تركيه و ديوار امنيتي در مرز با ايران
محمود فاضلي
طبق اعلام رسانههاي تركيه و به نقل از سازمان انبوهسازي مسكن اين كشور، در چارچوب پروژه احداث ديوار امنيتي در مرز تركيه - ايران از سوي وزارت دفاع تركيه، آنكارا بلوكهاي بتني پيشساخته سيار 7 تني به عرض 2 متر و ارتفاع 3 متر را در طول مرز جاسازي ميكند. عكسهايي كه در اين ارتباط منتشر شدهاند، جرثقيلهايي را نشان ميدهند كه بلوكهاي بتوني را در طول مرز جاسازي ميكنند. هدف ساخت اين ديدار تلاش جهت ممانعت از ورود اكراد و قاچاقچيان به تركيه است. اردوغان ساخت اين ديوار به طول 144 كيلومتر را در اوايل ماه ژوئن اعلام كرده بود. اين ديوار قرار است محافظي در برابر حزب PKK باشد كه از سالها قبل در جنوب شرقي تركيه با حكومت در جنگ است و نيز در برابر گروه شورشي پژاك وابسته به گروه ياد شده است كه در شمال غربي كردنشين ايران اقدام به حملاتي عليه نيروهاي امنيتي ميكند. با اينكه مرزها در جهان در حال از بين رفتن است اما آنكارا همچنان به سياستهاي امنيتي خود ادامه ميدهد. تركيه كه در ساخت چنين ديوارهايي در مرزهاي خود سابقه طولاني دارد، در سالهاي اخير علاقه زيادي به احداث ديوارهاي امنيتي با ساير همسايگان خود داشته است. ساخت ديوار و موانع مرزي پيشتر در مرزهاي خود با يونان و بلغارستان و در سالهاي اخير با سوريه و هريك به بهانههاي مختلف از سياست مرزي آنكارا بوده است. سال گذشته تركها ساخت ديوار 10 كيلومتري و به ارتفاع چهار متري در منطقه «كاراكاميش» در مرزهاي جنوب شرق تركيه با سوريه را عملي كردند. اين ديوار 556 كيلومتري مجهز به سيمهاي خاردار و دوربينهايي براي كنترل و نظارت است و علاوه بر تلاش جهت ممانعت از عمليات قاچاق در مرزهاي دو كشور و حفظ امنيت مرزها، تلاش دارد مانع از عبور مهاجرين غيرمجاز سوريه به تركيه شود. ساخت ديوار با سوريه در آن مقطع با واكنشهاي منفي در ميان احزاب مخالف دولت و چند شهر تركيه رو به رو شد و حتي شهردار يكي از همين مناطق، در اعتراض به اين اقدام، اقدام به اعتصاب غذاي خود كرد و نام اين ديوار را ديوار «شرم و خصومت» گذاشت. به گفته اين شهردار هدف از احداث اين ديوار توسط دولت تركيه نهتنها جداكردن كردهاي سوريه و تركيه بلكه تمامي قومهايي است كه در اين منطقه زندگي ميكنند. حتي گروهي با موضع تندتري ساخت اين ديوار را اقدامي به مانند رژيم اسراييل در احداث ديوار حايل در كرانه غربي رود اردن دانستند. ساخت اين ديوار در شرايطي است كه همسايگان تركيه از جمله يونان و بلغارستان، تركيه را به بيتوجهي در جلوگيري از ورود مهاجرين غيرقانوني به دو كشور خود متهم ميكنند. بلغارستان براي جلوگيري از ورود مهاجرين غيرقانوني قاچاق به اين كشور، ديواري 30كيلومتري در مرز مشترك 275 كيلومتري با تركيه احداث كرد. اين ديوار در منطقه گذرگاه مرزي احداث شد كه حدود 85درصد از پناهجويان از اين مناطق به بلغارستان وارد ميشوند. بلغارستان در دوران جنگ سرد براي حفاظت از مرزهاي 210 كيلومتري خود با تركيه، 143 كيلومتر سيم خاردار در امتداد مرز خود با تركيه ايجاد كرد، اما پس از پيوستن به سازمان ناتو در 2004 بخش عمده آن را از بين برد. يونان نيز با بودجه 2/3 ميليون يورويي ديواري 10 كيلومتري در مرزهاي خود با تركيه احداث كرد. اين ديوار بهمنظور جلوگيري از ورود مهاجرين غيرقانوني از تركيه به يونان و با هدف بستن راه ورود مهاجران غيرقانوني به اروپا احداث شد. طول اين ديوار 10 كيلومتر و ارتفاع آن به دو و نيم متر ميرسد. بر روي اين ديوار، از دو رديف سيم خاردار مجهز به شوك الكتريكي و 24دوربين مداربسته جهت كنترل مرزهاي دو كشور استفاده شده است.