.
وي اضافه كرد: اين موضوع نشان مي‌دهد كه دولت توانسته سياست دقيقي را اعمال كند تا تورم را كاهش و رشد اقتصادي را بالا ببرد و اقتصاد كشور در مسير صحيح قرار گيرد و ثبات در اقتصاد، ‌نرخ ارز و ديگر شاخص‌هاي اقتصادي به وجود آيد. معاون اول رييس‌جمهور تاكيد كرد: به عنوان دولت مصمم هستيم، نگذاريم ثبات حاكم بر بازار كشور به هم بخورد و اجازه نخواهيم داد كه كالاهايي كه طبقه متوسط به پايين كشور مصرف مي‌كنند و كالاهايي كه در سبد زندگي آنها نقش موثر دارد، بيشتر از حد معقول و جدي قيمت آن افزايش يابد. رييس ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي تاكيد كرد: بنده با اطمينان مي‌توانم بگويم كه با توجه به مطالب مطرح شده در جلسه ستاد تنظيم بازار كه با حضور خود من تشكيل شد، طبق گزارشي كه آنجا دادند تمام اقلام مصرفي از مرغ و ديگر كالاهاي مصرفي كشور ذخاير به اندازه كافي داريم و طبق تصميم ستاد تنظيم بازار توزيع اين كالاها از 15 اسفند انجام خواهد شد.

بيكاري مهم‌ترين چالش دولت
معاون اول رييس‌جمهور درباره موضوع بيكاري در كشور اظهار داشت: مهم‌ترين چالشي كه اكنون كشور با آن رو در رو است، مساله بيكاري است. در بهترين حالت اقتصاد ايران 600 هزار شغل ايجاد كرده است. ما سالانه يك ميليون و 200 هزار نفر متقاضي كار داريم كه اقتصاد ايران هر چقدر تلاش كند پاسخگويي‌اش به اين حجم بيكاري كار بسيار دشواري است و اين در حالي است كه براساس گزارش مركز آمار ايران در سال 95-94 حدود 700 هزار شغل ايجاد كرديم. جهانگيري اضافه كرد: با اينكه در طول دو سال اخير، سالانه 700 هزار شغل ايجاد شده اما معنايش اين است كه سالي 500 هزار نفر به بيكاران كشور اضافه شده است كه راهي جز اينكه توليد و سرمايه‌گذاري را در كشور افزايش دهيم، نداريم و اصلا نبايد در اين موضوع ترديدي كرد. معاون اول رييس‌جمهور با تاكيد براينكه منابع كشور مشخص و محدود است، ادامه داد: ميزان سرمايه‌گذاري در كشور از سال 86 روند نزولي داشته و هنوز اين روند نزولي به يك روند صعودي تبديل نشده و فقط كند شده است. يعني اگر در يك سال سرمايه‌گذاري 20 درصد كاهش داشته در سال بعد اين عدد به 4 درصد رسيده ولي هنوز تبديل به روند مثبت نشده است. واقعيت اين است كه تخريب با سرعت انجام مي‌گيرد اما بازگشت به مسير درست، كار دشواري است. وي با اشاره به اينكه يكي از جهت‌گيري‌هاي مهم اقتصاد مقاومتي رويكرد برون‌گرايي است، گفت: ما از دنيا بازار براي صادرات و دريافت فناوري براي ارتقاي سيستم توليد و منابع براي سرمايه‌گذاري مي‌خواهيم. بنابراين ما برپايه اين سه اصل دنبال تعامل با دنيا هستيم.
رييس ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي افزود: ميزان سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي از زمان اجراي برجام تا الان حدود 11 ميليارد دلار و در سال جاري حدود 7 ميليارد دلار است و اينها شامل بخش خارجي است كه به وزارت اقتصاد مراجعه كرده و ضمانتنامه گرفته‌اند و مي‌خواهند براي پروژه‌هاي صنعتي و كشاورزي و... سرمايه‌‌گذاري مستقيم كنند.

از سفرروحاني به كويت تا كسالت سلطان قاموس
معاون اول رييس‌جمهور در بخش ديگري از سخنانش درباره جزييات سفر اخير رييس‌جمهور به كشورهاي عمان و كويت با بيان اينكه «بحث‌هاي سياسي و اقتصادي خوبي در اين سفرها ميان طرفين مطرح شده است» اظهار كرد: دولت ايران علاقه‌مند است كه روابط‌مان با كشورهاي همسايه به ويژه كشورهاي مسلمان منطقه در بالاترين سطح باشد. وي با ابراز تاسف از اينكه در كشورهاي حوزه خليج فارس روابط‌مان مقداري سرد و نگران كننده شده و آن‌طوري نيست كه علاقه‌مند بوديم، خاطرنشان كرد: سلطان قابوس كه مدتي كسالت داشت، علاقه‌مند بود كه با آقاي روحاني به عنوان اولين فرد پس از دوران كسالت ديدار كند. در همين راستا نيز اين ديدار در عمان انجام شد. در اين ديدار پس از انجام گفت‌وگوهاي عمومي، گفت‌وگو‌هاي خصوصي نيز عمدتا در جهت تقويت ارتباطات سياسي كشورهاي اسلامي انجام گرفت‌.
معاون اول رييس‌جمهور با تاكيد بر اينكه رابطه ايران و عمان از نظر سياسي و اقتصادي در شرايط خوبي قرار دارد، به سطح روابط بانكي ميان دو كشور اشاره كرد و گفت: در حال حاضر ايران در بانك‌هاي عمان پول دارد و مقدار اين پول در مقطعي حدود ۵ ميليارد دلار بوده است.
وي همچنين با بيان اينكه «ايران و كويت با يكديگر رابطه خوبي دارند» به نگارش نامه‌اي از سوي امير كويت به رييس‌جمهور ايران اشاره و تاكيد كرد: كويتي‌ها مي‌دانند كه ايران حق زيادي بر گردن آنها دارد.
معاون اول رييس‌جمهور با تاكيد بر لزوم حل مشكلات منطقه از طريق گفت‌وگو، اظهار كرد: متاسفانه عدم حل مشكلات منطقه‌اي باعث شده است كه در برخي كشورهاي اسلامي همواره شاهد كشتار و خونريزي باشيم. در همين زمينه ايران علاقه‌مند است تا اين مسائل در عراق، سوريه، يمن و جاهاي ديگر به سرعت حل شود.
جهانگيري با بيان اينكه «گروه‌هاي تروريستي تبديل به بلايي براي جهان اسلام شده‌اند»، خاطرنشان كرد: كساني كه به پيدايش گروه‌هاي تروريستي كمك كرده‌اند نيز امروز پشيمان هستند اما اين پشيماني را به روي خود نمي‌آورند و براي حل مسائل به صورت جدي وارد صحنه نمي‌شوند.
وي همچنين درباره طرح برخي اظهارات از سوي سران برخي كشورهاي منطقه، گفت: حد و اندازه عربستان و ديگران در منطقه اين نيست كه با ايران وارد تنش شوند، ايران نيز به اين موضوع علاقه‌مند نيست بلكه ايران علاقه‌ دارد تا رابطه‌مان با كشورهاي منطقه خوب باشد. كشورهاي منطقه نيز به خوبي مي‌دانند ايران در هيچ مقطعي به هيچ كشوري تجاوز نكرده است.
معاون اول رييس‌جمهور افزود: متاسفانه در برخي كشورها از جمله عربستان گروه‌هاي تازه‌كار كه روي كار آمده‌اند و حد و حدود و تاريخ و جغرافيا را نمي‌دانند، حرف‌هايي مي‌زنند كه به مصلحت‌شان نيست. با اين وجود ايران با بزرگواري از آنها عبور مي‌كند چراكه قرار نيست روابط‌مان متشنج‌تر شود. اميدواريم كه آنها نيز متوجه شوند و از روش خود دست بردارند. معاون اول رييس‌جمهور در نهايت گفت: با اطمينان به مردم مي‌گويم كه اقتصاد كشور در ريل صحيحي قرار گرفته و اميدوارم با سرعت بيشتري حركت كند و اگر با سرعت بيشتر حركت كند هم مساله اشتغال و رفاه مردم و هم قدرت اقتصادي ايران در سال‌هاي آينده افزايش خوبي پيدا خواهد كرد.