تب داغ روز دانشجو در دانشگاه‌ها
مطهري: شاهد نرمش مقامات كشور در خصوص حصر هستيم
تب داغ روز دانشجو در دانشگاه‌ها آغاز شده است. روزي كه البته بيش از آنكه يادآور شور و شعار دانشجويي باشد، حكايت از روزهاي تلخي دارد كه اين قشر در اعتراض و تظاهرات در حياط دانشگاه يا در خيابان‌ها پيش از انقلاب تاكنون تجربه كرده است. به هر حال جنبش دانشجويي نه تنها در قالب اعتراضات راديكال خياباني بلكه در قالب پيگيري حق و حقوق دانشگاهي در ذيل فعاليت‌هاي تشكل‌هاي دانشجويي نيز بروز و ظهور داشته است. با اين حال راديكال‌ترين اعتراضات دانشجويي هميشه دامنه و تاثير مهم‌تري در سپهر سياسي كشور داشته است. توان اين جنبش در تغيير مناسبات سياست داخلي و خارجي كشور مشهود است. چه در سال 32 در اعتراض به ديدار مقامات كشور با ريچارد نيكسون، معاون رييس‌جمهور وقت ايالات متحده و چه تسخير سفارت امريكا توسط دانشجويان خط امام در سال‌هاي اول انقلاب و چه حوادث كوي دانشگاه تهران در سال‌هاي 78 و 88، نمونه‌هايي از جنبش‌هاي دانشجويي در كشور هستند كه تاثير آنها در سپهر سياست كشور انكار‌نشدني است. علي مطهري، نايب‌رييس مجلس دهم در روز گذشته به دعوت انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايي به اين دانشگاه رفت. در اين مراسم كه با عنوان «سه قطره خون» در دانشكده مديريت برگزار شد، علي مطهري، جواد امام، عضو شوراي مركزي مجمع ايثارگران اصلاح‌طلب و عليرضا بهشتي حضور داشتند.
مطهري ابتداي سخنراني‌اش را به هفته وحدت اختصاص داده و به تاريخچه آن اشاره كرد: «هفته وحدت به پيشنهاد آيت‌الله منتظري و تاييد امام خميني بوده و بركات خوبي هم داشته است هرچند وضعيت جهان اسلام از نظر وحدت اسلامي خوب نيست.»
وي با بيان اينكه بايد معناي وحدت اسلامي را بدانيم و در نظر داشته باشيم، اظهار داشت: «همه از وحدت سخن مي‌گوييم ولي منظور ما ممكن است با يكديگر متفاوت باشد. بعضي‌ها منظورشان از وحدت اسلامي اين است كه همه فِرَق اسلامي به يك مذهب روي بياورند. تصور برخي اين است كه همه يك مذهب را انتخاب كنند و حول اين مذهب وحدت شويم. برخي‌ها هم منظورشان اين است كه از مشتركات اين مذاهب يك مذهب جديد بسازند و همه به اين مذهب باشند.» اين نماينده مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: «منظور از وحدت اسلامي اين است كه همه مذاهب اسلامي حول مذهب خودشان باشند ولي مشتركات ما بيشتر از افتراقات ما است. همه ما دشمن مشترك داريم. منظور از وحدت اسلامي اين است كه همه فِرَق اسلامي در برابر دشمن مشترك جبهه متحد بسازند.» اين نماينده مجلس، تفرقه و تشتت را از عوامل عقب‌ماندگي امت‌ها دانست و گفت: «اگر ظلم بر عدالت غلبه كند، آن جامعه باقي نمي‌ماند. اگر فساد در جامعه‌اي غلبه كند، آن جامعه حتما منقرض مي‌شود. اگر ترك امر به معروف و نهي از منكر صورت بگيرد، حتما آن جامعه از بين مي‌رود. همچنين قرآن بيان مي‌كند امت‌هاي زيادي به خاطر تفرقه و تشتت از بين رفته‌اند.» نايب‌رييس مجلس بيان كرد كه«متاسفانه برخي از شيعيان توجه كمتري نسبت به سيره پيامبر(ص) نسبت به اهل سنت دارند. گويي پيامبر اسلام براي اهل‌سنت و ائمه اطهار براي شيعيان است و اين اصلا خوب نيست. ريشه و اساس همه ما پيامبر اسلام است. بايد از سيره و روش پيامبر درس گرفت. با اينكه به ايشان وحي مي‌شد، پيامبر با اصحابش مشورت مي‌كرد و يك نوع دموكراسي در رفتار ايشان وجود داشت. به اصحابش شخصيت مي‌داد و به آنها ياد مي‌داد كه در امور اجرايي اهل مشورت باشيد؛ نه استبداد.» او از دوري جامعه از آثار شهيد مطهري انتقاد كرده و گفت: «درخصوص انقلاب بعد از آثار امام بايد به آثار شهيد مطهري رجوع كرد. ايشان در كتاب سيره نبوي مي‌گويند نبايد براي دستيابي به اهداف به روش‌هاي نادرست توسل جست. مگر مي‌شود براي ساخت مسجد به دروغ روي آورد؟ مگر مي‌شود براي تشويق خواندن قرآن، حديث جعل كرد؟ ما نبايد براي تبليغ دين از وسيله نامقدس و دروغين استفاده كنيم. ممكن است در ميان متجددين اين حرف رايج باشد كه هدف وسيله را توجيه مي‌كند ولي اين دروغ و نادرست است.»
دانشجو؛ ديده‌بان جامعه
اين عضو فراكسيون اميد با اشاره به رويداد ۱۶آذر سال ۳۲ گفت: «۱۶ آذر سال ۳۲ بعد از كودتاي ۲۸ مرداد و ايجاد يك فضاي اختناقي صورت گرفت. هميشه وقتي يك اعتراض در فضاي اختناق صورت مي‌گيرد ارزش بيشتري دارد به عبارتي مانند نوري در تاريكي و جرقه‌اي در ظلمت است. آن حادثه حاكي از روشن‌بيني اعتراض‌كنندگان است. نمونه اعلاي آن قيام كربلا است كه توده مردم نفهميده بودند حقيقت اسلام از بين رفته و فقط پوسته‌اي از اسلام باقي مانده است.»
مطهري اضافه كرد: «حج با شكوه بيشتري برگزار مي‌شد و نماز جماعت و نماز جمعه هم برقرار بود ولي امام و پيشوا متوجه شد كه اسلام از محتوي و هسته خود خالي شده و پوسته آن باقي مانده است. حركت ۱۶ آذر نيز چنين حالتي داشت كه در شرايط خفقان و ترس و وحشت رخ داد. نيكسون به دعوت شاه به تهران آمده بود و همان روز دانشجويان در اعتراض به كودتا و شرايط خفقان قيام كردند.»
وي تصريح كرد: «اهميت جنبش دانشجويي در اين است كه دانشگاه و دانشجو يكي از ديده‌بان‌هاي جامعه است كه به موقع بايد آژير خطر را بكشد. تعبير جنبش دانشجويي قبل از انقلاب نيز مطرح بود و امروز هم مطرح است. در ابتداي انقلاب نيز مطرح بود كه امروز نيز نيازمند اين تعبير هستيم؟ برخي‌ها مي‌گفتند نيازي به جنبش دانشجويي نيست چون حكومت شاه از بين رفت ولي اين حرف درست نيست و ما هميشه نياز به جنبش دانشجويي داريم چون قدرت‌ها هميشه نيازمند قدرت هستند و اگر تمركز و نقدي بر قدرت نباشد، حكومت‌ها دچار فساد مي‌شود.» نايب‌رييس دوم مجلس با بيان اينكه امام علي هميشه مي‌گفت از من در آشكار و پنهان انتقاد كنيد، خاطرنشان كرد: «اين حرف از سوي كسي گفته مي‌شود كه ما معتقديم او معصوم است. ما دموكراسي را در حكومت اميرالمومنين مشاهده مي‌كنيم. برخي‌ها فكر مي‌كنند خاستگاه دموكراسي غرب است ولي دموكراسي را در حكومت امام علي مشاهده مي‌كنيم چون دموكراسي در نحوه مواجهه حكومت‌ها با منتقدان و مخالفانش مشخص مي‌شود.»
مطهري با اشاره به نحوه برخورد امام علي با خوارج ابراز داشت: «خوارج بزرگ‌ترين دشمنان امام علي بودند ولي اينها در مسجد امام علي حضور مي‌يافتند و براي ايشان به راحتي مزاحمت ايجاد مي‌كردند و در ميان خطبه‌هاي ايشان از امام علي انتقاد مي‌كردند. آنها آزاد بودند و امام نه آنها را زنداني كرد و نه حقوق‌شان را قطع كرد اما وقتي آنها دست به سلاح بردند و امنيت را از بين بردند، حضرت آنها را از دم تيغ گذراند.» وي با تاكيد بر نيازمندي حكومت‌ها به نقد بيان كرد: «نقد هم آدابي دارد كه بايد رعايت شود. ما نبايد نقد را با تخريب و لجن‌مال كردن اشتباه كنيم بلكه نقد حد واسطه‌اي ميان تخريب و لگدمال كردن ديگران و تملق و چاپلوسي است. جنبش دانشجويي هم براي نقد كردن بايد اين شرايط را پيدا كند.»
اصولگرايان نسبت به احمدي‌نژاد تعصب داشتند
در پايان سخنراني علي مطهري يكي از دانشجويان در مورد حصر و چرايي عدم برگزاري دادگاه براي احمدي‌نژاد سوال كرد كه او در پاسخ به اين سوال گفت: «درباره حصر بارها سخن گفته شده و شايد كسي به اندازه من در اين باره سخن نگفته است. ما چيزي به نام حصر خانگي نداريم و خلاف قانون اساسي است و اگر هم در گذشته رخ داده آن هم تخلف است.»
مطهري ادامه داد: «حكم دادن توسط شوراي عالي امنيت هم درست نيست. شوراي عالي امنيت ملي مي‌تواند در شرايط اضطراري و اوليه دستوري را بدهند. اين مساله را مي‌توان به عنوان امر موقت در نظر گرفت ولي وقتي هيجانات از بين رفت ادامه حصر با شوراي عالي امنيت ملي نيست و شوراي عالي امنيت ملي نمي‌تواند براي افراد حكم و مجازات صادر كند. اين برعهده قوه‌قضاييه است كه اين افراد را محكوم كند يا آزاد كند. اگر هم مي‌خواهند مجازات شوند، بايد در دادگاهي صالحه باشد. وي با بيان اينكه هم‌اكنون شاهد نرمشي در ميان مقامات كشور در موضوع حصر هستيم، عنوان كرد: «تصميم بر حل اين موضوع است. در ملاقات‌هاي ما نيز در اين باره صحبت شده و اراده بر حل موضوع است. آقاي كروبي تاكنون سه ديدار داشته و كم كم فضا در حال باز شدن است تا حصر تمام شود.» عضو فراكسيون اميد افزود: «در چنين زماني كه اين تصميم گرفته شده است بايد همكاري داشته باشيم تا دوستان كارشان را انجام دهند چراكه اگر در رسانه شلوغ شود ممكن است برخي‌ها از تصميم‌شان برگردند چون نمي‌خواهند اين تصور ايجاد شود كه آنها به خاطر فشار از نظر قبلي خود عقب‌نشيني كرده‌اند. آنها به اين مهم رسيدند كه موضوع حصر بايد به مرور تمام شود. با مقامات مختلف نيز ديدارهايي داشته‌ام و فكر مي‌كنم نظرات‌شان عوض شده است.» مطهري درباره رويكرد احمدي‌نژاد نيز گفت: «خوشوقتيم حرف‌هايي كه ۱۰ سال قبل بيان مي‌كرديم و سخناني كه در مجلس هشتم مطرح مي‌كردم و سوال از رييس‌جمهور را مطرح كردم، توسط اصولگرايان بيان مي‌شود. اين حرف كه از سوي چهره‌هاي اصولگرا مطرح شد كه احمدي‌نژاد يكي از پايه‌هاي فتنه است، سخن مهمي است.» وي با بيان اينكه من گفته بودم اگر آن افراد قرار است به خاطر فتنه محاكمه شوند احمدي‌نژاد هم بايد محاكمه شود، اظهار داشت: «اصولگرايان متاسفانه تعصب ويژه‌اي به احمدي‌نژاد داشتند و چشم بر تخلفات او بسته بودند. ما به عنوان نماينده مجلس نبايد ساكت باشيم. اينكه احمدي‌نژاد مي‌گفت من اين قانون را قبول ندارم و اگر قانوني را دوست داشته باشم و دلخواهم باشد اجرا مي‌كنم، معلوم است كه آن فرد بايد بلافاصله عزل شود.»
دولت تنها تصميم‌گيرنده درباره دانشگاه نيست
محمود صادقي، نماينده اصلاح‌طلب تهران در نشست گراميداشت روز دانشجو با عنوان «دانشگاه؛ احيا يا احتضار» روز دوشنبه در دانشگاه تربيت مدرس شركت كرد. تعليق اعضاي هيات علمي يكي از مشكلاتي است كه امروز دانشگاهيان كشور با آن مواجه هستند. همين بود كه صادقي به قانون مصوب سال 64 درباره هيات علمي دانشگاه‌ها اشاره كرده و گفت: «بايد اين قانون اصلاح شود زيرا تا حكم قضايي وجود نداشته نبايد عضو هيات علمي را تعليق كرد. اين بلاتكليفي به خصوص در دوره‌اي زمينه را فراهم كرد تا بسياري از اعضاي هيات علمي تعليق شوند. اين نماينده مجلس معتقد است كه جامعه ايران در حال گذار به دموكراسي است. صادقي تاكيد كرد: «اگر به ديدگاه قانون اساسي توجه كنيم كه نگاه ديناميكي و غيرايستا است متوجه مي‌شويم كه اين گذار به سوي دموكراسي يك‌شبه با تصويب يك قانون فراهم نمي‌شود و ما با استفاده از ظرفيت‌هاي قانوني و بدون قانون‌شكني مي‌توانيم به سوي دموكراسي و تحقق حقوق مردم حركت كنيم.»
صادقي معتقد است كه «در مورد دانشگاه هم بايد بدانيم تنها دولت تصميم‌گيرنده نيست و نهادهايي چون اطلاعات هم تصميم‌گيري‌هايي انجام مي‌دهند و دخالت نهادهايي غير‌ذي‌ربط به آموزش عالي در دانشگاه سبب مي‌شود كه براي برگزاري يك جلسه‌اي مثل اين يا استخدام يك استاد يا اختيار وزير علوم چند درصد از اختيارات حوزه آموزش عالي را در دست دارد آقاي توفيقي كه يكي از صاحب‌نظران در اين حوزه است مي‌گويد تنها ۳۰ درصد از اختيارات در دست وزير علوم است.»
روحاني گردش به راست نداشته است
جواد امام، فعال سياسي اصلاح‌طلب روز گذشته به دانشگاه علامه طباطبايي كه به همت انجمن اسلامي اين دانشگاه برگزار شده بود، رفت تا در نشستي با نام «سه قطره خون» به مناسبت روز دانشجو حضور يابد. از ناملايماتي كه نسبت به اصلاح‌طلبان روا شده تا دليل حمايت اصلاح‌طلبان از حسن روحاني در سال 92 از جمله مواردي بود كه عضو شوراي مركزي مجمع ايثارگران اصلاح‌طلب به آن پرداخت. همين بود كه اين فعال سياسي اصلاح‌طلب گفت: «امروز با رفتارهاي محمود احمدي‌نژاد و محدوديت‌ها براي خاتمي روبه‌رو هستيم. البته احمدي‌نژاد پديده جديدي نيست بلكه پديده‌اي است كه دلسوزان از سال‌ها قبل نسبت به آن هشدار داده بودند. اگر سوابق و عملكرد ايشان در استانداري اردبيل و شهرداري تهران و هشت سال بررسي شود، متوجه مي‌شويم كه حاميان اصولگراي احمدي‌نژاد بايد توبه كنند.» او ادامه داد: «كساني كه امروز مورد حمله و تهمت توسط احمدي‌نژاد قرار گرفتند بايد پاسخگو باشند. كساني كه به آقاي خاتمي عزيز تهمت زدند و گفتند با سوروس ديدار داشته و از ملك عبدالله پول گرفته و كساني كه سكوت كردند و از نجابت آقاي خاتمي سوءاستفاده كردند بايد پاسخگو باشند. فيلم‌ها و عكس‌هايي را مونتاژ كردند و گفتند خاتمي با نامحرم دست داده است. اينها بايد پاسخگو باشند. كساني كه مي‌گويند احمدي‌نژاد مادر چاوز را بغل كرده بايد پاسخگو باشند.» عضو شوراي مركزي مجمع ايثارگران اصلاح‌طلب با تاكيد بر اينكه ما خواستار اجراي قانون اساسي هستيم، ادامه داد: ما با توجه به محدوديت‌هاي‌مان از انتخاب روحاني دفاع مي‌كنيم و حتما از انتخاب روحاني پشيمان نيستيم هرچند شرايط كنوني مطلوب نيست. بايد وعده‌هاي روحاني را دنبال كرد تا آنها تحقق يابد.» اين فعال سياسي اصلاح‌طلب بيان كرد: «مي‌گويند روحاني گردش به راست داشته است اما من اعتقادي ندارم كه آقاي روحاني اصلاح‌طلب بوده يا به عنوان اصلاح‌طلب وارد عرصه شده است. روحاني هم محدوديت‌هايي دارد و انتخاب وزير علوم نيز اين محدوديت را نشان مي‌دهد كه گزينه وزير علوم از فرجي دانا به منصور غلامي مي‌رود.»