گام بزرگ بغداد و اربيل براي كنار گذاشتن اختلافات

گروه جهان | پنج ماه پس از برگزاري همه‌پرسي جنجالي استقلال در اقليم كردستان عراق، عاقبت بغداد يكي از مهم‌ترين محدوديت‌هايي را كه براي دولت اقليم ايجاد كرده‌بود حذف كرد تا گامي بزرگ در جهت حل اختلاف‌ها ميان بغداد و اربيل برداشته‌شود. بر اساس فرمان جديد حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق، مقرر شد تا طي يك هفته آينده، پروازهاي بين‌المللي به دو فرودگاه اقليم كردستان عراق در اربيل و سليمانيه از سر گرفته‌شود. انجام همه پروازهاي بين‌المللي به اقليم كردستان، از روز 29 سپتامبر، چهار روز بعد از برگزاري همه‌پرسي استقلال اقليم به دستور دولت عراق كاملا متوقف شده‌بود. در بيانيه دفتر نخست‌وزير عراق آمده است كه مقام‌هاي اقليم كردستان عراق موافقت كرده‌اند كه كنترل كامل بر فرودگاه‌هاي بين‌المللي سليمانيه و اربيل در اختيار دولت فدرال قرار بگيرد و مديريت آن مستقيما به وزارت كشور عراق گزارش بدهد. نيچروان بارزاني، نخست‌وزير اقليم كردستان عراق در واكنش به اين خبر گفته است: «ازسرگيري پروازهاي بين‌المللي به فرودگاه‌هاي اقليم يك گام بسيار مهم است، ما اميدواريم كه گام‌هاي موثر ديگري نيز در آينده برداشته ‌شود.» طي 5 ماه گذشته فقط پروازهاي داخلي امكان فرود در فرودگاه‌هاي منطقه اقليم كردستان را داشتند، اين امر باعث شده‌بود كه اقتصاد اقليم كردستان به دليل حذف گردشگران و سخت شدن سفرهاي كاري به اين منطقه با مشكلات بيشتري مواجه شود. به گزارش رويترز دستورالعمل تازه‌اي كه از سوي نخست‌وزير عراق صادر شده است يك نهاد تازه با عنوان «مديريت امنيت ويژه كردستان» تشكيل مي‌شود كه تحت نظر وزارت كشور اداره خواهد شد. مديريت گمرك اين دو فرودگاه هم به گمرك فدرال عراق منتقل خواهد شد و سيستم‌هاي تشخيص هويت اين دو فرودگاه به سامانه مركزي بغداد متصل مي‌شود. اين دستورالعمل وضعيت سيستم ويزاي اقليم كردستان عراق را مشخص نمي‌كند، تا پيش از برگزاري رفراندوم، اقليم كردستان عراق از امكان صدور ويزا براي شهروندان خارجي برخوردار بود، اما به گفته يك مقام دولت اقليم كردستان، مساله ويزا جزو مسائلي است كه همچنان بين بغداد و اربيل مذاكره در مورد آن ادامه دارد.

اين دستورالعمل در شرايطي ابلاغ مي‌شود كه وضعيت بودجه سال 2018 عراق همچنان در هاله‌اي از ابهام قرار دارد، هر چند بودجه سال جاري ميلادي با وجود اعتراض نمايندگان كرد، در پارلمان تصويب شده است، اما رييس‌جمهور عراق هنوز آن را امضا نكرده است. به گفته امير كنعاني، مشاور فواد معصوم، رييس‌جمهور عراق، به دليل «برخي اشكالات قانون اساسي، حقوقي و مالي» رييس‌جمهور قصد امضاي اين مصوبه را ندارد. بودجه 88 ميليارد دلاري عراق، 10 روز پيش توسط پارلمان عراق تصويب شد، اما اقليم كردستان اعتقاد دارد كه رقم بودجه اقتصادي به اين منطقه كمتر از 17 درصد از حجم بودجه است كه به صورت سنتي از زمان صدام حسين به اقليم اختصاص داده‌ مي‌شد. فواد معصوم، رييس‌جمهور عراق كه به دليل نظام تناسبي سياسي در عراق از ميان كردها انتخاب مي‌شود، هر چند مقام تشريفاتي دارد، اما امضاي او پاي مصوبات پارلمان براي قانوني شدن لازم است. بر اساس قانون اساسي او مي‌تواند يك مصوبه را به پارلمان بازگرداند، اما ادامه مذاكرات و توافق ميان بغداد و اربيل مي‌تواند در سرنوشت بودجه سال 2018 بغداد كه 3 ماه بعد از سال نوي ميلادي همچنان معلق مانده است، موثر باشد.