چهار ترجمه از قرآن
در يك مجلد
«قرآن كريم با چهار ترجمه كهن» براي مخاطبان فارسي زبان اين كتاب مقدس، اثري فاخر و منحصر به‌فرد محسوب مي‌شود.
محمد شريفي با كنار هم قرار دادن چهار ترجمه فارسي از قرآن كريم علاوه بر اينكه نشان داده مترجمان شيعه و سني هر كدام چه برداشتي از آيات مبارك اين كتاب مقدس داشته‌اند سير تحول زبان فارسي را نيز به خوبي نشان داده است.
شريفي در سال 1386 به اقتضاي نياز خود در تحقيقاتش براي ارايه ترجمه اي با زبان كهن از برخي آيات به اين فكر مي‌افتد كه ترجمه سورآبادي را از تفسير جدا كرده و به صورت مستقل منتشر كند. اين پيشنهاد را با دوست خود محمدرضا جعفري، مدير نشرنو در ميان مي‌گذارد و او نيز از اين ايده استقبال و به شريفي پيشنهاد مي‌دهد همين كار با چند ترجمه كهن انجام شود و همگي در يك مجلد منتشر شوند. شريفي در نهايت بعد از يك دهه تحقيق و پژوهش روي ترجمه‌هاي فارسي كهن از قرآن توانست سال گذشته كار نهايي را تحويل دهد و «نشر نو» با حسن سليقه آن را به زيور طبع آراسته و منتشر كند.
بديهي است كه ترجمه هايي كه در هر دوره صورت گرفته است هريك به نوعي واجد ويژگي‌هاي ادبي نثر آن دوره بوده است و اين مهم‌ترين دليل براي تدوين قرآن حاضر و كنار هم قرار دادن چهار ترجمه متفاوت از چهار دوره است. همنشيني اين ترجمه‌ها تا حدي اين امكان را در اختيار پژوهشگر قرار مي‌دهد تا بتواند ويژگي‌هاي زباني و ادبي هر ترجمه را با ديگري بسنجد و همچنين تاثير تفاوت مشرب مترجمان را در ترجمه متني واحد ببيند.
از اينها گذشته اقدام به تدوين قرآني با ترجمه‌هاي چندگانه، فراهم آوردن امكان استفاده از ترجمه‌هاي كهن قرآن در متون ادبي است. چنانكه اهل ادب مي‌توانند هنگام نقل آيات در متون قديم ادبي، براي حفظ سياق كلام از يكي از اين ترجمه‌ها يا تلفيقي از آنها براي معني كردن آيات به پارسي استفاده كنند.
ترجمه‌هاي كهن قرآن كم نيستند، هرچند كه شمارِ ترجمه‌هايي كه بطور كامل به دست ما رسيده است چندان هم زياد نيست. با اين وجود در «قرآن كريم با چهار ترجمه كهن» چهار ترجمه مهم انتخاب شده كه بايد از چهار تفسير استخراج مي‌شدند. اين چهار ترجمه بر اساس چهار تفسير مختلف از قرآن كريم است كه به ترتيب عبارتند از؛
1- طبري؛ برگرفته از ترجمه تفسير طبري كه احتمالا در اوايل نيمه دوم سده چهارم توسط گروهي از علماي ماوراءالنهر كه بر ما شناخته نيستند صورت گرفته است. اين ترجمه شايد به دليل آنكه نخستين ترجمه كامل قرآن و لاجرم در دوره خود، امري بسيار خطير بوده است تقريبا ترجمه‌اي لفظ به لفظ است و اين شيوه به گونه‌اي رعايت شده كه گاه حتي مخل دريافت معني است اما فوايد ارزنده‌اي از حيث قدمت واژه‌ها و معادل‌ها دارد.
2- سورآبادي؛ برگرفته از تفسير سورآبادي (حدود 470 - 480 قمري؛ چهار مجلد) از ابوبكر عتيق ابن محمد هروي سورآبادي. ترجمه سورآبادي از حيث دقت و فصاحت و زيبايي، در ميان چهار ترجمه اي كه در اين قرآن آمده است رتبه نخست را دارد.
3- ميبدي؛ برگرفته از كشفُ الاسرار و عُد＼ُ الابرار (آغاز تاليف: 520 قمري) از رشيدالدين ابوالفضل ميبدي است. كشف الاسرار تفسيري مطابق با مشرب عارفان است و اين گرايش در ترجمه آيات نيز به چشم مي‌خورد و از اين حيث متفاوت با ساير ترجمه‌هاست.
4- ابوالفتوح رازي؛ برگرفته از روضُ الجِنان و روحُ الجنان في تفسيرالقرآن مشهور به تفسيرِ ابوالفُتوح (رازي) (بين 510 و 556 قمري؛ پنج مجلد) از ابوالفتوح رازي است.
در تمامي ترجمه‌ها اولا همه واژه‌هاي دشوار يا كلماتي كه ممكن است براي همگان شناخته نباشد داخل پرانتز معني شده‌اند. ثانيا بخش هايي از ترجمه كه جنبه توضيحي داشته و ترجمه نص قرآن نبوده است در ميان تيره معترضه قرار گرفته است. ثالثا با اين پيش‌فرض كه مصححان اين تفاسير به رسم‌الخط نسخه هاي خود پايبند بوده‌اند رسم‌الخط اصلي تغيير نكرده است.
از ديگر بخش‌هاي مفيد اين قرآن، فهرست‌هايي است كه در انتهاي آن آمده است. فهرست نخستين، الفاظ يا به اصطلاح كشف الآيات است كه پيشتر نيز با ترتيبي ديگر ضميمه بعضي از مجلدات قرآن‌ها بوده است. اما فهرست دوم كه خود منقسم به بخش‌هاي گوناگون است به صورت موضوعي و با اشرافي تحسين‌برانگيز تدوين شده است و اين امكان را در اختيار جوينده قرار مي‌دهد تا در كوتاه‌ترين زمان و به ساده‌ترين شكل ممكن آيه يا آيات مورد نظر خود را بيابد. لازم به ذكر است اين فهرست‌ها تماما حاصل كوشش زنده‌ياد دكتر محمود راميار است.