فاصله‌ها دقيق‌تر و اختلاف‌ها روشن‌تر شد

گروه ديپلماسي 

ديپلمات‌هاي ايران، بريتانيا، فرانسه، آلمان، روسيه، چين و ايالات متحده امريكا پس از سومين دور از رايزني‌هاي فشرده برجامي در پايتخت اتريش به پايتخت‌هاي‌شان بازگشتند؛ با اين وعده كه هفت روز بعد دوباره در وين دور هم جمع خواهند شد. در سومين دور از رايزني‌هاي فني و حقوقي براي احياي برجام، سه گروه كارشناسي رفع تحريم، تعهدات هسته‌اي ايران و گروه مربوط به هماهنگ كردن اقدام‌هاي تعيين‌شده در دو كارگروه نخست با عنوان «گروه كارشناسي ترتيبات اجرايي» به شكل شبانه‌روزي كار كردند تا شايد بتوانند به جنگ زمان بروند. در حالي كه برخي از منابع خبري مانند خبرنگار وال استريت ژورنال مي‌گويند سرعت روند طي‌شده اين دور از رايزني‌هاي وين كند بوده، ميخاييل اوليانوف، نماينده روسيه در اين مذاكرات نيز در پايان جلسه كميسيون مشترك ادعا كرد كه به نظر نمي‌رسد اين مذاكرات در آينده نزديك به نتيجه برسد. 

هيات‌هاي نمايندگي ايران و 1+5 ساعت 17 و 30 دقيقه روز گذشته به وقت تهران در گراند هتل وين دور هم جمع شدند تا ضمن بررسي نتيجه رايزني‌هاي كارشناسي انجام‌شده، روند تداوم مذاكرات را تعيين كنند. به گزارش وزارت خارجه ايران، حاضران در اين نشست آخرين وضعيت رايزني‌هاي كارگروه‌هاي كارشناسي در حوزه‌هاي لغو تحريم، هسته‌اي و ترتيبات اجرايي را مورد بحث و بررسي قرار دادند. در اين جلسه مقرر شد پس از اين جلسه، هيات‌ها به پايتخت‌ها بازگردند و گفت‌وگوها مجددا از جمعه آينده از‌سر گرفته شود.
گزارش‌هاي رسيده از وين حاكي از آن است كه با توجه به تصميم قبلي كميسيون در‌خصوص تسريع روند رايزني‌ها، گفت‌وگوهاي اين هفته در قالب‌هاي دوجانبه يا چندجانبه به شكل فشرده ادامه يافت و طرف‌ها تلاش كردند تا اختلاف نظرات درخصوص متون را به حداقل برسانند. طرف‌ها توافق كردند كه در دور آينده گفت‌وگوها كار با سرعت و جديت بيشتري ادامه پيدا كند.
از روز سه‌شنبه هفتم ارديبهشت‌ماه تا روز گذشته نشست‌هايي به صورت دوجانبه، سه جانبه و پنج‌جانبه بين هيات ايران و گروه 1+4برگزار شد. روز گذشته نيز نشستي بين گروه 1+4 با هيات امريكايي در وين برپا شد. عباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه و رييس هيات مذاكره‌كننده ايران در اين دور از رايزني‌ها در وين جلسات متنوعي با ميخاييل اوليانوف، رييس هيات مذاكره‌كننده روس و انريكه مورا، معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا برگزار كرد. 
ميخاييل اوليانوف پس از پايان نشست كميسيون مشترك برجام در حساب توييتري خود از پيشرفت مسلم در روند احياي برجام در وين خبر داد و نوشت: «كميسيون مشترك دوباره در فاصله يك هفته تشكيل جلسه خواهد داد و در اين فاصله كارشناسان به تدوين پيش‌نويس براي توافق آتي ادامه مي‌دهند. هنوز زود است كه اعلام رضايت كنيم اما دلايلي براي ابراز خوشبيني مطمئنانه وجود دارد. يك هدف كلي وجود دارد كه تلاش مي‌شود مذاكرات طي سه هفته آينده به نتيجه برسد.» نماينده روسيه در اين مذاكرات در گفت‌وگو با شبكه خبري العربيه موضع متفاوت‌تري اتخاذ كرده و گفت: «انتظار نداريم در آينده نزديك مذاكرات درباره احياي برجام به موفقيت برسد.» البته اوليانوف در ادامه اين گفت‌وگو اضافه كرد كه مذاكرات انجام شده در وين با پيشرفت ثابتي همراه بوده و در مسير صحيحي قرار دارد.

از اميدواري واعظي تا احتياط ساليوان 
همزمان با حضور هيات امريكايي به رياست رابرت مالي، نماينده وزارت خارجه امريكا در امور ايران در وين براي احياي برجام، جيك ساليون، مشاور امنيت ملي كاخ سفيد در اظهاراتي ادعا كرد كه معلوم نيست مذاكرات در وين براي احياي برجام به توافق منجر شود. جيك ساليوان در اين باره گفت: «آنها در مذاكرات هسته‌اي در وين در نوعي وضعيت نامشخص قرار دارند. هنوز معلوم نيست كه آيا اين مذاكرات طي هفته‌هاي آينده به توافق ختم شود. تهران در مذاكرات جدي است اما مذاكرات غيرمستقيم، كارايي كمتري دارند. نمي‌توانم در مقطع فعلي درباره ماهيت مذاكرات صحبت كنم چون گفت‌وگوها در وضعيت مبهمي قرار دارند. شاهد تمايل از سوي همه طرف‌ها از جمله ايران براي گفت‌وگوهاي جدي درخصوص رفع تحريم‌ها و بازگشت به برجام هستيم.»
درحالي كه مقام‌هاي امريكايي در چند هفته اخير مرتب از نبود ارتباط مستقيم ميان هيات امريكايي و ايراني گلايه كرده‌اند «جن ساكي»، سخنگوي كاخ سفيد در تازه‌ترين اظهاراتش ابراز اميدواري كرده كه واشنگتن و مسكو بتوانند در پرونده‌هاي مشترك چون برجام و رابطه با ايران باهم همكاري كنند. سخنگوي كاخ سفيد در پاسخ به سوالي در‌خصوص احتمال ديدار «جو بايدن»، رييس‌جمهور امريكا با «ولاديمير پوتين»، رييس‌جمهور روسيه گفت: تمركز ‌واشنگتن فعلا روي حركت به سمت داشتن روابط «با ثبات و قابل پيش‌بيني» با روسيه است. مي‌بينيم كه برخي حوزه‌ها هم هستند كه ما مي‌توانيم در‌خصوص آنها با يكديگر همكاري كنيم مثل تلاش‌هاي ديپلماتيك مربوط به ايران از طريق گروه 1+5.
اين سخنان مقام امريكايي در حالي مطرح شد كه محمود واعظي، رييس دفتر رييس‌جمهور، روز جمعه روند مذاكرات وين را با وجود دشواري‌ها و اختلاف‌نظر موجود، مثبت و راضي‌كننده دانست و گفت: با وجود اينكه مذاكرات روزهاي سرنوشت‌سازي را مي‌گذراند و داراي دشواري‌هايي است اما شاهد فضاي مثبتي در وين هستيم و اگر روند با همين شكل پيش برود، شاهد پيشرفت‌هايي در اين مذاكرات خواهيم بود. تلاش دولت و تيم مذاكره‌كننده ايران، گفت‌وگو در چارچوب ترسيم‌شده توسط مسوولان ارشد كشور و تحقق شروط بيان‌شده از سوي مقام معظم رهبري است و در اين مسير مي‌كوشيم در اين گفت‌وگوها با رعايت همه ملاحظات و قوانين و چارچوب‌هاي ابلاغي، به احياي برجام و رفع تحريم نايل آييم.

روايت رييس هيات مذاكره‌كننده ايران از نشست وين 
پس از پايان نشست كميسيون مشترك برجام، عباس عراقچي، رييس هيات مذاكره‌كننده ايراني در گفت‌وگو با خبرگزاري صدا و سيما درباره موضوعات مورد بحث در اين دور از رايزني‌ها در وين گفت: اين دور از رايزني‌ها، دور سوم مذاكرات در وين بود كه انجام شد. امروز (شنبه) تصميم گرفتيم توقفي براي جمع‌بندي درباره بحث‌هاي صورت‌گرفته در پايتخت‌ها بدهيم. مذاكرات در سطوح و قالب‌هاي مختلف برگزار شده و بسيار فشرده بود. مي‌توانم بگويم كه مباحث هم در حوزه‌هاي مورد اختلاف و هم در حوزه‌هاي مورد توافق به يك پختگي رسيده است. بحث‌ها روشن‌تر، فاصله‌ها دقيق‌تر و اختلاف‌ها شفاف‌تر شده است. ما هم در حوزه هسته‌اي و هم در حوزه تحريم‌ها نكات ريز فني و جزيياتي داريم كه بايد روي آنها بحث و بررسي صورت بگيرد. در بسياري از موارد نقاط مشترك و در برخي موارد نقاط اختلاف وجود دارد. در نتيجه رايزني‌هاي انجام‌شده نقاط اختلاف روشن‌تر شده است. در برخي حوزه‌ها وارد نگارش متن شديم و اين جايي است كه كار خيلي آهسته صورت مي‌گيرد. كار روي متن دقت خود را مي‌طلبد و با توجه به اينكه برخي موضوعات كماكان مورد اختلاف است كار به آهستگي پيش مي‌رود.
معاون سياسي وزير خارجه با اشاره به اينكه روند رايزني‌ها رو به جلو اما آهسته است، گفت: ما نمي‌توانيم هنوز پيش‌بيني كامل بكنيم كه چه زماني و به چه شكلي به توافق مي‌رسيم. اما شكل توافق قطعا براساس مواضع قطعي نظام خواهد بود و هيچ ترديدي در اين نيست. طرف مقابل هم مواضع خود را دارد و نزديك كردن مواضع به هم آسان نيست. 
رييس هيات مذاكره‌كننده در پاسخ به پرسشي درباره رفع تحريم‌هاي موضوعي و تحريم‌هاي افراد گفت: بر‌اساس توافقي كه تاكنون صورت گرفته تحريم‌هاي موضوعي يا بخشي مانند بخش انرژي يا تحريم صنعت خودرو، بيمه و بنادر و... بايد برداشته شوند و توافق هم درباره آن وجود دارد. در كنار آن برخي افراد، اشخاص و نهادها هستند كه به‌طور خاص مورد تحريم واقع شدند و مذاكرات درباره اين ليست هنوز ادامه دارد. تاكنون موافقت شده كه اكثريت اين ليست از فهرست تحريم‌ها خارج شوند و ديگراني هستند كه نام آنها به دلايل مختلف در اين ليست قرار دارد و مذاكره ما براي اين بخش از كار هنوز ادامه دارد. طبيعي است كه اگر دو طرف مواضع هم را قبول داشتند نيازي به مذاكره نبود، مذاكره درباره همين اختلاف‌نظرها است. آن‌قدر مذاكره مي‌كنيم كه مواضع به هم نزديك شوند و خواسته‌هاي ما مبتني بر مواضع قطعي نظام تامين شود. اگر اين اتفاق رخ بدهد توافق صورت مي‌گيرد و اگر تامين نشود طبيعي است كه توافقي هم صورت نمي‌گيرد.