تير خلاص
رييسجمهور در مناظره آخرپيروز شدتا همزمان با رشد آراي خود با ملت عهد ببندد
گروه سياسي
اين مناظره آن مناظرهاي نبود كه اصولگرايان از همان ارديبهشت 92 براي ارديبهشت 96 انديشهاش را در سر داشتند. تمام پروندههايي كه با خود به ميدان اين سه مناظره آورده بودند نقش بر آب شد. هر اتهامي كه زدند جز غباري كه به گلوي خودشان رفت نتيجه ديگري نداشت. 9 ساعت در سه مناظره به يك هدف شليك كردند. از يك ماه پيش با همه امكانات به ميدان آمدند تا يك نفر را از نفس بيندازند تا نتيجهاي كه 29 ارديبهشت از صندوقهاي راي بيرون ميآيد به نفعشان باشد. ديروز اما چشمهايي كه به قاب تلويزيون خيره شده بود پاسخ را در سر داشت. اتهامات را شنيدند و پاسخها را با دليل و مدرك ديدند. حالا نتيجه انتخابات در جمعه پيش رو هر چه كه باشد يك درس به اصولگرايان آموخته شد؛ اينكه در غبار اتهاماتي كه براي حسن روحاني و دولت يازدهم به پا كردند حالا خودشان هستند كه بايد بمانند. ديروز همه نقشههاي چهار سال اخير اصولگرايان شكست خورد و آخرين مناظره انتخاباتي تكليف را براي مردم روشن كرد تا يادشان بماند كه چهار سال پيش با چه كسي عهد بستند و تصميم بگيرند كه اينبار با چه كسي عهد ببندند.
شروع آتشين اسحاق جهانگيري
از همان روز اولي كه اسحاق جهانگيري براي ثبت نام به ساختمان وزارت كشور رفت، گفت كه ميخواهد در مناظرات انتخاباتي به روحاني كمك كند. جهانگيري پس از رييسجمهور بيش از هر فرد ديگري از شرايط كشور ميدانست؛ از اقتصادي و مفاسدش گرفته تا اجتماعي و آسيبهايش. گفت كه به نمايندگي از جريان اصلاحاتي آمده است كه سالهاست براي خانهنشين كردنشان تلاش شده است. ديروز جهانگيري آغازگر توفاني بود كه رقباي سياسيشان از دو مناظره پيش آغاز كرده بودند. دو مناظره گذشته بود كه در آن كانديداهاي اصولگرا تا توانسته بودند به دولت يازدهم اتهام زده بودند. وزرايش را بيتوجه و مشغول كار اقتصادي خوانده بودند و ميگفتند كه روحاني در چهار سال گذشته كاري نكرده است. دو مناظره بود كه دولتيها ترجيح داده بودند پاسخي ندهند اما تاكتيك دولتيها از همان شنبه هفته گذشته كه حسن روحاني در اروميه سخنراني كرد تغيير كرد. حسن روحاني و اسحاق جهانگيري اينبار به جاي اتهامزني همچون رقباي اصولگرايشان تنها ترجيح دادند كه بر كارنامه رقباي سياسيشان تمركز كنند؛ رقبايي كه از نگاه دولتيها از افشا شدن كارنامهشان ترس داشتند. ديروز اسحاق جهانگيري با تمركز بر روي كارنامه رييسي آغاز كرد. از او كه سالها در قوه قضاييه مسووليت داشت پرسيد كه در تمام اين سالها براي مبارزه با فساد چه كرده است؟ سوالي كه البته بيپاسخ ماند. اما مخاطب بعدي جهانگيري، قاليباف بود كه از نگاه جهانگيري او در پرونده مبارزه با فساد آنچنان موفق نبوده است. از او در مورد برخوردش با ياشار سلطاني كه افشاكننده بحث املاك نجومي بود سوال كرد و از او پرسيد چرا او به دليل افشاي فساد شهرداري به زندان افتاده است. اما مقايسه ابتدايي جهانگيري براي مردم بسيار ملموس بود. او برخورد حسن روحاني با بحث حقوقهاي نامتعارف را با برخورد شهردار تهران با بحث املاك نجومي مقايسه كرد و از مردم خواست كه خودشان ببينند كدام برخورد را ميپسندند. جهانگيري اما ديروز بيشتر از روحاني سيبل اتهامات قاليباف بود. قاليباف او را متهم به خريداري زمين به كمتر از ارزش واقعي روز متهم كرد و جهانگيري به او يك پيشنهاد داد كه اگر ملكي جز ساختمان مسكونياش كه به قيمت روز خريده است سراغ دارد، بگويد. اتهام قاليباف اما بازهم به اثبات نرسيد.
كوهي از اتهامات قاليباف
قاليباف ديروز با كوهي از اتهامات به ميدان مناظره آمده بود. سه جمله تكراري هميشگي را داشت: «افزايش يارانه نقدي، ايجاد پنج ميليون شغل و تقسيمبندي جامعه به چهار درصد و 96 درصد» اين سه جمله در كنار همه حملات او به دولت يازدهم مجموعه اظهاراتش را نشان ميداد. همين هم باعث شد كه مصطفي هاشميطبا در پايان مناظره با تاسف بگويد كه هيچ كدام از كانديداها برنامهاي براي كشور ندارند. كار به همين جا ختم نشد و قاليباف بازهم اتهام داشت. از اتهامي كه به خريد ملك غيرقانوني به روحاني زد تا همه مشكلات كشور كه معتقد بود به دليل عملكرد حسن روحاني است. ديروز اما بيش از هر چيز عصبانيت قاليباف بود كه به چشم ميآمد. عصبانيت از اتهاماتي كه ميزد و با پاسخ روحاني و جهانگيري مواجه ميشد و حقايقي كه در مورد كارنامهاش گفته ميشد. تا جايي كه اسحاق جهانگيري در پايان مناظرهاش خطاب به او گفت: «آقاي قاليباف ادب و صداقت چيز بسيار خوبي است؛ آن را رعايت كنيد. اگر جز خانهاي كه در تهران اعلام كردهام اموالي از من يافتيد آن را به شما ميدهم. زندگي من را شخم زدند اما زندگي من از اين برگه سفيدتر است. خيريهاي هم ندارم كه به عنوان اموال در اختيار فرزندانم قرار بدهم. شعار ندهيد؛ برنامه دادن سخت است اما شعار دادن ساده است. بگوييد چه برنامهاي داريد تا در مورد آن صحبت كنيم.»
چهار دقيقه توفاني رييسجمهور
حسن روحاني در دو مناظره اول آرام بود. اين آرامش در كنار حسن روحاني حاضر جوابي كه مردم در سال 92 ديده بودند كمي شرايط را پيچيده كرده بود. روحاني در دو مناظره اول در برابر آن حجم از اتهامات اصولگرايان چيزي نگفت و بيشتر اسحاق جهانگيري بود كه پاسخ ميداد. اينبار اما نوبت به رييسجمهور بود تا ياد آن مناظره تاريخي سال 92 و پاسخهايش به محمدباقر قاليباف را زنده كند. اينبار اما روحاني دو رقيب اصولگرا داشت كه به او حسابي اتهام زده بودند. همين هم شد كه روحاني در فرصت پاياني جمع بندياش نخستين مخاطبش را ابراهيم رييسي قرار داد. رييسي چندين بار در طول مناظره خطاب به روحاني مدعي شده بود كه او به جاي كار كردن در سه سال گذشته به يكباره در ماههاي اخير شروع به افتتاح پروژهها كرده است و به بياني او را متهم به استفاده تبليغاتي از امكانات دولتي كرد. همين هم شد كه روحاني خطاب به رييسي گفت: «ايشان ميگويند كه چرا در ماههاي آخر براي افتتاح پروژهها به استانها سفر ميكنيم و از سمتي ديگر ميگويند كه در آنجا مصوباتي به تصويب رسيده است. اين در حالي است كه ما براي افتتاح مصوباتي كه در گذشته داشتهايم به اين سفرها رفتهايم. آقاي رييسي از افتتاحات ناراحت هستيد و ميگوييد كه چرا قانون را اجرا كردهايم. ظاهرا شما با مسائل قانوني آشنا نيستيد در حالي كه مدعي هستيد قدري هم حقوق خواندهايد. شما قاضي بوديد و هنوز هم هستيد آن وقت اينجوري به مردم تهمت ميزنيد؟ من با هيچ كسي عقد اخوت نبستهام و با هر كسي كه تخلفي كرده بايد با او با اشد مجازات برخورد شود. آقاي رييسي ميگوييد با فساد مبارزه كنيد در حالي كه در پرونده 12 هزار ميلياردي يك طرف آن، آن قاضي عزل شده بود و يك طرف ديگر همكار شما بود، كه فرار كرد. طرف ديگر نيز يك مقام دولتي بود كه امروز در ستاد شما حضور دارد. چرا با فساد روشني كه پروندهاش روشن است برخورد نكرديد؟ آقاي رييسي شما راجع به من هر چه ميخواهيد بگوييد. هر تهمتي كه ميخواهيد بزنيد. آزاد هستيد. شما قاضي هستيد و دستتان باز است. شما دادستان روحانيت هم هستيد و ميتوانيد همه علما را دستگير كنيد، بپرسيد كه علما از شما چه كشيدهاند. اما من از شما خواهش ميكنم امام رضا(ع) را براي مردم بگذاريد و امام رضا(ع) را حزبي و جناحي نكنيد.» انتقادات روحاني از رييسي ادامه داشت و او در ادامه گفت: «امام رضا(ع) افتخار همه ما شيعيان و مردم است. اگر نبات و پارچه سبز ميخواهيد به روستاها بفرستيد بگذاريد و آن را بعد از انتخابات انجام دهيد. الان جلويش را بگيريد. اينهايي كه از نهادهاي امنيتي هستند و با اتوبوس از شهرها برايت جمعيت ميآورند از آنان بپرس كه پولش را از كجا ميآورند. از پول بيتالمال اين كار را انجام ميدهند. تو كه قاضي هستي چرا با آنها برخورد نميكني؟» اما مخاطب بعدي روحاني، قاليباف بود. روحاني خطاب به او گفت: «مجبورم به مردم شريف ايران اعلام كنم كه پرونده سال 84 آقاي قاليباف در اختيار من بود و نگذاشتم منتشر شود و با برخيها در دبيرخانه دعوا كردم كه نبايد در آستانه انتخابات هيچكس از اين پرونده مطلع شود كه اگر من آن مردانگي را نكرده بودم شما آقاي قاليباف الان اينجا ننشسته بوديد. آقاي قاليباف شما كه طرحت هميشه لوله كردن بود و هر وقت به دبيرخانه ميآمديد، ميگفتيد بگذاريد من ظرف دو ساعت دانشجويان را لوله ميكنم. ما اگر جلوي شما نايستاده بوديم كه الان همه دانشگاههاي ما پر از لوله بود. شما نميخواهد راجع به املاك و اموال مردم صحبت بكنيد و بگوييد؛ ما كه همه اموالمان در اختيار قوه قضاييه است و آن را ارايه كردهايم و شما هم بايد طبق قانون آن را ارايه ميكرديد، چرا نداديد و حالا آمدهايد اينجا و رياكاري ميكنيد.» روحاني پاسخي هم براي قاليباف و همفكرانش كه در روزهاي اخير بسيار تلاش كرده بودند خانه مسكوني روحاني را هدف تخريب قرار دهند، داشت و خطاب به آنها گفت: «من اگر در تهران يك خانه بيشتر داشتم مال شما و اگر هم در حال حاضر يك خانه بيشتر دارم مال شما و اگر جايي تخلف شده است شما برويد آن تخلف را پيگيري بكنيد و از آن شكايت بكنيد. آن زمين را هم شما ميدانيد كه معوض چه بوده است و خبر داريد و الان داريد آن را طور ديگري مطرح ميكنيد. شما اگر خيلي ناراحت زمين هستيد به طرقبه هم رسيدگي كنيد و ببينيد بستگان شما در آنجا چه ميكنند.»
عهدي كه روحاني با مردم بسته بود
مخاطب نهايي روحاني مردم بودند. به آنان از عهد چهار سال پيشش گفت و اين روزهاي كشور. تاكيد كرد كه«مردم، ما با هم چهار سال پيش يك عهد بستيم و براساس آن جلو رفتيم. ما در برابر تحريمها ايستادگي كرديم و آن را شكستيم. ما هر بهانهاي كه ميتوانست براي ما جنگ درست كند يعني همان PMD كه آن را از بين برديم. من به مردم اعلام ميكنم كه آمادگي دارم در چهار سال بعد غير از تحريمهاي هستهاي كه در اين چهار سال برداشتم بقيه تحريمهاي ملت ايران را به خوبي و با قدرت بردارم و عزت ايران را و منفعت ايران را به ملت ايران بازگردانم.» كانديداي انتخابات رياستجمهوري ادامه داد: ما با هم عهد بستيم كه از ركود خارج شويم و به رشد اقتصادي برسيم كه رسيديم. ما با هم تعهد داديم كه تورم را كاهش دهيم و آن را تكرقمي كنيم كه اين كار را كرديم. كشاورزان ايران ما با هم تعهد بسته بوديم كه در توليد گندم به خودكفايي برسيم كه رسيديم و 21 ميليون تن اضافه مواد غذايي توليد كرديم. ما به همين عهدمان و راهمان ادامه خواهيم داد. ما آبهاي مرزي را به سرزمينمان بازگردانيم و امسال پاييز مردم غرب كشور با اين آب زراعت خواهند كرد.
پيشنهاد عباس عبدي به جمنا در گفتوگو با «اعتماد»:
قاليباف و رييسي به نفع ميرسليم كنار بروند
گروه سياسي| عباس عبدي، تحليلگر مسائل سياسي در گفتوگو با «اعتماد» و در پاسخ به اين سوال كه «ارزيابي شما از مناظره آخر كانديداهاي دوازدهمين دوره انتخابات رياستجمهوري چيست»، اظهار كرد: معتقدم كه آنچه ديروز به عنوان آخرين مناظره انتخاباتي برگزار شد، كاملا به صورت يكطرفه اتفاق افتاد. دو كانديداي اصولگرايان، يعني محمدباقر قاليباف و ابراهيم رييسي حرف جديدي براي گفتن نداشتند. ابراهيم رييسي هر برنامهاي را كه براي دولت آينده خود معرفي ميكرد، برنامههايي بود كه در اين دولت به مرحله اجرا رسيده بودند و او بيخبر از انجام اين اقدامات از سوي دولت، سعي در طرح مجدد آن داشت. از سوي ديگر، محمدباقر قاليباف نيز به سوالات اساسي كه در اين مناظره از او پرسيده شد، پاسخ نگفت. نگفت كه بالاخره چگونه ميتواند يارانه را افزايش دهد يا چگونه خواهد توانست تنها در صنعت پتروشيمي كشور، 600 هزار شغل ايجاد كند. او تنها به فكر افشاگري بيشتر بود و بگمبگم راه انداخته بود بدون اينكه بداند كه ديگر اين بگمبگمها مساله اصلي و اساسي مردم ايران نيست. عباس عبدي در ادامه پيشنهادي را هم به اعضاي جمنا ارايه كرد و گفت: «جمنا (جبهه نيروهاي مردمي انقلاب)، برنامهاي بريزد تا قاليباف و رييسي به نفع ميرسليم از ادامه رقابتهاي انتخاباتي كنارهگيري كنند. زيرا او شانس بيشتري نسبت به دو كانديداي ديگر اصولگرايان دارد. آنچه كه ديروز از رييسي ديديم چهرهاي منفعل بود كه نتوانست براي خود چهرهاي سياسي ترسيم كند، و قاليباف هم جز توهين كار ديگري را از پيش نبرد.