صدا و سيما اعتراض‌ها به زيرنويس نادرست اظهارات رييس‌جمهور را بهانه خواند
امتداد فصل سرد ميان دولت و رسانه ملي
گروه سياسي| قاب تلويزيون، تنها براي دولت يازدهم دردسرآفرين است. گويي تمام سهل‌انگاري‌ها دقيقا آنجايي اتفاق مي‌افتد كه رييس‌جمهوري، وزيران يا ساير اعضاي دولت در همايشي حضور دارند يا قرار است پروژه‌اي را افتتاح كنند يا در حال انجام ديداري با يكي از مقامات كشورهاي خارجي هستند. در اين زمان يا ارتباط با شبكه تلويزيوني به‌طور ناگهاني قطع مي‌شود يا زمان پخش برنامه‌اي ديگر فرا مي‌رسد يا اينكه دوربين قسمتي از ديدار را نمايش مي‌دهد و فرصت براي قسمت ديگر آن نمي‌ماند. همايش روز يكشنبه قوه قضاييه هم بري از اين اتفاقات نبود اما در شكل و قالب ديگري. اين همايش كه به لطف حضور سران سه قوه از شبكه خبر به‌طور زنده پخش مي‌شد، طبق روال هميشگي، اقدام به زيرنويس گزيده صحبت‌هاي سخنرانان كه از قضا، آن سخنران حسن روحاني است، مي‌كند. «روحاني: بعد از انقلاب هم چندبار به قوه قضاييه «احضار» شدم، ترسيدم بروم»؛ اين زيرنويسي است كه در حين و پس از سخنراني رييس‌جمهوري از رسانه ملي پخش شد، تا خيلي‌ها از خود بپرسند كه حسن روحاني براي چه چند بار به دستگاه قضايي احضار شد؛ اتهام يا اتهاماتش چه بود و مهم‌تر اينكه چرا ترسيد كه پاسخگوي قوه قضاييه باشد. قلب واژه «دعوت» و به‌كار بردن «احضار» به‌جاي آن، از شبكه‌اي كه تقريبا در آن ساعت از شبانه‌روز بيشترين بيننده را دارد، خيلي زود سوژه خبرها هم شد. سوژه‌اي كه اگر زود از سوي كانال‌هاي تلگرامي اقدام به پخش فيلم اصلي از همان گفته‌هاي رييس‌جمهور نمي‌شد، چه بسا در بخش‌هاي خبري نيز به همان‌گونه قرائت مي‌شد.
اتهام بهانه‌گيري!
اينكه اين اتفاقات چرا فقط براي دولت حسن روحاني رخ مي‌دهد، ديگر نبايد براي بينندگان جاي سوال باشد. رسانه ملي جداي از برنامه‌هايي كه سطح و تعداد مخاطبان آن به پايين‌ترين رتبه در حال نزول است، در زمين سياست هم به‌گونه‌اي بازي مي‌كند كه در پخش برنامه‌هاي مربوط به دولت يازدهم، تا آنجا كه مي‌توانسته، چشمانش را به روي دستاوردها بسته و در برابر اتفاقات مختلف برنامه‌هاي توليدي مي‌سازد. مسوولان صدا و سيما هم تاكنون اين ضعف را نپذيرفته‌اند و هر بار از حمايت رسانه ملي از اين دولت گفته‌اند. واكنش در برابر آنچه كه در همايش قوه قضاييه روي داد هم، تكرار همين مواضع بود البته با كمي تفاوت. معاونت سيماي رسانه ملي تنها با گذشت چند ساعت از اين اتفاق آن را «سهوي» خواند و البته راهي را هم براي اعتراضات دولت از اين اتفاق اعلام كرد. ميرباقري در گفت‌وگو با ايسنا گفته بود كه «اگر در حاشيه‌هايي كه ايجاد مي‌شود، به صورت حقوقي اين ايرادها وارد شود، يقينا صداوسيما بايد پاسخگوي آن باشد كه اگر متعلق به حوزه صداوسيما باشد سريعا با آن برخورد مي‌كنيم و اگر مربوط به حوزه خبر باشد قطعا دوستان بايد پاسخگوي آن باشند. » معاونت سيما اگرچه در سخنان خود بر «حمايت همه‌جانبه» رسانه ملي از دولت تاكيد دارد و در واقع راهكاري را هم براي نحوه اعتراض به اين اقدام جلوي پاي آنان قرار مي‌دهد اما شبكه خبر كه يكي از بخش‌هاي تحت مديريت او است، به نحو ديگري با اين اتفاق برخورد مي‌كند.
در اطلاعيه‌اي كه در سايت شبكه خبر و پس از گذشت 11 ساعت از اين اتفاق، بارگذاري شد، آمده است: «اشتباه در يكي از زيرنويس‌هاي سخنان امروز رياست‌جمهوري در همايش قوه قضاييه، با واكنش همه‌جانبه روابط عمومي دولت و سايت‌هاي طرفدار رييس‌جمهور در فضاي مجازي روبه‌رو شد. به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني شبكه خبر، در يكي از 30 زيرنويس سخنراني آقاي روحاني، كه از شبكه خبر، زنده پخش شد، متاسفانه كلمه دعوت، به اشتباه احضار زده شده بود كه البته بعدا اصلاح شد، اما به هر حال بهانه لازم داده شده بود.» هرچند كه ما هم اصل را بر صحت اظهارات قرار داده و اين اقدام را همچون مديران شبكه خبر «سهوي» مي‌خوانيم اما چرا آنان از واكنش‌هاي بحقي كه صورت گرفته ناراحت شده‌اند. اگر اين اتفاق براي هر فرد مسوول ديگر صورت مي‌گرفت، آيا هيچ واكنشي را منجر نمي‌شد؟ اينكه با جايگزين كردن يك واژه با واژه‌اي ديگر، معنايي متفاوت از آنچه كه منظور گوينده است خلق شود، چگونه مي‌توان آن را بي‌پاسخ گذاشت؟ اقرار به احضار به دستگاه قضايي، آن هم از سوي رييس‌جمهور، چگونه مي‌تواند بيان شود و بهانه به دست خبرگزاري‌ها و روزنامه‌ها ندهد. هرچند مسوولان شبكه خبر اعلام مي‌كنند كه «البته عين سخنان رييس‌جمهور در بخش‌هاي مختلف بخش‌هاي خبري، پخش شد»، اما عذرخواهي از اين اشتباهي كه خود نيز بر آن واقفند جاي دوري نمي‌رفت.
آنكه زياد اشتباه مي‌كند، نبايد پشت فرمان بنشيند
شبكه خبر در حالي از بهانه دست دادن اشتباه سهوي اين شبكه خبر مي‌دهد كه مسوولان دولتي نه براي آن اقدام بلكه براي متن جوابيه آنها معترض شده‌اند. در همين حال معاون ارتباطات و اطلاع‌رساني دفتر رييس‌جمهور تاكيد مي‌كند كه در تريبونهاي ملي بايد به‌جاي كينه محبت و به‌جاي تعصب، تجربه نشاند. هرچند تاكنون بر اقدامات همين تيم اطلاع‌رساني رييس‌جمهور هم انتقاداتي وارد بوده و در اتفاقي كه براي محمدجواد ظريف در ديدار با همتاي فرانسوي‌اش رخ مي‌دهد، وظيفه پاسخگويي را بر دوش شخص وزير امور خارجه كشورمان قرار مي‌دهد اما در برابر اين اتفاق به حق واكنش نشان مي‌دهد تا در آستانه استقرار دولت دوازدهم، موضع دولت با رسانه‌هايي كه جاي نقد و تخريب را اشتباه گرفته‌اند، روشن شود. به گزارش ايلنا، در يادداشت توييتري پرويز اسماعيلي آمده است: در تريبونهاي ملي از جمله صدا و سيما، آتش به اختيار مدير و سردبير نيست. سهو و عمد و اشتباه و خطا فرق ندارند؛ هزينه‌هاي استراتژيك دارند. در تريبونهاي ملي بايد به‌جاي سياست، آرمان؛ به‌جاي شكاف وحدت؛ به‌جاي گروه مردم؛ به‌جاي امروز فردا؛ به‌جاي كينه محبت و به جاي تعصب، تجربه نشاند. در ادامه اين مطلب با اشاره به واكنش شبكه خبر نسبت به اشتباه اين رسانه در زيرنويس كردن بخشي از سخنان رييس‌جمهور در همايش هفته قوه قضاييه كه در آن، پايگاه اطلاع‌رساني شبكه خبر عنوان كرد كه استفاده از احضار به جاي دعوت اشتباه سهوي بوده و دولت بهانه مي‌گيرد! تاكيد شده است: «اصلا قبول؛ آنكه زياد اشتباه مي‌كند، نبايد پشت فرمان بنشيند. در اشتباهات سهوي معمولا عذرخواهي مي‌كنند نه اتهام‌زني. تقاضا براي انعكاس صحيح سخنان رييس‌جمهور در رسانه رسمي حق‌الناس است، بهانه نيست». هرچند سهو بودن اقدام شبكه خبر را پذيرفته‌ايم اما نبايد يادمان برود كه اين دومين اتفاقي است كه در طول چند روز دامن دولتمردان را مي‌گيرد. نخست محمدجواد ظريف كه به‌گونه‌اي فيلم ديدارش با وزير امور خارجه فرانسه در بخش خبري صدا و سيما منتشر شد كه انگار «لو دريان» از خداحافظي و دست دادن دم در اتاقش با ظريف امتناع مي‌كند و دوم هم همين همايش قوه قضاييه. اگر قرار است نام تمام اتفاقات پشت هم را «اشتباه» از نوع سهوي بگذارند، آيا بهتر نيست كه به گفته پرويز اسماعيلي فرمان را به دست ديگري سپرد يا حداقل مراتب عذرخواهي را اعلام كرد؟ به هرحال آنچه كه انجامش از سوي رسانه ملي مطلوب‌تر است، همان پيشنهادي است كه معاونت سيما مطرح مي‌كند و آن اينكه: «در اينگونه موارد كه بعضا، سهوا اتفاق مي‌افتد صداوسيما خودش نخستين جايي است كه نسبت به آن واكنش نشان مي‌دهد؛ بنابراين اگر در حاشيه‌هايي كه ايجاد مي‌شود به صورت حقوقي اين ايرادها وارد شود، يقينا صداوسيما بايد پاسخگوي آن باشد كه اگر متعلق به حوزه صداوسيما باشد سريعا با آن برخورد مي‌كنيم و اگر مربوط به حوزه خبر باشد قطعا دوستان بايد پاسخگوي آن باشند.»