آيا آسمان عراق از ايران امن‌تر است؟
هشدار عجيب امريكا
گروه اقتصادي| امريكا در اقدامي عجيب، آسمان ايران را «خطرناك‌تر» از عراق اعلام كرده است. روز يكشنبه، ايالات متحده به شركت‌هاي هواپيمايي مسافربري نسبت به خطر عبور از آسمان ايران هشدار داد تا اين سوال مطرح شود كه آيا اين اقدام درآمد ايران را از «حق پرواز» كاهش خواهد داد؟
بر اساس مقررات بين‌المللي هر پرواز عبوري از آسمان كشور بر اساس ميزان ماندگاري در آسمان و وزن هواپيما مكلف است مبلغي را به شركت فرودگاه‌ها بپردازد. تا قبل از برجام و در سال 93 در حدود 245هزار و 751 پرواز سالانه در آسمان‌هاي ايران صورت مي‌پذيرفت. اين رقم در سال 96 با افزايش چشمگيري همراه بود و به 426هزار و 684 پرواز رسيد. به بيان ديگر روزانه بيش از هزار پرواز در آسمان‌هاي ايران رويت مي‌شوند.
طبق اعلام قبلي شركت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران، هزينه براي هر يك تن وزن هواپيما، چهارهزارم دلار در هر كيلومتر است؛ مثلا اگر نرخ برابري دلار حدود 4200 تومان باشد، در ازاي هر هزار كيلوگرم وزن هواپيما، شركت فرودگاه‌ها از ايرلاين‌هاي خارجي 16.8 تومان براي هر كيلومتر در حريم هوايي ايران، پيش از ورود به آسمان كشور هزينه دريافت مي‌كند. از آنجا كه وزن و ميزان ماندگاري پروازها بر فراز آسمان كشور بر مبلغي كه به شركت فرودگاه‌ها مي‌پردازند، موثر است، طبق محاسبات سرانگشتي، درآمد روزانه يك ميليون و 700 هزار دلار و درآمد سالانه بطور متوسط 657 ميليون دلار خواهد بود.
اكنون با هشدار تازه ممكن است بخشي از اين درآمدها كاهش يابد به ويژه اگر هشدار امريكايي، باعث احتياط ديگر خطوط هوايي نيز بشود. اداره هواپيمايي فدرال امريكا در جديدترين دستورالعمل خود كه روز يكشنبه ۱۸ شهريور منتشر شد، يادآوري كرده است كه در ماه دسامبر ۲۰۱۷ يك فروند هواپيماي غيرنظامي امريكايي در حال عبور از فضاي ايران از سوي جنگنده‌هاي ايراني رهگيري شده بود. در اين نوشتار به نوع هواپيماي رهگيري شده و جزييات ماجرا اشاره‌اي نشده است.
در دستورالعمل به‌روز شده اداره هواپيمايي امريكا گفته شده است كه آسمان ايران براي انجام برخي عمليات نظامي هوايي در پيوند با جنگ سوريه يا به عنوان مسير گذر براي آن استفاده مي‌شود.
از سوي ديگر «دفتر خدمات پرواز» كه مسوول دادن اطلاعات امنيتي فضاي پروازي به شركت‌هاي هواپيمايي در جهان است بدون اعلام «وضعيت هشدار» گفته است كه خطوط هواپيمايي براي استفاده از فضاي پروازي ايران بايد «تنش فزاينده» ميان دولت‌هاي ايران و امريكا را مدنظر داشته باشند.
دفتر خدمات پرواز كه مقر آن در امريكاست، در بيانيه‌اي آسمان عراق را امن‌تر از ايران خوانده و در بيانيه‌اي كه روز دوشنبه ۱۹ شهريور منتشر شد، تصريح كرد: «با آنكه با بازگشايي آسمان عراق از ماه نوامبر سال گذشته مسيرهاي پروازي بيشتري به وجود آمده، اما همچنان هيچ مسير [پروازي] ايده‌آلي در منطقه وجود ندارد. در عين حال هواپيماهايي [كه مجبور به گذر از منطقه هستند] بهتر است به جاي آسمان ايران از فراز عراق عبور كنند.»
وزارت امور خارجه امريكا از اتباع خود خواسته است كه به دليل امكان «بازداشت خودسرانه» از سفر به ايران پرهيز كنند. دفتر خدمات پرواز همچنين اعلام كرده است كه حتي فرود اضطراري در ايران به دليل فوريت‌هاي پزشكي يا فني هم مي‌تواند براي هواپيماهاي مسافربري خارجي مشكل‌ساز باشد.