سيف: 50 درصد دارايي بانك‌ها سمي است
ولي‌الله سيف، رييس كل بانك مركزي در برنامه «تيتر امشب» يكشنبه شب ضمن اشاره به مشكلات بزرگ نظام بانكي فاز اول طرح تحول را تشريح كرد. در اهم گفته‌هاي او مي‌خوانيد:
1- يكي از اين مشكلات كه در طول سه يا چهاردهه اخير انباشته و به معضلي بزرگ تبديل شده، اموال و دارايي‌هايي است كه به دارايي‌هاي سمي يا منجمد معروف هستند. دسته اول اين دارايي‌ها، دارايي‌هاي غيرقابل وصول و غيرجاري هستند؛ در دسته دوم بدهي‌هاي دولت جاي مي‌گيرند و گروه سوم اموال غيرمالي هستند يعني دارايي‌هاي بانك‌ها كه در طول سال‌هاي گذشته به ملك و ساختمان و سهام و بنگاه تبديل شده‌اند. اين سه گروه امروز 45 تا 50 درصد كل دارايي بانكي را تشكيل مي‌دهند و باعث مي‌شوند با كاهش قدرت تسهيلات دهي، نظام بانكي نتواند متناسب با رشد اقتصادي كشور توسعه يابد، ضمن اينكه پايه سرمايه بانك‌ها هم در سطح پايين باقي مانده است. به اين ترتيب در شرايطي كه نسبت كفايت سرمايه بانك‌ها در دنيا به 12 درصد مي‌رسد رقم متوسط كفايت سرمايه بانك‌ها در ايران 5/4درصد است.
2- سال 95 زمان اجراي فاز اول طرح اصلاح نظام بانكي است. در فاز اول، رفع سه معضل بانكي در دستور كار قرار دارد. معضل اول را بايد اشكالات بنيادين اعلام كرد كه جنس ساختاري دارند. معضل دوم هم تنگناي اعتباري است كه تبعات خود را در ميزان درآمدزايي و تعادل درآمد و هزينه‌هاي بانك‌ها، نمايان مي‌كند؛ لايه سوم هم افت جريان نقدينگي است كه تنگناي مالي را ايجاد مي‌كند و بانك‌ها را در معرض ضعف و كاهش قدرت تسهيلات دهي قرار مي‌دهد.
3- در فاز اول اين طرح سه بعد «حل معضل جريان نقد و انجماد دارايي‌ها»، «سامان‌دهي بدهي‌هاي دولت» و «افزايش سرمايه بانك‌ها» مدنظر قرار خواهد گرفت. مسوول حل معضل جريان نقد و انجماد دارايي‌ها بانك مركزي خواهد بود و براي دستيابي به اين هدف 10 برنامه را عملياتي مي‌كند.
4- در همه كشورهاي دنيا تامين مالي دولت از طريق نظام بانكي روشي منسوخ است كه كنار گذاشته شده به عبارت بهتر دولت‌ها عموما براي تامين نياز منابع مالي خود اقدام به انتشار اوراق قرضه در بازار سرمايه مي‌كنند. دولت يازدهم هم قصد دارد بر خلاف گذشته كه دولت‌ها براي تامين نياز خود از بانك‌ها استقراض مي‌كردند، اوراق بهادار اسلامي منتشر كند.
5- حجم بدهي دولت معادل 35 درصد GDP كشور است. با اين اوصاف در شرايطي كه در بسياري از كشورها اين رقم به بيش از 100 درصد هم مي‌رسد بدهي دولت ايران چندان زياد نيست، ضمن اينكه دولت‌هايي كه بيش از 100 درصد GDP خود بدهي دارند گرفتار هيچ تزلزلي نيستند چون سيستم تامين مالي براي آنها كاملا
تعريف شده است.
6- در خصوص گله وزير صنعت، معدن و تجارت از عدم همكاري بانك‌ها در پرداخت تسهيلات به توليد بايد گفت واقعيت اين است كه نظام بانكي ما با تمام توان خود در جهت حمايت از فعاليت‌هاي مثبت اقتصادي و توليد حركت مي‌كند در حقيقت مي‌توان به صراحت گفت نظام بانكي در ايران با وجود مشكلات ساختاري كه در غالب موارد متاثر از عوامل بيروني هستند طي چهار دهه گذشته تمام توان خود را در خدمت اهداف اقتصادي كشور قرار داده است.
7- بر اساس تفاهم‌هاي اخير قرار شده وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه‌اي را با همكاري سازمان مديريت به اجرا درآورد و طي آن 7500 واحد كوچك و متوسط براي دريافت تسهيلات به شبكه بانكي معرفي شوند كه اين موضوع با استقبال بانك مركزي مواجه شد. طي برآورد انجام شده از سوي وزارت صنعت، بودجه لازم براي تامين نياز مالي اين تعداد واحد صنعتي، 16 هزار ميليارد ريال بود. در اين راستا بانك مركزي دستورالعمل و بخشنامه مرتبط را تنظيم و به شبكه بانكي ابلاغ كرد.