چشم اميد بيماران خاص به باز بودن مسير واردات دارو
گروه اجتماعي| با گذشت دو هفته از خروج امريكا از تعهد بين‌المللي برجام، متوليان سلامت با پشتگرمي دولت تلاش كرده‌اند اطمينان جامعه عمومي از بابت تامين دارو و تجهيزات پزشكي در صورت شدت يافتن تحريم‌هاي يكجانبه عليه ايران را حفظ كنند اما جامعه 130 هزار نفري بيماران خاص؛ بيماران تالاسمي، دياليزي و پيوند كليه، هموفيلي و ام‌اس، روزهاي تلخ سال 91 را از ياد نبرده‌اند؛ روزهايي كه كمبود داروهاي حياتي و حتي كاهش ذخاير استراتژيك دارو به دليل نوسانات قيمت ارز، اعمال تحريم‌هاي يك جانبه عليه مراودات بانكي وارد‌كنندگان دارو و مواد اوليه و گراني قيمت تمام شده داروهاي وارداتي به دليل طولاني‌تر شدن مسير واردات از سمت كشورهايي كه در شمول تحريم‌هاي يك جانبه قرار نمي‌گرفتند، رييس بنياد امور بيماري‌هاي خاص، رييس فرهنگستان علوم پزشكي و رييس كل وقت سازمان نظام پزشكي را واداشت كه به دبيركل وقت سازمان ملل متحد، نامه‌هاي جداگانه نوشته و نسبت به تلف شدن جان بيماران بر اثر سياست‌ورزي دولت‌هاي مدعي پايبندي به معاهدات بين‌المللي هشدار دهند. در آن زمان، همچنان كه امروز هم در افواه رسمي دهان به دهان مي‌گردد، طبق اسناد بين‌المللي، دارو هيچگاه در فهرست تحريم‌ها قرار نمي‌گيرد اما سال 91، اخبار رسمي حكايت از امتناع چند توليد‌كننده داروهاي حياتي خارجي از فروش دارو و مواد اوليه به وارد‌كنندگان ايراني داشت و فاطمه هاشمي؛ رييس بنياد امور بيماري‌هاي خاص هم در گفت‌وگو با «اعتماد» خبر داد كه تحريم‌هاي وضع شده توسط امريكا باعث مسدود شدن يك حساب خيريه در يكي از شعبات بانك سوييس؛ شامل مبلغي ناچيز از مجموع كمك هموطنان ايراني مقيم امريكا براي تامين داروي بيماران ايراني شده است. نگراني انجمن‌هاي غيردولتي فعال در حوزه درمان و حمايت از بيماران خاص هم به همين يادآوري‌ها برمي‌گردد. البته روز شنبه سيامك مره صدق؛ نماينده مجلس در گفت‌وگو با فارس تاكيد كرد: «هم‌اكنون وزارت بهداشت در تلاش است تا نوسانات بازار ارز بر نرخ داروهاي اساسي اثر نگذارد، هر چند داروهايي كه از راه قانوني و از كانال‌هاي دولتي وارد كشور نشود ممكن است با افزايش قيمت مواجه شوند. البته داروهاي مشابه اين نوع داروها نيز با همان كيفيت توسط وزارت بهداشت به كشور وارد مي‌شوند و مشكلي در اين رابطه وجود ندارد، اما متاسفانه برخي همكاران پزشك تنها به دليل اينكه تعدادي از اقلام دارويي وارداتي گران‌تر هستند، تجويز مي‌كنند چرا كه بخشي از افزايش تاثيرروش‌هاي درماني به تلقين برمي‌گردد، كما اينكه بيماران از نظر رواني به اين نوع داروها وابسته مي‌شوند.»
مره صدق افزود: «ما در جلساتي كه با مسوولان وزارت بهداشت داشتيم به تاثير نوسانات نرخ ارز و تحريم‌ها بر وضعيت داروي بيماران خاص اشاره شد و مسوولان وزارت بهداشت اين اطمينان را دادند كه منابع لازم براي تامين داروهاي مورد نياز اين بيماران پيش‌بيني شده است. اگر هم دارويي به دليل تحريم‌ها يا نوسانات نرخ ارز با افزايش قيمت مواجه شده يا به ميزان كافي در بازار وجود نداشته باشد بايد به مجلس گزارش شود تا از طريق ابزارهاي نظارتي كه داريم به اين حوزه ورود كرده و دليل نبود آن را در بازار پيگيري كنيم.»
طي دو هفته گذشته هم وزير بهداشت در گفت‌وگوهاي خبري خود تاكيد داشته كه اولا، در حال حاضر مشكلي از بابت تامين داروهاي حياتي وجود ندارد و واردات تمام داروهاي مورد نياز با ارز 3 هزار 800 و 4 هزار و 200 توماني انجام خواهد شد و بنابراين، افزايش قيمت دارو هم يك فرض منتفي است اما يك مساله بايد مورد توجه باشد و اينكه فهرست بيماران خاص، جدول محدودي از پرشمارترين بيماران نيازمند داروهاي حياتي و خدمات خاص است در حالي كه غير از اين بيماران، بيماران ديگري هم گرفتار بيماري‌هاي صعب‌العلاج هستند كه به دلايل نامعلوم، در فهرست بيماران خاص قرار نمي‌گيرند آن هم در حالي كه هزينه داروها و درمان بيماري‌شان كمرشكن و ناتوان‌كننده است. بيماران سرطاني، مبتلايان آلزايمر و پاركينسون، بيماران ديستروفي، مبتلايان بيماري‌هاي نادر همچون EB (پروانه‌اي) از جمله اين بيماران هستند كه تلاش مجلس و وزارت بهداشت براي جلب موافقت دولت به افزايش شمول خدمات بيمه‌اي براي اين بيماران تاكنون چندان موفقيت آميز نبوده و بنابراين، بخش قابل توجهي از هزينه‌هاي درمان و دارو، بايد توسط خود بيماران پرداخت شود. افت و خيز قيمت ارز حتي اندك، بيشترين نگراني و تنش را براي اين گروه بيماران ايجاد خواهد كرد كه هر روز در مواجهه با قيمت افزايش يافته داروهاي‌شان، در ادامه درمان مردد مي‌شوند. اما در عين حال نبايد فراموش كرد كه 97 درصد داروي مصرفي كشور، توسط كارخانجات داخلي توليد مي‌شود و در فهرست داروهاي ايراني، حتي مي‌توان از داروي بيماران خاص همچون تالاسمي‌ها هم سراغ گرفت. رانت خواري برخي پزشكان در مسير تباني با شركت‌هاي وارد‌كننده و تلقين‌پذيري برخي بيماران نسبت به تاثير‌گذاري مضاعف داروهاي خارجي نسبت به مشابه ايراني، متاسفانه زمينه ساز اين بوده كه بسياري از بيماران خاص از مصرف داروي ايراني، با توهم تشديد عوارض و علائم سوء خودداري كنند و البته درد پنهان جامعه عمومي نسبت به «برندپرستي»، گريبان برخي بيماران خاص را هم گرفته چنان كه چندي قبل، مسوول انجمن بيماران تالاسمي، در پاسخ به «اعتماد» درباره علت امتناع بيماران از مصرف داروهاي ايراني گفت: «به بيماري كه 30 سال داروي برند مصرف كرده نمي‌توانيم بگوييم حالا بيا داروي ايراني مصرف كن.»
بيماران سرطاني، مبتلايان آلزايمر و پاركينسون، بيماران ديستروفي، مبتلايان بيماري‌هاي نادر همچون EB (پروانه‌اي) از جمله اين بيماران هستند كه تلاش مجلس و وزارت بهداشت براي جلب موافقت دولت به افزايش شمول خدمات بيمه‌اي براي اين بيماران تاكنون چندان موفقيت آميز نبوده است.