تخريب در ميانه مذاكره
مهدي ذاكريان
صحبت‌هاي وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران در گفت‌وگويي كه بدون خواست و تمايل او منتشر شده، از سر دلسوزي و از سر دردمندي براي پيشرفت ايران مطرح شده ،
چيزي جز خواست ارتقاي حقوق ملت و وضعيت كشور در آن ديده نمي‌شود. در چنين فضايي كه فرد دردمندانه، حرفه‌اي و بدون پرده مشكلات و مسائل جاري كشور را مطرح مي‌كند، هدف و انگيزه از بيان اين مسائل، انتشار آنها نيست بلكه انتقال مشكلات و دشواري‌ها به منظور اصلاح وضعيت ايران است. كساني كه به اين فايل صوتي دسترسي داشته و آن را منتشر كرده‌اند، نه از سر همدلي با محمدجواد ظريف كه از سر فرصت‌طلبي و سوءاستفاده از بيان مشكلات و چالش‌ها از زبان وزير خارجه در گفت‌وگويي كه قرار بر انتشار آن نبود، اقدام به انتشار محتواي اين مصاحبه كرده‌اند تا وزير خارجه را تحت فشار قرار دهند. در مقطع زماني كنوني كه ايران در مواجهه با ايالات متحده وضعيت حساسي را سپري مي‌كند و پس از سال‌ها تحريم‌هاي همه‌جانبه، با مقاومت مردم و ديپلماسي صحيح، دولت جديد امريكا به رغم تعلل‌ها و وقت‌كشي‌هاي اوليه در آستانه تن دادن به خواست ايران براي احياي برجام قرار دارد، كساني مي‌خواهند از دلسوزي‌ها و صداقت وزير خارجه در گفت‌وگويي دروني عليه خود او بهره برده و موضع ايران را تضعيف كنند. دانستن حق مردم و حق ملت است و اگر مشكلاتي در كشور وجود دارد بهتر آن است كه با مردم مطرح شود. ثبت اين گفت‌وگو براي تاريخ نيز از باور دكتر محمدجواد ظريف به اين حق ناشي مي‌شود و او مي‌خواست مردم بدانند كسي كه با رأي مردم وزير امور خارجه جمهوري اسلامي شده در مسير خواست و منافع آنها گام برداشته است. انتشار اين گفت‌وگويي كه در اسفندماه سال 99 گرفته مي‌تواند تبعاتي به همراه داشته باشد؛ اين موضوع از يك‌سو ممكن است فشارها عليه ايران و به ويژه دستگاه ديپلماسي كه اكنون در خط مقدم تحريم‌شكني است را تشديد كند و از سوي ديگر فارغ از نيت و انگيزه منتشر‌كنندگان مي‌تواند تأييدكننده تعارض و وجود نگاه‌هاي كاملا متفاوت در سيستم حاكميتي ايران باشد.
نبايد فراموش كرد كه اكنون وزير امور خارجه هدايت و رصد مذاكرات با قدرت‌هاي بزرگ دنيا را بر عهده دارد و در چنين شرايطي اولويت كشور بايد كمك به دستگاه سياست خارجي به منظور كسب نتيجه عالي در مذاكرات باشد تا نتيجه و سودي عايد ملت ايران شود. طبعا برخي اقدامات با نيات انتخاباتي نه تنها كمكي به تأمين منافع ملي نمي‌كند بلكه مي‌تواند ضربه‌اي جبران‌ناپذير به كشور وارد آورد. اينكه كساني به منظور از بين بردن تمايل و انگيزه وزير امور خارجه به منافع ملي ضربه وارد مي‌كنند غيرقابل پذيرش است. محمدجواد ظريف بارها تأكيد كرده علاقه‌اي به حضور در انتخابات ندارد و مايل است در حوزه تخصصي خود به ادامه كار بپردازد. اصراري كه براي ورود او به عرصه انتخابات يا حذف ظريف از صحنه سياست داخلي صورت مي‌گيرد، موجب به حاشيه رفتن سياست خارجي مي‌شود و تداوم اين وضعيت به هيچ‌وجه به نفع ملت ايران نيست؛ اين موضوع بايد مورد توجه گروه‌هاي حامي و گروه‌هاي مخالف وزير امور خارجه باشد كه امروز جاي چنين رفتارهايي نيست. اتفاقاتي كه اين روزها به‌وفور شاهد آن هستيم نشانگر وجود يك خلأ جدي در سيستم حكمراني ماست. اينكه شهيد فخري‌زاده به عنوان يكي از افراد كليدي در صنعت هسته‌اي ايران ترور مي‌شود، اينكه پيش از ترور ايشان شاهد خرابكاري در تأسيسات نطنز هستيم، اينكه دشمن بار ديگر موفق مي‌شود عمليات خرابكارانه در نطنز انجام دهد و اينكه يك فايل صوتي محرمانه در اختيار رسانه‌هاي بيگانه و افراد قرار مي‌گيرد، ثابت مي‌كند خلأيي جدي در حكمراني و نظام امنيتي ما وجود دارد. رييس‌جمهور وظيفه دارد به عنوان بالاترين مقام كشور پس از رهبري، از وزيري كه قرباني اين خرابكاري شده حمايت كند ولي مهم‌تر از آن ضرورت دارد كه مردم و شهرونداني كه تلاش‌هاي وزير امور خارجه را در سال‌هاي اخير ديده‌اند به حمايت از محمد جواد ظريف برخيزند. از زماني كه او مسووليت پذيرفت تلاش كرد تا در راستاي كاهش آلام مردم به ويژه در حوزه معيشتي بكوشد و شكل‌گيري برجام، تلاش براي ايجاد روابط حسنه با كشورهاي منطقه، داشتن روابط حسنه با قدرت‌هاي بزرگ و درك درست از امريكا به عنوان يك قدرت بزرگ از جمله اقدامات اين وزير خارجه بوده و اين تلاش‌ها نبايد ناديده گرفته شود.
به‌رغم وجود برخي كاستي‌ها و به‌رغم دلخوري‌هايي كه مردم ممكن است از برخي مواضع خاص وزير امور خارجه داشته باشند، اكنون زمان حمايت است. از آغاز انقلاب اسلامي تا امروز تنها كسي كه مي‌توان از او به عنوان فردي توانا و متخصص در جايگاه وزير امور خارجه - از نگاه علمي و حرفه‌اي- نام برد، محمدجواد ظريف است. اينكه وزير در مسير راديكاليسم گام بر نداشته و به اقدامات راديكال - كه براي وزير خارجه ناصواب است- گام برنداشته نبايد به عنوان ضعف تعبير شود. وزير مشكلات را در حريم خصوصي عنوان مي‌كند و در حريم عمومي به دفاع از كليات كشور مي‌پردازد. ظريف نيز دقيقا در اين راستا عمل كرد اما كساني كه مي‌توان آنها را دلواپس و قدرت‌پرست خواند با كينه‌ورزي به تخريب وزير خارجه پرداختند و افشاي سند از مصاديق هستند.
باور دارم مطالب مطرح شده از سوي وزير امور خارجه بايد يك روزي و يكجايي با عموم مردم مطرح مي‌شد. بايد به مردم گفته مي‌شد چه گذشته و چه موانعي در مسير موفقيت وجود داشته است. شايد بيان برخي از اين مطالب دست‌كم تا رسيدن زمان مناسب در مجامع خصوصي به صلاح نزديك‌تر بود- كه وزير نيز دقيقا همين كار را كرد و به درستي تذكرات را در پشت پرده مطرح مي‌داشت و در عرصه عمومي از سياست‌ها دفاع مي‌كرد- اما اكنون كه طرف‌هاي ديگر بازي در پي سيطره دادن ميدان به عرصه ديپلماسي برآمده‌اند بايد پيام وزير را شنيد و درك كرد.
پيام محمدجواد ظريف اين بود كه ديپلماسي و ميدان بايد همكاري كنند و سيطره يكي از آنها بر ديگري اشتباه است.
باور دارم نيات بد منتشر‌كنندگان اين فايل صوتي با حمايت شهروندان مي‌تواند خنثي شود.