متغيرهاي اميدواركننده براي بورس

مهيار بقايي

كارشناس بازار سرمايه

يك سال گذشت و فضاي بورس همچنان به دوره طلايي آن در سال 99 بازنگشت. در سالي كه گذشت سياست‌هاي دولت در بخش اقتصادي پرابهام و تاحدودي نامشخص بودند و در نتيجه بازار سرمايه هم بازاري پرتلاطم شده بود. البته افرادي كه در بورس حرفه‌اي بودند مي‌توانستند در اين بازار دست به نوسان‌گيري از قيمت سهام بزنند. البته به اعتقاد من بورس تنها مختص به سهام نيست و طيف گسترده‌اي از كالاها را هم دربرمي‌گيرد كه سكه و خودرو از اين دسته‌اند. در اين سال بازار سرمايه با ابزارهاي جديدي همراه شد و سهامداران توانستند از اين ابزارهاي جديد بهتر از گذشته بهره بگيرند و براي پرتفوي خود تصميمات بهتري اتخاذ كنند. هرچند همواره مطرح مي‌شود كه نوساناتي كه در بورس به وجود مي‌آيد جزو ذات بورس است اما بايد گفت نه تنها بازار سرمايه ايران بلكه بورس امريكا هم از تصميمات دولتي تاثيرپذيرند. البته بورس در كشورهاي ديگر قاعده‌مندتر از ايران است و در ايران اين قاعده‌مندي كمتر وجود دارد؛ اما نكته مثبت اين است كه سود بهتري هم نصيب سهامداران مي‌شود. در سال 1401 تنها بازاري كه از بازارهاي ديگر عقب ماند، بازار سرمايه بود هر چند بر اساس سياست‌هايي كه دولت اعمال كرد نرخ بهره بانكي افزايش يافت اما در آن طرف نرخ تورم هم جهش پيدا كرد و اثر افزايش بهره بانكي را خنثي كرد. بر اساس پيش بيني‌ها در سال آينده اوضاع اقتصادي پيچيده‌تر هم خواهد شد و باز هم نرخ بهره بانكي از ميزان تورم فاصله بيشتري مي‌گيرد و حتي ممكن است در خصوص تورم با ركودشكني‌هايي هم مواجه شويم. يكي ديگر از سياست‌هايي كه دولت در نظر گرفت موضوع مربوط به مولدسازي دارايي‌ها بود. بهترين گزينه براي فروش اين دارايي‌ها بورس و فرابورس خواهد بود كه بايد بر اساس شفافيت ارزش‌گذاري اين دارايي‌ها صورت پذيرد و خواه ناخواه جريان نقدينگي به سمت بازار سرمايه سرازير مي‌شوند. در اين ميان با توجه به همه متغيرهاي اقتصادي به نظر مي‌رسد سال 1402 پربازده‌ترين بازار نسبت به ساير بازارها باشد؛ چرا كه در حال حاضر ارزان‌ترين دارايي سهام است. به اعتقاد بنده امروز براي سرمايه‌گذاري شبيه اوايل سال 1398 است و در سال آينده ابتدا هم وزني‌ها حركت مي‌كنند و در نيمه دوم سال هم شاخص‌هاي بازار رشد خواهند كرد. البته موضوع مهم ديگر كه در رونق اين بازار حائز اهميت است مربوط به اعتمادسازي براي سرمايه‌گذاري در اين بازار است كه تنها با فرهنگ‌سازي امكان پذير است و افراد هم بايد براي سرمايه‌گذاري در اين بازار باهوش عمل كنند تا دارايي‌هاي خود را ارزان از دست ندهند، هر چند اعتماد در بورس تنها در زمان پيك بازار بازمي‌گردد اما در تمام بازارهاي مالي بازيگران بازار در اوج نااميدي به اين بازار ورود پيدا مي‌كنند يعني دقيقا همين امروز كه ما در آن حضور داريم. اين روزها بورس با دلار زير 30 هزار تومان محاسبه مي‌شود و اگر با همين ترتيب پيش رويم اين فاصله بيشتر مي‌شود؛ اين در حالي است كه اين روزها نرخ دلار در محدوده 50 هزار تومان است و براي سال 1402 نرخ‌هاي بسيار بالايي هم از سوي كارشناسان پيش‌بيني مي‌شود. موضوع مهم ديگر به موتور چاپ پول و رشد نقدينگي برمي‌گردد كه هر روز سرعت آن بالاتر مي‌رود و يكي از اساسي‌ترين مشكلات اقتصاد كشور همين مساله است كه متاسفانه هيچ برنامه‌اي هم از سوي دولت براي جلوگيري از اين مساله وجود ندارد. حجم نقدينگي در پايان اسفندماه سال ۱۴۰۰رقمي به ارزش ۴۸۳۲ هزار ميليارد تومان بود، كه بر اساس پيش بيني‌ها تا پايان سال 1401 اين ميزان از رقم 6 هزار هزار ميليارد تومان خواهد گذشت و زماني كه به اين نقطه برسد قيمت دلار باز هم رشد مي‌كند كه البته هر چقدر قيمت دلار تا پايان سال افزايش يابد به نوعي اين نرخ‌هاي جديد پيش خور سال آينده را مي‌كند و اگر اين نرخ بيشتر از 50 هزار تومان اعلام شود به اين معني است كه اين پيش‌خور اتفاق افتاده است. در كنار آن سكه تمام يكي از بزرگ‌ترين حباب‌هاي تاريخ را دارد كه امروز اين حباب به 22 درصد رسيده است و با توجه به كاهش نرخ جهاني اونس كه اخيرا رخ داده قيمت سكه با حباب زيادي روبرو شده و در ساير اندازه‌هاي سكه اين حباب بسيار هم بيشتر است و اغلب كارشناسان اصلا توصيه‌اي براي خريد سكه در اين شرايط نمي‌كنند و به همه توصيه مي‌شود كه اگر در بورس سرمايه‌گذاري داشته‌اند در سهام‌هاي خود باقي بمانند و حتي به صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري سهامي وارد شوند و از سرمايه‌گذاري در اين بازار نترسند. شاخص بورس در سال 1402 بسيار بالاتر خواهد رفت و وضعيت به گونه‌اي مي‌شود كه اتفاقات در سال 1399 فراموش خواهد شد و در تمامي صنايع از پايين‌دستي گرفته تا بالا دستي‌ها تغييرات را خواهيم ديد. صنايع ما در سال 1400 زماني راه افتاد كه قيمت ارز رشد كرد و پتروشيمي‌ها هم رشدهاي خوبي داشتند هر چند از اواخر سال 1398 تا اوايل سال 1399 اتفاقات خوشايندي براي بورس نيفتاد و پس از همه‌گيري كرونا هم افت‌هايي در اين بازار رخ داداما پس از آن از اوايل سال 1400 تا نيمه دوم سال و با افزايش نرخ دلار وضعيت صنايع كمي بهبود يافت و حتي برخي از پتروشيمي‌ها تا 100 درصد رشد قيمتي داشتند. به نظر مي‌رسد براي سال آينده هم ابتدا صنايع پايين‌دستي رشد خواهند كرد و صنايعي كه قيمت‌گذاري دستوري ندارند و ارزهاي خود را مي‌توانند در بازار متشكل ارزي با نرخ بيش از 40 هزار تومان بفروشند و سهم‌هايي كه طرح‌هاي توسعه‌اي دارند اوضاع مالي بهتري خواهند داشت. سال 1402 سال بازارهاي مالي و كاموديتي‌ها هم مي‌تواند باشد و از مس تا طلاي جهاني مثبت خواهد شد و سقف‌هاي قيمتي را خواهند شكست و بهترين زمان براي سرمايه‌گذاري در اين حوزه‌هاست. به اعتقاد بنده در صورتي كه شاخص بورس زير 1 ميليون و 450 هزار واحد بيايد باز هم فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري بهتري وجود خواهد داشت.