شفافيت غيرجناحي
محمدعلي وكيلي
فراكسيون اميد مجلس شوراي اسلامي با تهيه طرحي دوفوريتي كه در جلسه علني امروز مجلس ارايه خواهد شد، خواستار ايجاد شفافيت در تمام اركان و نهادهاي تصميم‌گير در جمهوري اسلامي شده‌اند ولي در اين رابطه برخي به تداخل اين موضوع با لايحه شفافيت ارايه شده از سوي دولت اشاره مي‌كنند. لازم است در اين زمينه توجه داشت كه لايحه شفافيت دولت شامل تسريع در امر شفاف‌سازي نمي‌شود. اين لايحه با وجود آنكه لايحه‌اي بسيار جامع و كامل است نه تنها نمي‌تواند در موضوع ايجاد شفافيت تسريع ايجاد كند؛ بلكه به لحاظ روند در نظر گرفته شده نيز با اشكالاتي مواجه است. روند براي بررسي لايحه شفافيت، كميسيوني مشترك است. تجربه مجلس شوراي اسلامي نشان داده كه اقدامات در اين كميسيون به مراتب زما‌نبر و طولاني خواهد شد؛ بنابراين امروز مي‌توان اظهار كرد كه اين لايحه از كميسيون مشترك در دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي خارج نشده و به مجلس بعدي موكول شود؛ از اين رو فراكسيون اميد تصميم گرفت اين طرح را در قالب ماده واحده ارايه كند. از ديگر دلايلي كه سبب شد فراكسيون اميد اقدام به تهيه اين طرح كند، مسائل رخ داده و اقدامات رسانه‌ها و برخي افراد وابسته به جناحي خاص است به طوري كه موضوع شفافيت و ايجاد شفافيت در آراي نمايندگان به ابزار و بهانه‌اي براي تخريب اميد تبديل شد و جرياني خاص اقدام به مصادره موضوع شفافيت به سود خود كرد؛ بنابراين فراكسيون اميد به منظور جلوگيري از تشديد اين اقدامات وارد عمل شد. لايحه شفافيت دولت به شفاف‌سازي راي تسري نمي‌يابد اما يك لايحه جامع به شفافيت آرا نيز تسري دارد. به ويژه اينكه موضوع شفافيت به بهانه‌اي جناحي براي تخريب اميد در جامعه تبديل شده و جرياني مشغول به مصادره اين موضوع بود؛ بنابراين لازم بود اقدامي در اين زمينه صورت گيرد. طرح تهيه شده توسط فراكسيون اميد همان طور كه گفته شد نه تنها قوه مقننه بلكه ساير نهادها همچون شوراي نگهبان، مجمع تشخيص مصلحت نظام، شوراي عالي انقلاب فرهنگي و ساير دستگاه‌ها را نيز در بر مي‌گيرد. در واقع فراكسيون اميد خواستار تعميم موضوع شفافيت به ساير نهادها و بسط آن در تمام اركان‌هاي نظام است كه خوشبختانه با موافقت نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از فراكسيون‌هاي سياسي مختلف نيز مواجه شد.
آنچه در اين ميان قابل تامل است، سرنوشت طرح‌هايي است كه پيش از اين درباره شفافيت ارايه شد و نمايندگان با فوريت آن مخالفت كردند. بايد توجه داشت كه در بسياري از موارد اشخاص ارايه دهنده طرح‌ها در قوه مقننه موضوعيت دارند و ...
مهم است كه چه طرحي از سوي چه كساني ارايه مي‌شود؛ لذا تهيه‌كنندگان اين طرح اميدوارند كه طرح فعلي به سرنوشت ساير طرح‌ها درباره موضوع شفافيت دچار نشود. نگارنده و ساير حاميان اين طرح معتقدند كه شفافيت يا بايد براي همه اركان باشد يا براي هيچ‌كس. نمي‌توان موضوع شفافيت را محدود به يك نهاد و دستگاه كرد و از آن بهره‌برداري‌هاي جناحي انجام داد. در اين طرح علاوه بر شفافيت خواستار انتشار علني مذاكرات نيز شده‌ايم. مذاكرات موضوعي محرمانه محسوب نمي‌شود كه جامعه از آن بي‌اطلاع باشد. البته در موضوع شوراي نگهبان ممكن است به بندي از قانون در ارتباط با آبروي افراد استناد كنند كه آن زمان مجلس مي‌تواند براي رفع اين موضوع، استثنائاتي در ارتباط با مسائل درگير با امنيت ملي و امنيت اخلاقي در نظر بگيرد.