زير آسمانت چادر ميزنم
فاروق مظلومي
با عنايت به بروشور منتشر شده از سازمان مديريت بحران استان تهران، «در بحرانها، حوادث و سوانح بزرگ و فراگير، علاوه بر مشكلات جسمي، مسائل رواني نيز بازماندگان و آسيبديدگان، امدادگران و عموم مردم را تحت تاثير قرار ميدهد. به ويژه افرادي كه در محل سانحه حضور داشتهاند اكثرا دچار درجاتي از اختلال رواني خواهند شد»... در ادامه بروشور ميخوانيم «فرآيند حمايت رواني پس از بحران ميتواند از سه منبع دريافت شود. 1- خانواده و همشهريها و افراد دلسوز محله 2- امدادگران، مددكاران و افراد دوره ديده محلات 3- افراد مجرب و مشاوران حرفهاي.» در همين بروشور تاكيد ميشود «براي دلداري بحران زدهها هرگز از عبارت كليشهاي» غضه نخور همه چي درست ميشه استفاده نكنيد. اين قسمت آخر را كاملا موافقم چون باتوجه به روند بازسازي خانههاي ويران شده در زلزلههاي ورزقان و كرمانشاه از اين به بعد اگر به زلزلهزدهاي بگوييم «غصه نخور همه چي درست ميشه» قطع به يقين با اولين پاره آجر به جا مانده از خانهاش صورتمان را بازسازي ميكند. نكته درست در اين بروشور اين است كه هيچ توصيهاي براي دريافت حمايت رواني از مديران و مسوولان نشده است. نويسنده اين بروشور ميداند مديران خصوصا مديران شهري و بحراني كشور، تا ساعتها بعد از زلزله، يا حتي يك برف نيمهسنگين، شوكه و غافلگير ميشوند. آنها هميشه در شوك و غافلگيري هستند و همواره ما را شوكه و غافلگير ميكنند. آنها مشغول و گرفتار هستند. تكثير ژنهاي خوب، كم گرفتاري نيست. آنها را ول كنيم چون آنها از ما نيستند. آنها حتي حواسشان نبوده كه زمستان برف ميآيد و بايد نحوه درست چادرزدن را به زلزلهزدهها آموزش ميدادند. اما من چون هميشه خانه به دوش بودهام خوب بلدم چادر بزنم. پس اگر روزي ناروز و سياه، مجبور به ترك خانه شديد با دوستانتان در كنار هم يك كمپ يا همان اردوگاه بسازيد. و حواستان باشد:
1- كمپ در مسير باد نباشد 2- فاصله مطمئن از رودخانه را داشته باشد 3- در معرض ديد باشد 3- از محل زندگي افراد محلي كمي فاصله داشته باشد. 4- در مناطق دشت و كوير اتومبيلها را به شكل كمان پارك كنيد تا از باد در امان باشيد. 5- اتومبيلها ديدتان را كور نكند تا متوجه نزديكي افراد و حيوانات باشيد 6- جايي باشيد كه صداهاي طبيعي مانند صداي آب مانع شنيدن صداهاي ديگر نشود. 6- از اطراق روي زمينهاي نرم پرهيز كنيد. 7- اگر نزديك دامنه كوه است به ريزش سنگها و محل شيارها و آبريزها دقت كنيد تا زندگيتان را آب نبرد 8-در استفاده از آبهاي محيط كمپ همواره آنها را آلوده فرض كنيد مگر رد آب را تا سرچشمه كنترل كرده باشيد. 9- مكان كمپ بايد جايي باشد كه اعضا تور طلوع خورشيد را ببينند. رو به طلوع خورشيد بخوابيد. 10- زير درختان اطراق نكنيد. و من توصيه اكيد ميكنم همواره زير آسمان كسي كه دوستش داريد چادر بزنيد تا از سوز، از سرما، از بيمهري در امان بمانيد. چادرتان را كه زديد و اگر برف ميباريد اين شعر از آغاجي بخارايي را براي همديگر بخوانيد و بگوييد كه بخارايي در اين شعر حركت سردرگمِ دانههاي برف را به از هم پاشيدن كبوتران تشبيه كرده است وقتي پرنده شكارچي باز به فوجشان حمله ميكند.
به هوا در نگر كه لشكر برف/ چون كند اندرو همي پرواز
راست همچون كبوتران سپيد / راه گم كردگانْ ز هيبتِ باز
شايد هزار سال پيش آغاجي بخارايي اين شعر را براي كودكان زلزلهزده كرمانشاه سروده است تا دمي به سرماي برف فكر نكنند و چادرشان گرمتر شود.