هيچ خياباني به نام احمد محمود نيست

ندا آل‌طيب

قديمي‌هاي خوزستان خوب مي‌دانند پدر احمد محمود كه بر اساس نام شناسنامه‌اش اعطاء ناميده مي‌شد، معمار قابلي بود و با همان توانمندي، خانه‌اي را در يكي از خيابان‌هاي مركزي اهواز بنا نهاد كه پسرش در آن‌زاده شد. اين خانه اما حالا ديگر فقط يك خانه محكم نيست كه از توفان حوادث جان سالم به در برده، بلكه مكاني است كه با آدم‌هايش در جاي جاي داستان‌هاي نويسنده خوزستاني زنده و حاضر است. خانه احمد محمود در دل شهر اهواز قرار گرفته، مكاني تجاري كه در آن خريد و فروش ملك بسيار رايج است و اين نگراني وجود دارد كه اين خانه كه هنوز نه به موزه تبديل شده و نه هيچ اقدام ديگري براي نگهداري‌‌اش انجام شده، تخريب شود.
در اين خانه درخت كناري هست همسن احمد محمود كه بنا بر اعتقادي قديمي همزمان با تولد او كاشته شده و در خوزستان درختي با اهميت و مقدس است.
اتاقي كه در انتهاي حياط و زير طاق در سمت راست قرار گرفته، اتاق احمد محمود جوان است و او بخشي از آثار خود را در آن نگاشته است. علاوه بر خانه حتي پايه چراغ برق تركش خورده تيري كه باعث شد برادر احمد محمود شهيد شود، هم موجود است و اين همان تصويري است كه منبع الهام داستان «زمين سوخته» بوده است.
اين خانه اتاق‌هاي متعدد دارد كه تمام اعضاي خانواده اعطاء در آن زندگي مي‌كرده‌اند و همين تجربه در آثار گوناگون احمد محمود نمود دارد. هنوز هم محمود اعطاء برادر جوان‌تر احمد محمود در اين خانه زندگي مي‌كند و اوست كه در اين خانه را به روي كساني مي‌گشايد كه مشتاق ديدن خانه پدري و كودكي نويسنده «همسايه‌ها» و «مدار صفر درجه» هستند. هرچند كه در خيابان سعدي اهواز هيچ نشاني كه متمايزكننده اين خانه باشد، وجود ندارد و تنها قديمي‌هاي محل يا علاقه‌منداني كه با تحقيق و جست‌وجو، اطلاعاتي درباره زيستگاه كودكي و نوجواني احمد محمود به دست آورده‌اند، مي‌دانند كه اين خانه، محل رشد كودكي بوده كه او را پدر داستان نويسي اجتماعي ايران مي‌نامند.
خبرگزاري ايبنا به بهانه سالروز درگذشت احمد محمود در 12 مهر ماه به سراغ جمعي از مديران فرهنگي و شهري خوزستان رفته و وضعيت ثبت خانه محمود را از آنان جويا شده و اين پرسش را هم مطرح كرده كه چرا بعد از 15 سال از درگذشت احمد محمود هيچ خيابان يا ميداني در زادگاهش به نام او نيست. اين مسوولان نيز توضيح داده‌اند كه در جلسات مختلف از ميراث فرهنگي خوزستان، اداره ارشاد استان و استانداري درخواست شده تا خانه احمد محمود موزه نويسندگان شود. كل خانواده اين توانايي را دارند كه خانه را موزه نويسنده كنند اما به دليل يك سري ناهماهنگي‌ها در بين خانواده و ارزش بالاي خانه تاكنون به تفاهم نرسيده‌اند. سازمان ميراث فرهنگي كشور هم جزو برنامه‌هايش است كه كاشي ماندگار احمد محمود را نصب كنند اما اين موضوع نيز نياز به اجازه خانواده دارد.
خسرو نشان، رييس ميراث فرهنگي خوزستان تاكيد دارد كه اين سازمان آمادگي آن را دارد كه پيگير ثبت خانه احمد محمود باشد اما چون خانه متعلق به پدر احمد محمود است، نياز به رضايت كل خانواده است تا بعد از اعلام رضايت‌ آنها مراحل قانوني براي انجام ثبت در ميراث فرهنگي انجام شود.
او مي‌گويد كه ميراث فرهنگي بودجه لازم را براي خريد اين خانه ندارد اما يكي از ادارات زيرمجموعه وزارت راه و شهرسازي چنين امكاني را دارد و چون خانه، منزلي مسكوني به حساب مي‌آيد، حتي با وجود مكان جغرافيايي‌‌اش كه تجاري است، قيمت آن بالا نيست و امكان خريداري آن وجود دارد.