از تريبونهاي رسمي تا حرفهاي خصوصي
جلسه سران قوا به ميزباني قوه قضاييه برگزار ميشود
سران قوا امروز درحالي با يكديگر به گفتوگو مينشينند كه فقط 12 روز از ديدار قبلي گذشته است. نزديكشدن فواصل جلسات آنان همانقدر كه مفيد است و نويد همدلي بيشتر ميدهد؛ قابل تامل است. اين جلسات كه به ابتكار آيتالله هاشمي شاهرودي رييس سابق قوه قضاييه در آبان 88 به صورت رسمي برگزار شد طي سالهاي گذشته به صورت مستمر برگزار نشده است. روساي سه قوه گاهي هر ماه گرد هم جمع شده و حتي از ضرورت جلسات هر دو هفته يك بار سخن گفتهاند، گاهي نيز ماهها خبري از جلسه نبوده و حرفهايشان را از تريبونهاي رسمي بيان كردهاند.
دومين جلسه سران قوا در دولت دوازدهم
جلسه امروز، دومين جلسه سران قوا در دولت دوازدهم است. اين در حالي است كه روساي دو قوه ديگر در دولت قبل فقط 9 جلسه مشترك با حسن روحاني داشتند. همين 9 جلسه نيز يا در چارچوب ديدار با مقام معظم رهبري بود يا رييسجمهور باني گفتوگو شده بود. روساي قواي قضاييه و مقننه نيز هر كدام يك بار ميزبان بودند. اين درحالي است كه از ابتداي كار قرار شده بود اين جلسه به صورت ماهانه و هر بار به رياست يكي از قوا برگزار شود. ماههاي اول اوضاع خوب و جلسات برقرار بود اما همين طور پيش نرفت. نخستين جلسه سران قوا در سال 89 مرداد ماه و با يك وقفه زماني 5 ماهه برگزار شد. دليلش اختلافات دولت و مجلس بود. اختلافاتي همچون اجراي قانون هدفمند كردن يارانهها، عدم ارسال مصوبات دولت به مجلس و اعلام صريح عدم اجراي برخي قوانين مصوب مجلس كه به تاييد مجمع تشخيص مصلحت نظام رسيده بود. احمدينژاد لجبازتر از آن بود كه كدورتها را كنار بگذارد به همين خاطر علي لاريجاني پيشقدم شد. او در يكي از جلسات مجلس با اشاره به بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با كارگزاران نظام و با بيان اينكه مجلس براي همدلي و همگرايي با ديگر قوا پيشقدم شده است، از برگزاري جلسات مشتركي با قواي مجريه و قضاييه خبر داد. به هر حال جلسه مرداد 89 نقش موثري در كاهش اختلافات نداشت و سران قوا بعد از آن جلسه نزديك به يك سال با يكديگر به گفتوگو ننشستند. جلسه بعدي شهريور سال 90 برگزار شد و چند ماهي ادامه يافت اما بالاگرفتن اختلافات دولت با دو قوه ديگر كه در يكشنبه سياه مجلس و در جريان استيضاح عبدالرضا شيخ الاسلامي وزير كار دولت احمدينژاد كاملا علني شد، بار ديگر جلسات سران قوا را به فراموشي سپرد. چهارده جلسه در چهار سال برگزار شد و پيروزي حسن روحاني در انتخابات 92 اين اميد را ايجاد كرد كه روساي قوا با همكاري و همگرايي بيشتري كشور را اداره كنند. انتظار ميرفت كه همكاري مورد نظر در چارچوب جلسات سران قوا حاصل شود اما اين طور نشد. اختلاف احمدينژاد و علي لاريجاني جاي خود را به اختلافنظرهاي حسن روحاني و آملي لاريجاني داد. نه اختلافات به اندازه چهار سال قبل از آن شديد بود و نه اوضاع به آن وخامت. نخستين گام را براي جلسات گفتوگو در دولت يازدهم روحاني برداشت و در آذر ماه 92 روساي قوه مجريه و مقننه را دعوت كرد. طرفهاي اين جلسه ديگر تمايلي به تداوم آن نشان ندادندو به همين خاطر روساي قوه يكديگر را در اسفند ماه و در جلسهاي در محضر مقام معظم رهبري ملاقات كردند. سه ماه بعد حسن روحاني يك بار ديگر باني برگزاري نشست سران قوا شد. جلسه بعد از آن نيز سه ماه بعد و با ميزباني علي لاريجاني برگزار شد. نخستين ميزباني آيتالله آملي لاريجاني نيز بهمن ماه همان سال بود. دو جلسه بعد از آن در چارچوب ديدارهاي ماه رمضان مقام معظم رهبري با سران قوا و كارگزاران نظام در تير 94 و خرداد 95 برگزار شد. حسن روحاني 6 ماه بعد به بهانه دهه فجر بار ديگر با علي و صادق لاريجاني گفتوگو كرد. آخرين جلسه سران قوا در دولت يازدهم نيز مرداد 96 و به ميزباني رييسجمهور برگزار شد.
ارتباط جلسات قوا و علني شدن اختلافات
فاصله 3 ماهه، 6 ماهه يا حتي بيشتر از آن در گفتوگوهاي سران قوا سبب شد كه اختلافات ميان قوه مجريه با قوه قضاييه عميقتر شود. هر مراسم و تريبوني فرصت ميشد تا روحاني و آملي لاريجاني به يكديگر كنايه بزنند. تازهترين مصداق اين كنايهها آن بود كه روحاني در دانشگاه تهران گفت گويا برخي دستگاهها بيكارند و براي ايجاد شغل براي خود عدهاي را احضار ميكنند. دو روز نگذشته آملي لاريجاني نيز پاسخ رييسجمهور را داد و گفت: «بيكار شما هستيد كه چهار سال است دور برجام سينه ميزنيد. گويي كشور كار و مشكل ديگري ندارد.» اين شيوه برخورد ميان مسوولان ارشد كشور كه از دوران احمدينژاد به يادگار مانده و بعضا تكرار ميشود، به هيچوجه مورد پسند نيست، از همين رو كنايه زدنهاي سران قوا به يكديگر صداي مسوولان، نمايندگان مجلس و چهرههاي سياسي را در آورد. توصيه پشت توصيه كه آقايان حرفهايتان را در جلسات خصوصي بزنيد! به عنوان مثال محمدرضا باهنر در صفحه شخصي توييتر خود نوشت: «وحدت سران قوا لازمه وحدت ملي است. بصيرت حكم ميكند سران متحد باشند. پاسخ ندادن بهتر از مقابله است.»
علي مطهري، نايبرييس مجلس نيز گفت كه بهتر است روساي قوا حرفهاي خود را با صراحت و ادبيات فاخر و حتيالمقدور در جلسات خصوصي بيان كنند. ضرورت كاسته شدن از فاصله جلسات سران قوا و برگزاري آن به شكل مستمر در ماههاي اخير مورد تاكيد قرار گرفته است. مثلا الياس حضرتي، نماينده مجلس پيشنهاد تشكيل دبيرخانهاي به همين منظور را طرح كرده و گفته بود: «با برگزاري اين جلسات به صورت منظم اختلاف برداشت، نظرات، ديدگاهها و حتي اعتراضات نسبت به كاركرد و عملكرد يكديگر رفع ميشود چون قواي سه گانه داراي مسائل و ماموريت مختلف و در عين حال اشتراكاتي هستند كه لازم است با تشكيل دبيرخانهاي تمامي اين موارد در جلسات سران قوا مورد گفتوگو قرار گيرد.»در اين شرايط كه روابط قوه مجريه و قضاييه چندان صميمانه نبود و كنايهزدنهاي آنها به يكديگر مورد نقد قرار ميگرفت، قوه مقننه پا پيش گذاشت و نخستين نشست سران سه قوه در دولت دوازدهم برگزار شد. كمتر از دو هفته قبل بود كه حسن روحاني و صادق آملي لاريجاني ميهمان علي لاريجاني شدند و پيرامون مسائل مهم كشور و منطقه گفتوگو كردند. آنطور كه روحاني بعد از ملاقات گفت ساز و كاري براي امنيت اقتصادي مردم و جذب بهتر سرمايهگذاري طراحي كردند. به گفته روحاني مسائل منطقهاي از ديگر موضوعات مورد بحث سه رييس قوه بوده است. رييسجمهوري بعد از اتمام جلسه پيشين سران قوا از تصميمگيري در مورد كاهش فاصله زماني اين ديدارها صحبت كرد و گفت: « تصميم گرفتيم كه نشست سران سه قوه در فاصله زماني كوتاهتر و بطور منظمتر برگزار شود.»وي افزود: «كشور در صورتي ميتواند مسير پيشرفت و تعالي را به خوبي بپيمايد كه همه قوا و نيروهاي كشور در كنار هم متحد و زيرنظر مقام معظم رهبري باشيم و بيترديد همفكري، رايزني و هماهنگي سران سه قوه بسيار تاثيرگذار است و اين مورد تاكيد مقام معظم رهبري هم بود كه جلسات روساي قوا بيشتر تشكيل شود و ما امشب تصميم گرفتيم كه بطور نوبهاي، منظم و با فاصلههاي كمتر جلسه سران سه قوه را برگزار كنيم.»