قابليت‌هايي براي توليد سرمايه انساني ايجاد كنيم
محمد رضاخواه، عضو هيات‌مديره كانون صنف معلمان ايران در ديدار نمايندگان تشكل‌هاي معلمي با نوبخت گفت: يكي از اصلي‌ترين مفاهيمي كه امروزه درباره آموزش‌وپرورش مطرح است و مقام معظم رهبري نيز در سخنان خود به ان اشاره كرده‌اند، نگاه سرمايه‌اي به آموزش‌وپرورش و نگاه سرمايه انساني به عنوان محور توسعه در كشور به جاي نگاه سرمايه محور به منابع طبيعي كشور از جمله نفت و گاز و... است. علت آن نيز كاملا مشخص است، كشورهايي مانند ژاپن، كره يا سنگاپور و... بدون داشتن منابع زيرزميني و روزميني تنها با اتكا به نيروي انساني خود توانسته‌اند به كشورهاي پيشرفته تبديل شوند.
وي افزود: براي اين كار لازم است تا بررسي كرد كه اين كشورها چه نگاهي به آموزش‌وپرورش خود داشته‌اند. بنابر پيشنهاد يونسكو كشورها بايد 6 درصد از توليد ناخالص خود را به آموزش‌وپرورش اختصاص دهند. بر همين اساس كشورهاي ذكر شده در بالا ارقامي نزديك به اين درصد را در بودجه‌هاي سالانه خود در نظر گرفته‌اند.
اين كنشگر صنفي درادامه گفت: ما براي اينكه به اين هدف برسيم نياز است در بودجه‌هاي خود قابليت آن را داشته باشيم تا 6 درصد از توليد ناخلص ملي را به آموزش‌وپرورش اختصاص دهيم. اما قبل از اختصاص اين بودجه لازم است كه قابليت‌هايي براي توليد سرمايه انساني ايجاد كنيم. به عنوان مثال آيا كتاب‌هاي درسي، سياست تعليم و تربيت، معلمان و نيروهاي اداري و ستاد آن قادر هستند با دريافت اين بودجه، آن سرمايه انساني كه نياز داريم را توليد كنند يا نه؟
رضاخواه در پايان گفت: براي رسيدن به اين پاسخ نياز است تا ارزيابي‌هاي دقيقي از آموزش‌وپرورش داشته باشيم. بتوانيم كيفيت سنجي و كميت سنجي انجام دهيم و بتوانيم ارزيابي از تغييرات احتمالاتي كه در صورت ورود اين بودجه به آموزش‌وپرورش خواهد داشت، داشته باشيم و از وزارت آموزش‌وپرورش بخواهيم تا در اين راستا قدم بردارد و آمارهاي دقيقي از خود درباره توانايي‌ها و نيازهايش براي نگاه توسعه‌اي به نيروي انساني ارايه دهد.
سياست‌هاي دولت يازدهم در برنامه ششم گنجانده شود
سيدعلي حسيني، عضو شوراي مركزي مجمع فرهنگيان اسلامي در اين نشست با اشاره به اهميت ارايه چارچوب‌هاي سياستي دولت تدبيرواميد و اولويت‌هاي رياست‌جمهوري در زمينه برنامه‌ريزي و سياستگذاري در حوزه فرهنگ و آموزش، گفت: در تدوين برنامه ششم توسط آموزش‌وپرورش بايد اين سياست‌ها و اولويت‌ها گنجانده شود و همچنين لزوم هدف‌گيري برنامه در رفع مشكلات و چالش‌هاي موجود آموزش‌وپرورش و هماهنگي در سياست‌هاي بخش‌هاي مختلف وزارت براي تدوين برنامه و تحقق اهداف برنامه با ارايه شاخص‌هاي موثر و بهبود آنها بايد مورد توجه جدي قرار گيرد.
وي در ادامه افزود: به‌طور مثال لزوم توسعه عدالت آموزشي و بهره‌مندي از آموزش كيفي و رايگان براي همه دانش‌آموزان در همه نقاط و كاهش تنوع مدارس خاص براي تحقق اين برنامه اصلي آموزش‌وپرورش، توسعه مشاركت بخش غيردولتي با تعديل مدارس خاص به عنوان رقيب بخش غيردولتي در درون بخش دولتي و توجه بيشتر به شاخص‌هاي كيفي نيروي انساني در برنامه‌ها، مي‌تواند جزو دستاوردهاي برنامه ششم در آموزش‌وپرورش باشد.
اين نماينده تشكل فرهنگي خطاب به معاون رييس‌جمهور گفت: انتظار مي‌رود نگاه رييس‌جمهور كه مبتني بر مطالبه فرهنگيان از دولت يازدهم است و در مقاطع مختلف مورد تاكيد قرار گرفته، در سياستگذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌ها لحاظ شود. اين در حالي است كه متاسفانه تاكنون مورد بي‌توجهي قرار گرفته در حدي كه مي‌شود گفت آموزش‌وپرورش مسيري را مي‌رود كه گويي دولت قبلي مستقر است.
سهم آموزش‌وپرورش از بودجه كشور از 15 درصد در دولت هشتم به 9درصد در دولت‌هاي نهم و دهم كاهش يافت
محمدتقي فلاحي، عضو كانون صنفي معلمان ايران در اين نشست گفت: قبل از هر چيز لازم است از اظهارنظر آقاي نوبخت به عنوان سخنگوي دولت در ارتباط با معلمان زنداني و پيگيري‌هاي انجام شده در دولت، تشكر و قدرداني شود. اميدواريم اين پيگيري‌ها تا قبل از آغاز سال تحصيلي نتيجه قابل قبولي براي جامعه معلمان داشته باشد.
وي سپس گفت: اما از آنجا كه قرار است در مورد مسائل موجود در آموزش‌وپرورش در پيوند با برنامه ششم صحبت شود، لازم است در ابتدا بدانيم اكنون در چه شرايطي قرار داريم. مبدأ را ببينيم و بعد مقصد را واقع‌بينانه انتخاب كنيم. واقعيت اين است كه آموزش ما در بسياري از شاخص‌ها شرايط خوبي ندارد. به عنوان مثال يكي از شاخص‌هاي مهم سهم آموزش از بودجه كشور است. در دولت هشتم اين سهم 15 درصد بود، در دولت‌هاي نهم و دهم متاسفانه به حدود 9 درصد كاهش يافت. در دولت فعلي نيز به نظر مي‌رسد تاكنون به حدود 11 درصد رسيده باشد كه كافي نيست. شاخص ديگر سهم آموزش‌وپرورش از توليد ناخالص داخلي است كه هم‌اكنون گويا حدود يك و نيم درصد است، در حالي كه در كشورهاي پيشرفته صنعتي به يك و نه دهم درصد هم مي‌رسد. شاخص ديگر سرانه آموزشي است كه در ايران حتي در مقايسه با كشورهاي منطقه، البته به جز هندوستان ميزان بسيار كمتري است به عنوان نمونه در حالي كه اين سرانه در ايران حدود 700 دلار است؛ در تركيه حدود 1800 دلار و در امارات بيش از 8500 دلار است.
اين فعال صنفي در پايان گفت: در چنين شرايطي هدفگذاري‌هاي بلندمدت ما مانند چشم‌انداز 20 ساله براي سال 1404 به عنوان مقصد، شرايط بسيار مطلوبي را پيش‌بيني مي‌كند كه به نظر مي‌رسد دست‌نيافتني باشد نگاه حاكم بر برنامه‌ريزان كشور را كه به آموزش تنها براساس شاخص‌هاي كمي نگاه كرده‌اند و صرفا مانند يك بنگاه اقتصادي، بايد تغيير داد. اگر نگاه بدبينانه بدنه آموزش‌وپرورش را به وجود يك اراده قوي براي حل مسائل آموزش‌وپرورش، در نظر بگيريم متوجه مي‌شويم كه وجود اين موانع موفقيت هر برنامه‌اي را با دشواري روبه‌رو مي‌سازد.
مشكلات آموزش‌وپرورش ساختاري و بنيادي است
عبدالرضا باقري، عضو كانون صنفي معلمان اصفهان در نشست با نوبخت گفت: مشكلات آموزش‌وپرورش مشكلات ساختاري و بنيادي است و بايد به صورت ريشه‌اي حل شود لذا نگاه‌هاي سطحي و برنامه‌هاي مقطعي و يكجانبه راه به جايي نمي‌برد.
اين فعال صنفي در ادامه افزود: چون آموزش‌وپرورش يك فرآيند است كه در كليه اركان جامعه مي‌تواند نقش مهمي ايفا كند بايد اولويت اول نظام و كشور باشد و جداي از آن بايد براي رفع مشكل اقتصادي درصدي از درآمد سازمان‌ها و نهادهاي ديگر را به آموزش‌وپرورش اختصاص داد.
وي همچنين گفت: ما در همدان در نشستي كه با مديركل و مسوولان مالي و اقتصادي داشتيم راهكارهاي رفع اين مشكلات را پيشنهاد داديم كه به صورت مكتوب و مدون ارايه خواهيم كرد.
سه‌گانه جنس مسائل آموزش‌وپرورش
محمد داوري، عضو شوراي مركزي سازمان معلمان ايران در اين نشست با اشاره به جنس مسائل آموزش‌وپرورش گفت: برخي از مسائل از جنس مديريتي و اجرايي هستند كه انتظار مي‌رود دولت يازدهم اين مسائل را حل كند به عنوان مثال با تقويت رويكرد مديريت مشاركتي و جلب همكاري معلمان و اوليا به ويژه تشكل‌هاي محلي مي‌شود برخي موانع را مرتفع ساخت اما برخي مسائل از جنس اقتصادي و تامين منابع است كه از دولت و مجلس به ويژه سازمان مديريت و برنامه‌ريزي انتظار مي‌رود راهكاري قانوني و گره‌گشا براي آن ارايه دهد. دسته دوم مسائل آموزش‌وپرورش از جنس سياستگذاري و رويكردي است كه در قالب نهادها و اسناد فرادستي بايد مورد بررسي قرار گيرد.
اين فعال صنفي و مدني در ادامه افزود: حال كه برنامه ششم توسعه در دست تدوين است و دولت يازدهم نيز نظر مساعدي به معلمان فعال و تشكل‌هاي صنفي دارد انتظار مي‌رود براي واقعي شدن برنامه‌ها نظرات و ديدگاه‌ها جمع‌آوري شود و به تدوين‌كنندگان در دولت و مجلس ارايه شود.
داوري در بخش ديگري از سخنان خود به مرجع رسيدگي به اين مسائل اشاره كرد و گفت: دسته‌اي از اين مسائل در حوزه حاكميتي مي‌گنجد كه دولت و تشكل‌ها بايد در تعامل با حاكميت براي تغيير يا تعديل سياست‌ها و رويكردها تلاش كند و برخي از مسائل نيز با مرجعيت خود دولت قابل حل است كه همكاري ساير وزارتخانه‌ها با آموزش‌وپرورش و در اولويت قرار گرفتن اين مسائل در دولت مي‌تواند گره‌گشا باشد و دسته‌اي ديگر در اختيار خود وزارت آموزش‌وپرورش است كه بايد پر شدن شكاف ميان صف و ستاد مي‌تواند در مسير حل شدن قرار گيرد.
اين عضو شوراي مركزي سازمان معلمان در انتها گفت: اين سه دسته مسائل با سه مرجع مي‌تواند در سايه اعتمادسازي با جلب مشاركت و رسميت بخشيدن به شيوه مدني و استقبال از فعالان صنفي و تشكل‌هاي مدني در مسير مطلوبي قرار گيرد كه البته توجيه و همراهي افكار عمومي مكمل و لازمه تحقق اين مهم است تا پشتوانه‌اي باشد براي اجراي مطلوب طرح‌ها و برنامه‌ها.
ضعف‌هاي سند تحول در برنامه ششم جبران شود
سيد محمد مرد، عضو شوراي مركزي سازمان معلمان ايران در اين نشست با اشاره به رويكردهاي سند تحول بنيادين آموزش‌وپرورش و ضعف‌هايي كه در بخش‌هاي مختلف آن وجوددارد گفت: برنامه ششم توسعه فرصتي است تا دولت بتواند ضعف‌هاي اساسي كه در اين سند وجود دارد در قالب اين برنامه برطرف سازد.
دكتر مرد افزود: از نظر سهم و نقش نهاد آموزش‌وپرورش در توسعه و تامين سرمايه انساني جامعه انتظار مي‌رود دولت در برنامه ششم جايگاه ويژه‌اي براي آموزش‌وپرورش قايل شود.
ايشان در پايان گفت: تحول بنيادين آموزش‌وپرورش در ابتدا بايد در ذهن جامعه و دولتمردان اتفاق بيافتد تا نگاهي خاص به اين نهاد ايجاد شود، آموزش‌وپرورش هم تامين كننده نيروي مولد اقتصادي است و هم نقش راهبردي نقش‌آفريني و تربيت فرهنگي و اجتماعي دارد.
نظام صنفي معلمان بايد تشكيل شود
علي‌محمد مصلحي از اعضاي شوراي مركزي انجمن اسلامي معلمان ايران در اين نشست، گفت: محوري‌ترين پيشنهاد ما تشكيل نظام صنفي معلمان است كه از طريق انتخابات نمايندگان معلمان ابتدا از مدرسه و سپس منطقه و استان انتخاب خواهند شد و در سطح كشور نظام معلمي شكل خواهد گرفت كه به صورت حرفه‌اي مشاركت معلمان را نهادينه مي‌كنند.
اين فعال صنفي و سياسي در ادامه گفت: پيشنهاد ديگر انجمن اين است كه همان‌گونه كه در 2سال اخير سهم آموزش‌وپرورش 1/9 به 2/11 افزايش پيدا كرده است، در طول برنامه ششم نيز تدابيري انديشيده شود تا هر سال يك درصد اين سهم افزايش يابد.
وي در پايان افزود: برخي از پرداختي‌ها به معلمان در چند سال گذشته حذف شده است كه اين مساله موجب شده مشكلات معيشتي فشار بيشتري را بر معلمان وارد سازد.
پرداختي‌هايي مانند بن‌هاي نقدي، كمك‌هزينه‌هاي مسكن، اياب و ذهاب و بيمه‌هاي مكمل و غيره ضرورت دارد دوباره به معلمان پرداخت شود.
تشكل‌هاي معلمي، فرصت‌اند نه تهديد
طاهره نقي‌يي قائم‌مقام سازمان، معلمان ايران در اين نشست گفت: با قريب 28 سال سابقه معلمي در آموزش‌وپرورش به اين نتيجه رسيده‌ام كه تشكل‌هاي فرهنگيان فرصت‌اند و نه تهديد و بهتر است به رسميت شناخته شوند. از آقاي نوبخت مي‌خواهيم به ما كمك كند تا با برگزاري مجمع‌هاي عمومي تشكل‌ها بسترهاي پيگيري مطالبات را فعال و پويا نگه دارند.
وي افزود: در اين جلسه همكاري حضور دارند كه بعد از پنج سال تحمل زندان با صبوري و متانت از تعامل و مدنيت مي‌گويد.آقاي نوبخت بهتر از ما مي‌دانند كه آستانه تحمل معلمان پايين آمده و اجراي طرح رتبه‌بندي آنها ممكن است باعث تحريك بخشي از معلمان شود. با توجه به اينكه هشت روز تا بازگشايي مدارس باقي است، معلمان بي‌صبرانه منتظر آزادي هفت همكار دربند خود هستند. اين انتظار را مي‌توان در گفت‌وگوهاي مجازي و حقيقي آنها ديد. از طرفي 13 مهر روز جهاني معلم در پيش است. چنانچه همكاران آزاد شوند و قبل از شروع مهر خبر خوشي به همكاران برسد حتما روي كار آنها تاثير مثبت دارد. ما نيز چون وزير آموزش‌وپرورش كه فرمودند اميدواريم همه همكاران به‌زودي آزاد شوند، همگي منتظريم.
نوبخت: براي آزادي معلمان زنداني تلاش خواهيم كرد
به رغم اينكه ما محدوديت‌ها و معذوريت‌هايي داريم در مورد مشكل معلمان زنداني تلاش خواهيم كرد و اميدواريم به نتايج رضايت‌بخشي برسيم. محمدباقر نوبخت، معاون رييس‌جمهور و سخنگوي دولت در پاسخ به پرسش و درخواست يكي از اعضاي تشكل‌هاي صنفي معلمان پيرامون معلمان زنداني كه در چند ماه اخير روانه زندان شدند و به رغم نزديك شدن به آغاز سال تحصيلي هنوز خبري از آزادي آنها نيست، گفت: در اين‌گونه مسائل و موارد مشابه آن ما با محدوديت‌ها و معذوريت‌هايي مواجه هستيم اما به‌رغم آن وظيفه خود مي‌دانيم در حد توان تلاش كنيم و اميدواريم بتوانيم به نتايج رضايت‌بخشي دست يابيم.
وي در ادامه افزود: البته براي كساني كه آزاد شدند و داراي مشكلاتي هستند نيز بايد كاري انجام دهيم تا مشكلات آنان نيز برطرف شود. گفتني است در حال حاضر هفت تن از معلمان فعال صنفي كه در دو تشكل كانون صنفي معلمان و سازمان معلمان فعال بودند در حبس به سر مي‌برند. رسول بداقي و عليرضا هاشمي دبيركل سازمان معلمان ايران، علي‌اكبر باغاني دبير شوراي هماهنگي كانون‌هاي صنفي كشور، اسماعيل عبدي دبيركل كانون صنفي معلمان، محمدرضا نيك‌نژاد، مهدي بهلولي از فعالان صنفي و رسانه‌اي و محمود بهشتي سخنگوي كانون صنفي معلمان ايران نيز در طول چند ماه اخير روانه زندان شدند.