ظهور و افول كيش‌خودرو
«سيناد» در سكوت
گروه اقتصادي| دهه هفتاد به نيمه نرسيده بود كه نخستين خودروسازي بخش خصوصي كشور درجزيره كيش پايه‌گذاري شد. خودروسازي كه از همان ابتدا با توپ پر تامين بازار داخل و صادرات تاسيس شده بود قراردادهاي اوليه‌اش را با انگليسي‌ها بست و به پشتوانه همكارانش كه سرمايه‌گذارخارجي و بانك صنعت و معدن بودند قول داد تا سالانه 5هزار خودروي سواري را در اين منطقه توليد و روانه بازاركند.
در آن روزها تصميم مديران وقت «كيش خودرو» براي توليد محصولي با طراحي روز و بدنه كامپوزيت حكم شمشير دولبه‌اي داشت كه بازار خودرو را متحول مي‌كرد. دو سال بعد از پايه‌ريزي نخستين خودروسازي داخلي نخستين خودروي اين گروه با نام «سيناد» كه برگرفته از نام دو پسر مديرعامل اين شركت بود با همكاري كمپاني BMS انگليس آغاز و در سال 78 روانه بازار شد. همزمان اين خودرو با توجه به همكاري با اروپايي‌ها مهر تاييد ايمني گرفت و با نام سلطان روانه بازارهاي اروپايي شد. خودرويي كه به نظر مي‌رسيد با استقبال خوبي مواجه شود بعد از استقبال ضعيف از محصول توليدي‌اش، تنها 5 سال دوام آورد و پايه‌هاي كيش خودرو كه كم و بيش با نام خودروسازي سيناد نيز شناخته مي‌شد ده ساله نشده به مرگ زودرس مبتلا شد.
اما دليل اين مرگ زودرس چه بود؟ چرا طول عمر برخي برندها كم بوده و اصولا به اوج نمي‌رسند؟ كيش خودرو اگر چه با دو سرمايه‌گذار دولتي و خصوصي‌اش راه‌اندازي شد اما نيمه راه در قبال رد ديون به شركت «آتيه دماوند» رسيد؛ تغيير مالكيتي كه نخستين ضربه را به اين برند زد. خريداراني كه از پس مديريت اين خودروسازي بر نيامده و با افزايش توليد بدون نگاه فني، ضربه‌اي كاري‌تر را به بدنه جوان كيش خودرو زدند. سقوط كيش خودرو زماني شدت گرفت كه اين شركت مجددا به شركت سومي انتقال يافت و خريدار تنها به زميني انبوه و خطوط توليدي رسيد كه براي آنها كاربري نداشت. ناگفته پيداست در اين روند هيچگاه كيش خودرو به اهدافش نرسيد و شايد دلايل آن را بايد در چند عامل جست‌وجو كرد؛ نخست انتخاب نكردن خودروي مناسب براي توليد و ديگري خودرويي با بدنه فايبرگلاس كه نتوانست خريداران را جذب كند.
طبيعتا كاهش فروش خودرو سبب مي‌شود كه سرمايه در گردش بنگاه كم شده و او نتواند به اهداف خود برسد. سرمايه‌گذاران اوليه كيش خودرو با اينكه سبقه‌اي در اين صنعت داشتند و با چشمان بسته وارد آن نشده بودند، نتوانستند از پس مديريت اين شركت برآمده و در نهايت همخوان نبودن درآمدها و هزينه‌ها، مالكان مجبور شدند، سهام شركت را در قالب بدهي مالي به بانك صنعت و معدن بدهند.
كمي بعد‌تر از كيش خودرو، كرماني‌ها با جمع‌آوري تيمي از مديران خودرويي، دومين خودروسازي بخش خصوصي را در بم راه‌اندازي كردند كه برعكس كيش خودرو، با به كارگيري نيروي متخصص و انتخاب خودروي مناسب توانستند به سهم خوبي از بازار رسيده و نام خود را در ميان خودروسازان داخلي ماندگار كنند.