ترامپ، اردوغاني ديگر در امريكا

كشوري كه روزي خود را مهد آزادي رسانه مي‌دانست، اكنون رييس‌جمهور آن ويديويي را در صفحه شخصي توييتر خود به نمايش مي‌گذارد كه ضرب و شتم خبرنگاران و مبارزه با رسانه‌ها را بيش از هر كشور ديگري ترويج مي‌كند. دونالد ترامپ بي‌وقفه رسانه‌هاي اصلي امريكا را مورد حمله قرار مي‌دهد. او با هر يك از منتقدان خود با هشتگ‌ها و القاب مختلف برخورد مي‌كند و روي آنها نام مستعار مي‌گذارد. جو اسكار بروگ را با ضريب هوشي پايين معرفي مي‌كند و ميكا برژينسكي را ديوانه خطاب مي‌كند كه هردو از مجريان شبكه خبري MSNBC هستند. او نيويورك‌تايمز و واشنگتن‌پست را رسانه‌هاي شكست خورده مي‌نامد و القاب مورد علاقه رييس‌جمهور براي سي‌ان‌ان است كه آن را جعلي و متقلب مي‌نامد.
به گزارش واشنگتن‌پست روز يكشنبه نيز دونالد ترامپ كليپ كودكانه‌اي را در حال ضرب و شتم فردي كه روي سر آن لوگوي سي‌ان‌ان هك شده بود توييت كرد. به ناگاه اين ويديو با واكنش‌هاي بسيار بدي مواجه شد، كه بسياري آن را اصلا خنده‌دار نديدند بلكه آن را تاسف‌آور خواندند. براون ستلر، خبرنگار سي‌ان‌ان بيانيه‌اي را خواند و تاكيد كرد كه امروز روزي غم‌انگيز است كه رييس‌جمهور ايالات متحده خشونت عليه خبرنگاران را تشويق مي‌كند.
با اين حال رسانه‌ها نيز فضايي را پس از اين ويديو به وجود آوردند كه نقش يك قرباني را از خود به نمايش بگذارند. در امريكا رسانه‌ها از قدرت نفوذ بسيار بالايي برخوردار هستند و اين نكته در رفتارهاي شهروندان امريكايي نيز تاثيرگذار خواهد بود. اما ترامپ نيز علاقه‌مند است چنين چهره‌اي را در برابر رسانه‌ها به نمايش بگذارد اما نحوه برخورد او با رسانه‌ها موجب شده است كه حتي به درستي نتواند اين كار را انجام دهد. ترامپ تقريبا بدون وقفه از رسانه‌ها شكايت مي‌كند. او اقداماتي را انجام داده كه راست‌هاي افراطي به‌شدت قدرت بگيرند و از طرفي پوشش رسانه‌ها از وقايع كاخ سفيد به‌شدت محدود شده و رفتارهاي او باعث شده كه پوشش‌هاي مطبوعاتي عملا در كاخ سفيد از بين برود. البته نبايد فراموش كرد كه رفتار رسانه‌هاي نيز به‌شدت تحت تاثير اين فضا قرار گرفته است به گونه‌اي كه سي‌ان‌ان يك داستان تحقيقي وحشتناك در ارتباط ميان اردوگاه ترامپ و روسيه را مجبور شد از برنامه‌هاي خود بيرون بكشد و به همين دليل اين شبكه سه روزنامه‌نگار خود در ارتباط با اين جريان را نيز اخراج كرد. اما دونالد ترامپ تنها  روي اشتباه رسانه سخن مي‌گويد در صورتي كه سي‌ان‌ان پس از آن تلاش كرد تا اشتباه خود را توجيه كند و هزينه آن را با اخراج سه خبرنگار پرداخت. اما دونالد ترامپ به‌شدت روي اشتباهات و اظهارات آتش زا تاكيد دارد. رييس‌جمهور براي ارتباط با مردم از رسانه‌هاي اجتماعي و وسايل ارتباطي خاص خود استفاده مي‌كند و كل مجموعه رسانه‌ها را به عنوان دشمنان مردم امريكا معرفي مي‌كند و به هيچ كدام اعتماد ندارد. سناتور بن‌ساس به ترامپ هشدار داد كه سعي نكند كه از اسلحه بي‌اعتمادي به رسانه‌ها استفاده كند. اما توني فابريزيو نظرسنج ارشد كمپين ترامپ به واشنگتن پست گفت: رسانه‌ها ناعادلانه در خصوص ترامپ رفتار مي‌كنند، مردم ترامپ را دوست دارند، به او اعتقاد دارند و به هيچ‌وجه از او متنفر نيستند، ولي بيشتر رسانه‌ها به او حمله مي‌كنند در صورتي كه طرفداران او به‌شدت به وي اعتقاد دارند. ريچارد هاس پس از انتشار ويديوي ترامپ در توييتر خود نوشت: ترامپ نخستين سياستمداري است كه بي‌اعتمادي به رسانه‌ها را ترويج مي‌كند. وي در توييتي ديگر گفت كه رييس‌جمهور خشونت عليه روزنامه‌نگاران را تحريك مي‌كند. اينگونه اقدامات در دولت رجب طيب اردوغان در تركيه انتظار مي‌رود، نه در ايالات متحده امريكا؛ رجب طيب اردوغان رييس‌جمهوري تركيه يك سال پيش پس از آنكه كودتاي نا فرجام را در اين كشور پشت سر بگذارد، شروع به پاكسازي وسيعي در نهادهاي دولتي و جامعه مدني تركيه كرد. بيش از صدها خبرنگار به زندان رفتند و تعدادي نيز كشور را ترك كردند. ده‌ها رسانه توسط مقامات دولتي بسته شدند. برخي از اين روزنامه‌ها و دبيران و سردبيران آن مجرم شناخته شدند به دفاتر آنها حمله شد و تيم رسانه‌اي آنها به طور كلي تغيير كرد و برخي ديگر نيز تعطيل شدند. اما در اين بين به نظر مي‌رسد شباهت‌هايي مهم وجود دارد كه بايد در ذهن داشته باشيم. اردوغان و ترامپ هردو ملي‌گراياني هستند كه معمولا توسط نخبگان مورد انتقاد قرار دارند. هردو مخالفان را تهديد مي‌كنند و آنها را دشمن ملت مي‌دانند. در آخر هفته گذشته اردوغان يك راهپيمايي مسالمت‌آميز مخالفان در آنكارا و استانبول را راهپيمايي هواداران تروريست خواند. گايدوين راشمن ستون‌نويس نشريه تايمز معتقد است، انعكاس سبك حكومت‌داري اردوغان در ترامپ واقعيت جديد و ناراحت‌كننده‌اي را براي امريكايي‌ها ارايه مي‌دهد. راشمن در يادداشتي نوشته بود، ممكن است در دوره‌اي از زمان هر سيستم دموكراتيك در معرض حمله‌هاي يك رهبر ديكتاتور مورد آسيب قرار گيرد. وي افزود آقاي اردوغان در سال 2003 نخست‌وزير شد و در طول زمان كشورش را كاملا تغيير داد و بسياري او را به عنوان يك روشنفكر ترك مي‌شناختند. اما چيزهايي كه در ابتدا از اردوغان تصور مي‌شد اكنون عملا غير ممكن است. ترامپ هنوز چندان نزديك به اردوغان نيست كه روزنامه‌نگاران را زنداني كند اما منطق اوليه ترامپ همان است، يعني تلاش براي تضعيف كساني كه قدرت را به چالش مي‌كشند. روزنامه آلماني اشپيگل در يك سرمقاله در ماه فوريه اظهار داشت، اردوغان و ترامپ خود را به عنوان تنها كساني مي‌دانند كه قادر به درك درستي از مردم هستند و مي‌توانند براي آنها صحبت كنند. اين ديدگاه آنهاست كه آزادي مطبوعات از دموكراسي حمايت نمي‌كند و مطبوعات به اندازه كافي به آنها احترام نمي‌گذارند و اين شرايط بي‌فايده است. آنها معتقدند كه واژه‌هايي كه از دهان آنها به عنوان يك رهبر قدرتمند خارج مي‌شود حقيقت است و رسانه‌ها زماني كه از آنها نقل قول مي‌كنند دروغ مي‌گويند. اين تفكر استبدادي است و اين همان چيزي است كه ديكتاتوري‌ها را حفظ مي‌كند.
گفتني است هر دو رهبر در برابر منتقدان خود از يكديگر دفاع كردند. ترامپ گفت امريكا حق ندارد نسبت به سركوب رييس‌جمهور تركيه انتقادي داشته باشد و اردوغان نيز نسبت به اعتراض‌ها عليه رييس‌جمهور جديد به عنوان بي‌احترامي ياد كرد و از ترامپ به دليل اينكه برخي رسانه‌ها از جمله سي‌ان‌ان را به عنوان اخبار جعلي معرفي كرده بود نيز تقدير كرد و از اينكه خبرنگاران را سر جاي خود نشانده نيز به وي تبريك گفت. اين اكنون احساسي است كه به طرفداران ترامپ مخابره مي‌شود كه به راحتي مي‌توانند به خبرنگاران، روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها توهين كنند.
اكنون امريكا در برابر آزادي‌هاي رسانه روبه‌روي يك آزمون سخت قرار گرفته است. مردم امريكا در دوره انتخابات رياست‌جمهوري به‌شدت نسبت به رسانه‌ها بي‌اعتماد شدند و حتي نظرسنجي رسانه‌ها نيز نتوانست نتيجه روشني را پيش روي آنها قرار دهد. اما پس از انتخابات و پيروزي دونالد ترامپ رسانه‌ها بيش از هر زمان ديگري در نقطه ضعف قرار دارند. آنها به دنبال جلب دوباره اعتماد مردم امريكا هستند و دونالد ترامپ نيز كه آن را مي‌داند تلاش مي‌كند تا جلوي افزايش اعتماد به رسانه‌ها گرفته شود. نبرد ترامپ با رسانه‌ها به همان شدتي است كه در ويديويي كه دونالد ترامپ در صفحه توييتر خود به نمايش گذاشته است. اما معلوم نيست كه شايد دست سرنوشت جاي دو نفر را تغيير دهد و اين‌بار دونالد ترامپ باشد كه توسط رسانه‌ها مورد ضرب و شتم قرار گيرد چراكه قدرت رسانه را نمي‌توان به راحتي دست‌كم گرفت.