استيضاح؛ معامله برد- برد دولت و مجلس
علي‌اصغر يوسف‌نژاد
استيضاح حق نمايندگان و بخشي از حق نظارتي مجلس و برابر با قانون است. بنابر‌اين دستگاه‌هاي اجرايي، وزرا و به‌طور‌كلي دولت نبايد از استيضاح فرار كنند. دولت بايد از اين فرصت روشنگري و شفاف‌سازي استقبال كند و با حضور در مجلس درباره مسائلي كه جزيياتي نامشخص دارد، صحبت كنند. با اين حساب استيضاح هم براي دولت و هم براي مجلس اتفاقي مثبت است. استيضاح يك معامله برد- برد است.
برد دولت در استيضاح اين است كه مي‌تواند با استفاده از اين فرصت نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و از طرفي نسبت به شفاف‌سازي درباره مشكلات و معضلات پيش‌روي خود روشنگري كند. برد مجلس نيز در استيضاح اين است كه مي‌تواند از واقعيت‌ها در دستگاه‌هاي اجرايي آگاهي پيدا كند و بر اين اساس اگر نمايندگان بخواهند نسبت به تغيير و اصلاح قوانين و مقررات اقدام كنند، بر اساس واقعيت‌ها و شناختي كه پيدا كردند، فعاليت مي‌كنند.
با اين حال، متاسفانه همه فكر مي‌كنند استيضاح به‌معناي مچ‌گيري و پرداختن به نكات منفي است. آنچه مسلم است، حسابرسي، حساب‌كشي، پاسخگويي و پاسخ دادن بنا بر قانون وظيفه مجلس است و دولت نيز بايد از اين فرصت به نفع خود استفاده كند.
همزمان در حالي كه برخي مخالفان استيضاح تاكيد دارند طرح اين 3 استيضاح وزراي تعاون، كار و رفاه اجتماعي، راه و شهرسازي و جهاد‌كشاورزي در مقطع زماني فعلي، به صلاح نيست، واقعيت اين است كه اگر هر زمان ديگري نيز به‌دنبال استيضاح باشيم، مي‌توان چنين توجيهاتي را پيش كشيد. امروز مي‌گويند زمان طرح استيضاح مناسب نيست چون در پايان سال قرار داريم و مثلا وزارت كار درگير موضوع تعيين دستمزد و وزارت راه درگير سفرهاي نوروزي است اما اگر 6 ماه پيش اين استيضاح‌ها طرح مي‌شد، مي‌گفتند فصل بودجه است و وزارتخانه‌ها درگير تعيين دخل و خرج سالانه هستند و اگر ابتداي سال نيز استيضاح طرح مي‌شد، مي‌گفتند بايد به دولت فرصت دهيم كه كارش را پيش ببرد. به هر حال اگر استيضاح حق است، عقب انداختن آن حتي به اندازه يك ساعت هم ناحق است. نظارت مجلس بر دولت خواست عمومي است و نمايندگان بايد در كنار وظايف تقنيني خود، وظايف نظارتي‌شان را انجام دهند.
همچنين بايد توجه داشته باشيم كه نبايد موضوع را شخصي كنيم. طبيعتا مجلس براساس سوالاتي كه از سوي متقاضيان استيضاح مطرح شده، پاسخ‌هايي كه از جانب وزرا عنوان مي‌شود، تصميم‌گيري مي‌كند. شخصا هيچ‌كدام از استيضاح‌ها را امضا نكرده‌ام ولي مي‌دانم همه نمايندگان به همه ابعاد موضوع توجه مي‌كنند و براساس آن، قضاوت مي‌كنند و راي مي‌دهند. با اين حساب، پيشداوري درباره اينكه كدام وزير راي مي‌آورد و كدام‌يك در كسب راي‌اعتماد مجدد ناكام مي‌ماند، درست نيست.
نماينده مردم ساري در مجلس