نوشته‌هاي بزرگ براي آدم‌هاي كوچك
صدف فاطمي
در زندگي وصله‌هايي هست كه مثل يك حس خاص جايي در گذشته با روح آدمي گره مي‌خورد و با او بزرگ مي‌شود. نمونه اين نوستالژي‌ها در زندگي آدم‌هاي قديمي آنقدر زياد است كه حساب‌شان از توان علم رياضي خارج شده و فقط بهانه‌هاست كه دوباره آنها را زنده مي‌كند. خبر تازه‌اي درباره بازار داغ بازي‌هاي كامپيوتري در دنياي كودكان امروزي منتشر مي‌شود و آدم بزرگ‌ها ياد لي‌لي‌هاي كودكي مي‌افتند و تيله‌هاي رنگي كه حجم شادي‌شان خيلي بيشتر از قواره كوچك‌شان بود. صحبت نشريه‌هاي كودكان به ميان مي‌آيد و اسم «كيهان بچه‌ها» ميان بزرگسالان قد مي‌كشد كه يادش بخير! آن روزها چه دلخوش بوديم به خواندن آخرين شماره «كيهان بچه‌ها» و چه انتظارها كه نمي‌كشيديم براي انتشار آن صفحات رنگي كه با همه سادگي‌شان قرار بود دستي بر سر كودكي ما بكشند و بزرگ‌ترمان كنند. آن روزها هر كسي «كيهان بچه‌ها» را مي‌خواند، فرهيخته بود. اصلا قرار بر اين بود در روزهايي كه تمام سرگرمي پسربچه‌ها در نشانه‌گيري سنگ‌ريزه‌ها به سمت گنجشك‌هاي روي درخت خلاصه مي‌شد و دختربچه‌ها هر كدام خانه‌هاي كوچكي مي‌ساختند و با قابلمه‌هاي پلاستيكي براي همسالان خود نقش مادر را بازي مي‌كردند، مجله‌اي متولد شود كه بار سرگرمي‌هاي مفيد براي كودكان را به دوش بكشد و با نوشته‌هايش آنها را بزرگ كند. همان هم شد. موسسه كيهان سال 1335 مجله‌اي ويژه كودكان در تهران منتشر كرد كه در آن دوران و در نوع خودش اقدام بزرگي به حساب مي‌آمد. در روزهايي كه تمام سهم كودكان از علم و يادگيري نهايتا در رفتن به مدرسه و هجي كردن حروف الفبا خلاصه مي‌شد، كساني همت كردند و چند صفحه‌اي براي سرگرمي مفيد كودكان تدارك ديدند. همان چند صفحه يكي از دوست‌داشتني‌ترين نوستالژي‌هاي امروز دهه شصتي‌هاست. يادگاري كه خيلي‌ها را كتاب‌خوان كرد و خيلي‌هاي ديگر را با دنياي نوشتن پيوند داد و وصله‌هاي ماندگاري بين‌‌شان ساخت، از همان وصله‌هايي كه با روح‌شان گره خورد و با آنها بزرگ شد. قصه خوب «كيهان بچه‌ها» اما هيچ‌وقت تمام نشد و مثل خيلي چيزهاي ديگر، از سرعت زندگي‌هاي مدرن امروزي جا نماند. حالا تمام كودكان آن دوران كه از شوق انتشار «كيهان بچه‌ها» خواب را از چشم خود مي‌دزديدند، آدم‌بزرگ‌هايي شده‌اند و براي خودشان خانه‌هاي واقعي دارند. حتما خيلي از آنها به رسم همان ايام قديم آخرين شماره «كيهان بچه‌ها» را براي كودكان خود مي‌خرند و اميدوارند اين نشريه كه حالا شصت سالي از عمرش مي‌گذرد، به فرهيختگي كودكان آنها هم كمك كند. خبر خوب اينكه امروز ديگر «كيهان بچه‌ها» به تنهايي بار سرگرمي فرهنگي كودكان را به دوش نمي‌كشد و در طول تمام اين سال‌ها نشريه‌ها و مجلات ديگري هم مانند «رشد»، «دوچرخه»، «سروش نوجوان» به ميدان آمده‌اند و حتي بساط آموزش فرهنگ به كودكان تا جايي پيشرفت داشته كه براي تمامي گروه‌هاي سني مجلات مخصوصي مانند «كوشش خردسالان»، «بادبادك»، «دوست خردسال»، «سروش خردسالان»، «سروش كودكان»، «نشريه نبات كوچولو» آماده است. همچنين ماهنامه «قلقك» براي آموزش سبك زندگي اقتصادي، ماهنامه «داروگ» با عنوان اولين نشريه محيط زيستي و ماهنامه «بشري» ويژه كودكان نابينا و كم‌بينا منتشر مي‌شود. اين است كه نويسندگان ادبيات كودك و نوجوان معتقدند سبد فرهنگي كودكان امروزي آنقدر متنوع است كه ديگر بهانه‌اي براي نخواندن و ندانستن باقي نمي‌ماند. جايي كه يك روز تنها نوشته‌هاي بزرگ براي آدم‌هاي كوچك در «كيهان بچه‌ها» خلاصه مي‌شد و امروز از حد تنوع نمي‌توان نام همه نشريه‌هاي كودك و نوجوان را يك جا كنار هم رديف كرد، تنها سوالي كه باقي مي‌ماند اين است؛ چند درصد اين كودكان فردا كه بزرگ شدند خاطرات خواندن نشريه‌هاي دوران خود را تعريف مي‌كنند و مي‌گويند قديم‌ترها ما نشريه‌اي داشتيم كه...