لحن واشنگتن و لندن عليه مسكو تندتر شد
شيپور جنگ شرق و غرب
شهاب شهسواري
شيپورهاي جنگ شرق و غرب بار ديگر به صدا درآمده‌اند. امريكا و بريتانيا با افزايش بهانه‌جويي در برابر روسيه، حالا در گفت‌وگوهاي خود عملا مسكو را به رويارويي نظامي تهديد مي‌كنند. دو هفته بعد از آنكه ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در سخنراني سالانه خود اعلام كرد هرگونه حمله به خاك متحدان روسيه را حمله به خاك روسيه تلقي خواهد كرد، نيكي هيلي، نماينده امريكا در سازمان ملل متحد تهديد كرد در صورت تعلل شوراي امنيت، امريكا مستقيما به سوريه حمله نظامي خواهد كرد. تهديد نيكي هيلي به حمله نظامي به ارتش سوريه با واكنش تند مقام‌هاي روسي همراه شده است. نيكي هيلي دوشنبه شب در جلسه شوراي امنيت سازمان ملل متحد در مورد شرايط خاورميانه با متهم كردن روسيه به عدم اجراي تعهداتش در مورد آتش‌بس در غوطه شرقي گفت: «امريكا آماده عمليات عليه هر دولتي است كه از سلاح‌هاي شيميايي يا شرايط غيرانساني استفاده كند، به خصوص در مورد رژيم بشار اسد. » اين اظهارات نماينده امريكا در سازمان ملل متحد با واكنش تند مقام‌هاي روس مواجه شده است. رسانه‌هاي رسمي روسي به نقل از ژنرال والري گراسيمف، فرمانده ستاد مشترك ارتش روسيه گزارش داده‌اند كه در صورت حمله خارجي به دمشق يا حمله به نيروهاي ارتش سوريه به شكلي كه نظاميان روس را در خطر قرار دهد، روسيه واكنش تندي نشان خواهد داد. گراسيمف در عين حال بار ديگر تاكيد كرده است كه امريكا و گروه‌هاي شبه‌نظامي مخالف دولت در سوريه در حال برنامه‌ريزي براي صحنه‌سازي‌هاي «تحريك‌كننده» در مورد استفاده از سلاح‌هاي شيميايي هستند تا از اين طريق بار ديگر دولت دمشق را متهم كنند و در پي آن «امريكا قصد دارد به عنوان عمليات انتقامي به مناطق تحت كنترل دولت مركزي سوريه در دمشق حملات موشكي انجام دهد.». گراسيمف گفته است كه در صورت تكرار حمله موشكي به سوريه مشابه حمله‌اي كه به پايگاه شعيرات انجام شد «ارتش روسيه كليه موشك‌ها و كليه لانچرهاي استفاده شده در چنين حمله‌اي را هدف قرار خواهد داد.»
سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه نيز در واكنش به تهديدهاي امريكا در مورد حمله نظامي به خاك سوريه تاكيد كرد: «تكرار چنين اقدامي از سوي امريكا نتايج و واكنش‌هاي بسيار سختي در پي خواهد داشت.» سرگئي لاوروف در واكنش به اتهام‌هاي امريكا در مورد استفاده از سلاح شيميايي در خاك سوريه تاكيد كرد: «بعد از اتهام حمله شيميايي به خان شيخون در ماه آوريل، ركس تيلرسون، وزير خارجه امريكا با من تماس گرفت و از ما براي دسترسي به مناطق حمله‌هاي ادعايي كمك خواست، ما با دمشق صحبت كرديم و قرار شد اين دسترسي امكان‌پذير شود. زماني كه دوباره با واشنگتن تماس گرفتيم تا آنها را از مجوز بازديد از منطقه آگاه كنيم به ما گفتند كه ديگر نيازي به اطلاعات ندارند و بلافاصله اقدام به حمله نظامي كردند.» نيكي هيلي، سفير امريكا در سازمان ملل دوشنبه شب در سخنان خود با اشاره به پيشنهاد قطعنامه‌اي براي آتش‌بس فوري 30 روزه در غوطه شرقي دمشق كه جزيياتي از آن ارايه نشده است، گفت: «وقتي جامعه جهاني به صورت مستمر از واكنش ناتوان است، دولت‌ها تشويق مي‌شوند كه خودشان راسا اقدام كنند.» اين نماينده امريكا تاكيد كرده‌بود: «ما ترجيح نمي‌دهيم اين مسير را [حمله يكجانبه به سوريه] در پيش بگيريم، اما پيش از اين نشان داده‌ايم كه اگر لازم باشد چنين مسيري را در پي مي‌گيريم و آماده‌ايم كه باز هم اين كار را بكنيم.»
حمله به پادشاهي
همزمان با جلسه شوراي امنيت در مورد سوريه، ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا در جلسه مجلس عوام، روسيه را به استفاده از گاز كشنده اعصاب كه براي استفاده در سلاح‌هاي نظامي توليد شده است در خاك بريتانيا متهم كرد. 10 روز پيش يك جاسوس دوجانبه پيشين در منطقه سالزبري انگليس بعد از صرف غذا در رستوران به همراه دخترش به صورت نيمه‌جان در يك مركز خريد پيدا شد. سرگئي اسكريپال، جاسوس پيشين روسيه كه در پي تبادل زندانيان امنيتي با غرب به بريتانيا پناهنده شده‌بود، 10 روز پيش به دليل مسموميت با سمي ناشناخته همراه با دخترش مسموم و در بيمارستان بستري شد. نخست‌وزير بريتانيا در سخنان خود در مجلس عوام گفته است كه «تلاش براي ترور اين فرد به احتمال زياد از سوي روسيه انجام شده است» و «اگر روسيه ظرف 36 ساعت جزييات دقيقي از منبع عامل اعصاب استفاده شده در اين عمليات ارايه نكند، بريتانيا اين اتفاق را استفاده غيرقانوني از خشونت عليه پادشاهي متحده تلقي خواهد كرد.» سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه هرگونه دخالت مسكو در اين اتفاق را رد كرده است و اتهامات مطرح شده از سوي بريتانيا را بي‌پايه مي‌داند. سرگئي لاوروف اظهارات نخست‌وزير بريتانيا را «يك نمايش مشابه سيرك» عنوان كرده است. مقامات بريتانيايي ادعا كرده‌اند كه شك ندارند ماده سمي استفاده شده در قتل اين جاسوس دوجانبه از جمله مواد شيميايي است كه در دوران اتحاد جماهير شوروي سابق براي استفاده در سلاح‌هاي نظامي ساخته‌شده است و از دولت روسيه خواسته‌اند دليل استفاده از اين عامل شيميايي در خاك بريتانيا و مسير رسيدن آن به انگليس را به سازمان منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي توضيح دهد. به گفته تحليلگران دولت بريتانيا قصد دارد به بهانه اين قتل، تحريم‌هاي جديدي را عليه روسيه وضع كند و دارايي‌هاي مقام‌هاي نزديك به كرملين در خاك بريتانيا را منجمد كند. طي ماه‌هاي گذشته اتهام‌زني‌هاي لندن به مسكو به‌شدت افزايش پيدا كرده است و مقام‌هاي نظامي بريتانيا، مسكو را به عنوان يك تهديد نظامي براي لندن مطرح مي‌كنند.
عمليات ارتش سوريه در درعا
همزمان با پيشروي ارتش سوريه با پشتيباني روسيه در منطقه غوطه شرقي، منابع خبري از آغاز يك عمليات جديد در جنوب سوريه خبر مي‌دهند. بعد از نزديك به 8 ماه فروكش كردن آتش درگيري‌ها در منطقه درعا، رسانه‌ها گزارش مي‌دهند كه نيروهاي شبه‌نظامي مخالف دولت در استان درعا، آماده انجام يك عمليات تازه عليه ارتش سوريه مي‌شود و نيروي هوايي ارتش سوريه نيز حملات هوايي خود را عليه مواضع مخالفان از سر گرفته است. به نوشته ميدل ايستاي، در شرايطي كه ارتش سوريه به آزادسازي منطقه غوطه شرقي نزديك مي‌شود، آماده است تا مرزهاي جنوبي اين كشور با خاك اردن را نيز از نيروهاي شورشي بازپس بگيرد. طي هشت ماه گذشته، منطقه استان درعا در مرزهاي اردن پس از توافق ميان روسيه، امريكا و اردن به عنوان يكي از مناطق كاهش تنش شاهد آتش‌بس بود، اما با شروع عمليات جديد سوريه به نظر مي‌رسد كه دمشق بعد از پاكسازي مناطق اطراف پايتخت از شورشيان، قصد دارد عمليات تازه‌اي را در جنوب سوريه آغاز كند و مرزهاي اردن را نيز از شورشيان مسلح بازپس بگيرد.