مظلوميت 20 ساله
عليرضا اشرافي تفرشي
«بسيار سفر بايد تا پخته شود خامي» اين زبان حال طرح و ايده‌اي است كه با عنوان «طرح توسعه فراگير مسكن جوان» در سال 1377مطرح شد و دوراني پرتلاطم و آكنده از درد را طي بيست سال با عنوان «طرح سراسري احياي محلات» تا سال 1397 طي كرد تا شايد بتواند روزي درد تاخير در تامين مسكن به خصوص نسل جوان را جبران كند. طرح و ايده‌اي كه ابتدا در پيش وزير محترم وقت مسكن و شهرسازي در سال 77 رونمايي شد و با آنكه به عنوان طرحي ضربتي مورد تاكيد معاونت محترم برنامه‌ريزي وزارت قرارگرفته بود، وزارت از ظن خود به تاسيس صندوق مسكن جوانان بسنده كرد و طرح را بدون توجه به تمامي زواياي آن تنها به اسم آن و بدون خروجي مناسب رها كرد. اما اكنون «برنامه ملي بازآفريني شهري» با سخنان سنجيده و مستدل رياست محترم جمهوري اسلامي ايران جناب آقاي دكتر حسن روحاني آغاز شده است. توضيحات رييس‌جمهوري در سخنان‌شان با توضيح درباره جزييات طرح، چشم‌اندازي بسيار عالي را تبيين كردند. از همين رو تاريخ شروع اين طرح را بايد در تاريخ انقلاب اسلامي به خاطر سپرد، چراكه اين طرح ملي مي‌تواند در تمامي ابعاد زندگي مردم فهيم و رنج كشيده ايران عزيز، در چهل سالگي انقلاب تاثير داشته و يأس و نااميدي را به اميد و تحول مبدل سازد؛ طرحي كه مي‌تواند اقتصاد شهري را به حركت درآورد، اشتغال را در تمامي ابعاد آن رونق بخشد و درآمدي پايدار را براي مردم ايجاد كند. در كنار تاثيرات شگرف فرهنگي در تغيير عادات، رفتار و تعاملات بين مردم در جهت سازنده و اثربخش گام بردارد. خوشبختانه مجموعه‌اي از پارامترهايي كه در طرح توسعه فراگير مسكن جوان1 به آن تاكيد شده بود نظير زمين رايگان، حذف عوارض و ماليات و تشويق سازندگان با پرداخت وام‌هاي ارزان قيمت و... تماما در توضيحات رييس‌جمهور محترم مشهود بود و اين مي‌تواند موفقيت را تضمين كند به شرط آنكه به محله به عنوان اساس كار توجه شود به عبارتي ما بايد سه اصل خانه، مسجد و محله را پايه اصلي طراحي معماري و شهرسازي با در نظر گرفتن فرهنگ غالب محله قرار دهيم، به طوري كه بتوانيم به سه اصل مهم ديگر دست پيدا كنيم كه زندگي جمعي را شاداب و سرزنده نگه مي‌دارد. اين سه اصل عبارتند از: 1- خانه به عنوان مفهومي فراتر از سرپناه بلكه فراهم آوردن زمينه آسايش افراد محله در حريم خصوصي‌شان. 2 - مسجد به عنوان عنصر هويت بخش و محل تجمع مردم حول يك محور و نماد آرامش. 3- محله، جايي كه نشاط و سرزندگي را براي مردم آن محل و فضاي امن تعاملات بين ايشان را فراهم مي‌كند.
اميدواريم دست‌اندركاران برنامه عظيم و ارزشمند و ماندگار ملي بازآفريني شهري با دقت لازم و با آرامش و مطالعات كامل و استفاده از طرح سراسري احياي محلات2 و اجراي آن در بلوك‌هاي حدود دو هكتاري با رعايت تمامي سرانه‌هاي شهري به عنوان سلول‌هاي آغازين، به شكلي كه معماري ايراني- اسلامي را در تمامي زواياي كار خود با آميختگي فرهنگ‌هاي مختلف نشان دهند، از ايران، كشوري جلوه‌گر و جذاب بيافرينند.
پي‌نوشت‌ها:
1- پیشنهاد مقدماتی «طرح توسعه فراگیر مسکن جوان»
وزارت مسکن و شهرسازی- شرکت نوسازی و عمران تهران مهرماه 1377
2- طرح سراسری احیاي محلات (بافت فرسوده شهرتهران) شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)- شرکت پارس سازه تامین دی ماه1397
مديرعامل اسبق شركت نوسازي وعمران تهران (اكباتان)