اين شعرها از خيام نيست

بنگر ز جهان چه طرف بر بستم؟ هيچ/

وز حاصل عمر چيست در دستم؟ هيچ

شمعِ طربم ولي چو بنشستم، هيچ/

من جامِ جمم ولي چو بشكستم، هيچ

اين رباعي مشهور كه به نام خيام و نيز ابن‌سينا (در تيتراژ سريال ابن‌سينا با آهنگ عالي فخرالديني و اجراي زيباي صديق تعريف) آمده است، در ديوان خاقاني (ص712) با صورتي كهن‌تر آمده كه بر متن ترجيح دارد:

داني ز جهان چه طرف بر بستم؟ هيچ/

وز حاصل ايام چه در دستم؟ هيچ

شمع خردم ولي چو بنشستم، هيچ/

آن جامِ جمم ولي چو بشكستم هيچ

آثار «نوسازي» در رباعي آشكار است؛ با تغيير در مصراع دوم خواسته‌اند، آن را روان‌تر كنند: حاصل عمر/ حاصل ايام. نيز نوعي تقارن در ضبط ديوان خاقاني بينِ «چه طرف بربستم/ چه در دستم» هست، كه در صورتِ جديد از ميان رفته است. خاقاني هم اصولا خودش را «شمع خرد» مي‌خواند، نه شمعِ طرب.