معلم‌ها، والدين و نگاهي به حذف پيك نوروزي
وقتي بچه‌ها روايت كردند
زهرا چوپانكاره
«داستان‌گويي، داستان‌خواني يا داستان‌نويسي» اسفند امسال اين سه گزينه پيش روي دانش‌آموزان قرار گرفت تا به گفته آموزش و پرورش، پيك‌هاي نوروزي دست از سر تعطيلات بچه‌ها بردارند و كمي جا باز كنند تا كتاب‌ها و داستان‌ها هم مهلتي براي نشستن در برنامه درسي دانش‌آموزان پيدا كنند. در تعطيلات نوروز دانش‌آموزان بايد قصه مي‌نوشتند، قصه‌اي را بازخواني مي‌كردند يا كتاب مي‌خواندند و خلاصه‌اش را ارايه مي‌دادند. اتفاقي كه در بسياري از مدارس كشور افتاد و در بسياري از مدارس ديگر هم با تكاليف ريز و درشتي كه مدرسه يا معلمان داده بودند همراه شد.
«من به عنوان معلم پايه پنجم دبستان واقعا از اين طرح راضي‌ام. بچه‌ها در تعطيلات كارهايي را انجام دادند كه براي‌شان لذت‌بخش بود. ستايش به سفر رفت و عكاسي كرد و در مورد تاريخچه يكي از پل‌هايي كه ديده بود نوشت و در قالب پاور‌پوينت ارايه داد كه عالي بود. نرگس طرز استفاده از نرم‌افزار ورد را ياد گرفت تا بتواند قصه‌اي را كه مي‌خواهد به صورت تايپ شده بياورد و يكي از بچه‌ها هم هر روز داستان كوتاهي را مي‌خواند و در تلگرام برايم مي‌فرستاد و تشويقش كردم كه يك كانال تلگرامي راه بيندازد و داستان‌ها را با صداي خودش بخواند. يكي ديگر از بچه‌ها هم چون كار موسيقي مي‌كند، همراه با ويولن زدن شعرهايي را كه خوانده بود اجرا و ضبط كرد.» «سعاد موسوي» معلم دبستاني در تهران مي‌گويد كه خودش در سال‌هاي قبل هم چندان اصراري به حل پيك شادي از سوي دانش‌آموزان را نداشته و حالا فرصتي پيش آمده تا با خيال راحت بچه‌ها را تشويق به خواندن و نوشتن كند. او كه يازده سال سابقه تدريس در پايه پنجم دبستان را دارد معتقد است كه هنوز در مقطع اول تا سوم دبستان معلم‌هاي زيادي هستند كه به همان روش سنتي معتقدند و بچه‌ها را به مشق نوشتن وادار مي‌كنند: «بعد تعطيلات من چند سوال رياضي و مطالعات اجتماعي از بچه‌ها پرسيدم و همه يادشان بود. پس نيازي نيست كه در تعطيلات عذاب‌شان دهيم.»
«محمد رضا حيدري» معلم سال چهارم دبستان در قم مي‌گويد كه در طول سال به صورت مرتب برنامه كتابخواني و قصه‌گويي در كلاس‌شان برقرار است و حالا خوشحال است كه اين رويه جايگزين پيك‌هاي شادي شده: «البته پيك‌هاي نوروزي سال‌هاي اخير هم مثل پيك‌هاي زمان دانش‌آموزي ما نبود و حجم خيلي كمتري داشت اما همان را هم بچه‌ها معمولا خودشان انجام نمي‌دادند. اما اين فعاليت‌ها باعث شده تا در جمع خانواده‌ها صحبت كنند، بخوانند و بنويسند. يكي از دانش‌آموزان من كتاب تنور، نوشته هوشنگ مرادي‌كرماني را خلاصه كرد، يكي ديگر داستان‌هاي شاهنامه را با زبان خودش نوشت، بعضي از بچه‌ها هم نمايشنامه اجرا و ضبط كردند.» او مي‌گويد كه از طريق گروه تلگرامي كلاسش براي بچه‌ها كتاب‌هاي صوتي مي‌فرستد و براي همين دانش‌آموزان با طرح آموزش و پرورش بيگانه نبودند: «انتقادي كه دارم اين است كه خيلي ديرهنگام اجراي اين طرح اعلام شد و زمان لازم براي توجيه بسياري از مدارس و والدين وجود نداشت.»
پيك نوروزي غيررسمي
«رضوان حكيم‌زاده» معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش 24 بهمن سال گذشته در نشست رسانه‌اي خبر داد كه قرار است قصه و داستان جانشين پيك نوروزي شود اما گويا خبر خيلي ديرتر از اينها به گوش مدارس و پدر و مادرها رسيده است. بسياري از والدين بودند كه در مورد جزييات اين طرح و اينكه مي‌توانند در صورت تخلف مدارس، به آموزش و پرورش شكايت كنند، اطلاعي نداشتند. مريم، ساكن شاهين‌شهر اصفهان مي‌گويد: «مدرسه به ما هيچ توضيحي نداد و بيشتر از طريق اخبار متوجه شديم كه موضوع چيست. پسر من كلاس دوم است و بهشان گفته بودند كه مي‌توانند خاطره سفر بنويسند و او هم در مورد مسافرت نوروزي‌مان نوشت اما در كنارش روزي سه مساله جمع و سه مساله تفريق هم بايد انجام مي‌داد. كار سنگيني نبود اما مدرسه فرزند يكي از دوستانم كلي برگه چاپ شده تكليف عيد بهشان داده بودند.» مريم مي‌گويد كه پسرش براي حل همان چند تمرين رياضي هم اشتياقي نداشته اما به نظرش بد نيست اگر درس‌ها با چند تمرين سبك براي بچه‌ها مرور شوند. او در جواب سوال در مورد گزارش تخلف به آموزش و پرورش مي‌گويد كه از امكان ثبت شكايات اطلاعي نداشته است.
الهام هم مادر يك دانش‌آموز دوم دبستان است، ساكن لنگرود. پسر او خاطرات روز سيزده‌بدر را نوشته اما علاوه بر آن دفترچه‌اي هم به خانه برده كه بايد پس از تعطيلات حل‌شده برمي‌گرداند: «در مدرسه پسرم آخر هر هفته يه پيك چهار پنج صفحه‌اي به خانه مي‌آورند كه خلاصه‌اي است از درس‌هايي كه همان هفته به آنها تدريس شده. براي عيد هم يك پيك با همان شكل به آنها داده بودند براي مرور درس‌ها. پيك در قالب داستان يك پسربچه است كه همراه خانواده‌‌اش به سفر مي‌رود و در مسير براي مسائل ديني، رياضي و جمله‌سازي پيش مي‌آيد كه بچه‌ها بايد حل كنند. خيلي كار سنگيني نبود. در همين حد و براي مرور درس‌ها به نظرم اشكالي ندارد.»