مبارزان عراقي كجا بروند آقاي تيلرسون؟
اظهارات وزيرخارجه امريكا درباره نيروهاي نظامي مورد حمايت ايران در عراق، جنجال آفريد
گروه جهان| ركس تيلرسون، وزير خارجه ايالات متحده مردي ناآشنا به عالم ديپلماسي و سياست بينالملل است اما به نظر ميرسد كه اين نابلدي در جريان نشست خبري وي با عادل الجبير، وزير خارجه عربستان سعودي بيشتر به چشم آمده است. تيلرسون كه با دستوركار نزديك كردن بيش از پيش عربستان و عراق به رياض سفر كرده بود در نشست خبري همتاي سعودي در مورد شبهنظاميان مورد حمايت ايران در عراق اظهاراتي را بر زبان آورد كه بلافاصله به بمب خبري در فضاي مجازي تبديل شد و البته با واكنش وزير خارجه ايران و دفتر نخست وزيري عراق روبه رو شد. وي در اين نشست خبري گفت: «با نزديك شدن به زمان پايان داعش در عراق وقت آن رسيده است كه شبهنظاميان مورد حمايت ايران عراق را ترك كنند و به خانههاي خود بازگردند. آن شبهنظاميان بايد به خانههاي خود بازگردند. هر شبهنظامي خارجي بايد به خانهاش بازگردد و به مردم عراق اجازه دهد كه كنترل مناطقي را كه از دست داعش آزاد شده برعهده بگيرند.
بايد به مردم عراق اجازه داد كه كشور خود را با كمك همسايگانشان بسازند.» ساعتي پس از اين اظهارات ركس تيلرسون، دفتر نخستوزيري عراق با صدور بيانيهاي به اين اظهارات واكنش نشان داد. اين اتفاق در حالي رخ داد كه حيدرالعبادي، نخستوزير عراق در رياض مهمان ملك سلمان بود و البته در نشست سه جانبه با حضور وزير خارجه امريكا نيز شركت كرده بود. در بيانيه دفتر نخست وزيري عراق آمده است: از اظهارات ركس تيلرسون، وزير خارجه ايالات متحده تعجب ميكنيم، چرا كه نيروهاي الحشد الشعبي شهروندان عراقي و قهرمانان ملي اين كشور هستند. دفتر حيدر العبادي اظهارات وزير خارجه امريكا عليه الحشد الشعبي را رد و اعلام كرد كه هيچكس حق ندارد در امور مربوط به نيروهاي داوطلب مردمي عراق دخالت كند و براي عراقيها تصميمگيري كند. در ادامه اين بيانيه آمده است كه نيروهاي الحشد الشعبي قهرمانان ملي كشور عراق هستند كه براي دفاع از وطن خود ايثار و فداكاري ميكنند. محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان نيز كه دو روز گذشته را در آفريقاي جنوبي گذرانده است در نشست خبري مشترك با وزير خارجه آفريقاي جنوبي به اين سخنان ركس تيلرسون واكنش نشان داد. وي در اين باره گفت: آنها در خانهشان هستند و منتظر دستور كسي نبودند و نخواهند بود چرا كه اگر تاكنون منتظر دستور تيلرسون و دولت امريكا بودند ما داعش را در بغداد و اربيل داشتيم. خوشحاليم كه آنها هيچگاه به جز دستور مرجعيت به دستور هيچكس ديگري گوش نكردند و از خانه و كاشانه خودشان دفاع كردند. همزمان وزير خارجه كشورمان در توييتر خود نيز به اين اتفاق واكنش نشان داد و نوشت: عراقيهايي كه براي دفاع از خانه و كاشانه خود در برابر داعش قدعلم كردهاند، دقيقا بايد به چه كشوري بازگردند؟ اين سياست خارجي شرم آور را دلارهاي نفتي به امريكا تحميل ميكند.
«احمد الاسدي» سخنگوي نهاد الحشد الشعبي عراق نيز در خصوص سخنان «ركس تيلرسون» كه الحشد الشعبي را گروههاي شبهنظامي خارجي خوانده بود، تاكيد كرد: «فقط عراقيها هستند كه در عراق با داعش ميجنگند. سخنان تيلرسون در خصوص حضور شبهنظاميان خارجي در عراق، توهين به خون شهداي عراقي است.» الاسدي در ادامه از وزير خارجه امريكا خواست تا از مردم عراق عذرخواهي كند.
اين سخنان تيلرسون در فضاي مجازي نيزواكنشهاي بسياري به دنبال داشت و به عنوان نمونه ولي نصر، تحليلگر امريكايي در حوزه مسائل سياست خارجي در توئيتر خود با بازنشر سخنان تيلرسون نوشت كه به نظر ميرسد وزير خارجه امريكا نميداند نيروهاي حشدالشعبي عراقي هستند. بسياري از خبرنگاران و كارشناسان مسائل سياسي نيز در فضاي مجازي نسبت به اين سخنان تيلرسون واكنش نشان دادند و نوشتند كه نيروهاي عراقي كه با داعش مبارزه كردند دقيقا بايد به كدام كشور بازگردند؟
سيانان در تحليلي درباره اين سخنان وزير خارجه امريكا نوشت: تيلرسون اين اظهارات را در رياض و دوشادوش عادل الجبير برزبان راند آن هم درست كمتر از يك هفته پس از روزي كه نيروهاي دموكراتيك سوريه تحت حمايت امريكا توانستند شهر رقه در سوريه را از دست داعش آزاد كنند. رييسجمهور امريكا اخيرا سياست جامع خود در قبال ايران را اعلام كرده است و در قالب اين سياست جديد جهان شاهد رويكردهاي خصمانهتر ميان ايران و امريكا خواهد بود. در حالي كه به نظر ميرسد منظور ركس تيلرسون از شبهنظاميان مورد حمايت ايران، جريان حشدالشعبي بوده است اما رسانهاي مانند سيانان از زاويه ديگري به اين سخنان نگاه كرده و مينويسد كه معلوم نيست چه تعداد مستشار نظامي ايراني در عراق حضور دارند. در ماه مه ميلادي يك فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در نبرد با داعش در نزديكي موصل كشته شد. نيروهاي شيعهاي كه در عراق عليه داعش برخاستند عراقي هستند اما توسط نظاميهاي ايراني آموزش داده شدهاند. برخي منابع خبري تعداد اين نيروها را 100 هزارنفر تخمين ميزنند. سيانان در بخشهايي از گزارش خود مينويسد: در حالي كه تيلرسون در عربستان سعودي از نيروهاي مورد حمايت ايران كه مقابل داعش ايستادهاند ميخواهد كه از عراق بروند اما بايد دانست كه در چندسال گذشته 1500 نفر از شهروندان سعودي به عراق و سوريه سفر كردهاند و از اين طريق به نيروهاي داعش پيوستهاند. بغداد نيز بارها و بارها عربستان سعودي را متهم كرده كه چشمان خود را روي شبهنظاميان سني كه از عربستان راهي عراق ميشوند و مقابل دولت مركزي اين كشور ميايستند، بسته است. براساس آماري كه در سال 2007 منتشر شد ارتش امريكا تخمين زده بود كه 40 درصد از شبهنظاميان خارجي كه سربازان امريكايي و شهروندان عراقي را در عراق هدف قرار ميدهند از عربستان سعودي آمدهاند.