اما و اگرهاي نوسان؛ سهم نارنجي‌پوش تالار شيشه‌اي
سهام شركت سايپا در بورس تهران با قيمتي متفاوت از هميشه روبه‌رو شد و بسياري از كارشناسان و فعالان بازار را به واكنش‌هاي بعضا رسانه‌اي واداشت. هر سهم سايپا در ماه‌هاي اخير به حدود قيمتي 800 ريال رسيد كه تعدادي از صاحبنظران اين كاهش قيمت را به مديريت كنوني اين مجموعه نسبت داده و عملكرد تيم مديران فعلي را زمينه‌ساز رسيدن قيمت سهام سايپا به اين رقم دانستند. واقعيت آن است كه در زمان روي كار آمدن تيم مديران كنوني سايپا در اول آذرماه سال گذشته، هر سهم سايپا در بورس قيمتي در حدود 1036 ريال داشت كه اين رقم به‌دليل يك سلسله شرايط خاص رقم خورده بود كه در اين يادداشت به آن مي‌پردازيم. حدود 4 ماه از سال مالي گروه خودروسازي سايپا گذشته و طبيعتا نمي‌توان توقع داشت نتايج فعاليت‌هاي تيم مديران ارشد اين مجموعه كه تنها 8 ماه از سكانداري آنها مي‌گذرد، در همين مدت كوتاه در بازار بورس مشخص شود از سويي ديگر عمده شرايط كنوني نيز مربوط به آثار برجاي مانده از مديران قبلي اين خودروساز است. واقعيت آن است كه قيمت هر سهم سايپا در تاريخ ابتداي اسفند 94 به رقمي معادل 2604 ريال رسيد، اما در كمتر از يك ماه، انتشار برخي مسائل درخصوص فعاليت‌هاي اقتصادي سايپا زمينه سقوط شديد قيمت سهام به مبلغ 1628 ريال را فراهم كرد كه نشان مي‌داد برنامه‌اي كه پيش از تيم مديريتي جديد از آن به عنوان اصلاح ساختار سرمايه ياد مي‌كردند، در عمل چيزي به‌جز بازي با اعداد نبوده است. روند افت قيمت سهام سايپا از آن زمان به بعد ادامه يافت تا اينكه در تاريخ 23/6/95 به كمترين ميزان خود يعني مبلغ 1143 ريال رسيد؛ پس از آن، مديران وقت سايپا با اجراي برخي اقدام‌هاي غيرشفاف و پر شائبه و همچنين با همكاري برخي معامله‌گران در لباس كارگزار بورسي موفق شدند قيمت هر سهم را به‌صورت تصنعي بالا ببرند و به رقم 1454 ريال برسانند. اين‌گونه اقدام‌ها موجب شد سازمان بورس و اوراق بهادار كشور، نماد معاملاتي سايپا را حدود چهارماه متوقف كند و در نهايت در تاريخ 13/6/96 پس از بازشدن نماد، سهام اين شركت با قيمت 1189 ريال در بازار عرضه شد كه نشان‌دهنده افت شديد قيمت هر سهم سايپا بود؛ اين افت قيمت در حالي رقم خورد كه بازار هم متوجه سندسازي مديران وقت سايپا شده بود. شنيده‌ها حاكي است مديريت سابق سايپا و مجموعه وابسته به آن به‌همراه بعضي اعضاي هيات‌مديره اين مجموعه به‌خاطر همين اقدام‌ها و اجحافي كه در حق سهامداران شده، با شكايت سازمان بورس در حال پاسخگويي به مراجع ذي‌صلاح قضايي هستند. در كنار آن، افت قيمت سهام سايپا در طول هشت ماه گذشته معادل حدود 19.6 درصد بوده است؛ اين در حالي است كه سهام ديگر خودروساز مطرح كشور در همين مدت افت قيمتي بيش از اين را تجربه كرده است. علاوه بر آن، اساسا ارزش سهام و رونق بورس در همه جاي دنيا متاثر از چشم‌انداز آينده كسب و كار شركت‌هاي اقتصادي و بورسي است و در شرايط كنوني كه آينده اقتصاد كشور مبهم به‌نظر مي‌رسد، به طور طبيعي شاخص بورس با افت مواجه مي‌شود و بر ارزش سهام شركت‌ها نيز اثر مي‌گذارد. فراموش نكنيم كه اقتصاد كشور، در حال حاضر درگير يك جنگ تمام‌عيار با موانع و تحريم‌هاي خارجي است. قدر مسلم مجموعه‌اي اقتصادي و بورسي در حالي كه اختيار قيمت‌گذاري محصولات خود را نداشته باشد، طبعا سود متناسب با وضعيت سهامدارانش را نيز محقق نخواهد كرد و باتوجه به اينكه قيمت كارخانه‌اي خودروها متناسب با نرخ تورم افزايش نيافته، اين شركت نمي‌تواند به اهداف بورسي خود دست يابد. اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد از زمان روي كار آمدن مديريت كنوني سايپا كه شعار عملكرد شفاف را در زمينه مسائل مالي و اقتصادي سرلوحه فعاليت خود قرار داده؛ همواره ارايه اطلاعات صحيح از وضعيت مالي و اقتصادي را در اختيار سهامداران و سازمان‌هاي مربوطه قرار داده است. قيمت كنوني سهام شركت سايپا نه‌تنها نشان‌دهنده افت قيمت نيست، بلكه واقعيت حاكي است قيمت‌هايي كه در چندسال گذشته سهام سايپا در بورس داشته غيرواقعي و نتيجه عددسازي‌هاي مديران قبلي بوده است كه اقدام به گمراه‌كردن و فريب مشتريان و متقاضيان خريد سهام سايپا كرده بودند؛ در واقع مقصر افت قيمت فعلي سهام سايپا كساني هستند كه پيش‌تر با عددسازي و سندسازي يا به بهانه‌هايي همچون ارزش منصفانه برخي دارايي‌ها، قيمت سهام سايپا را به صورت حبابي و تصنعي افزايش دادند.