واتيكان؛ رازآلودترين بانك جهان
تعاريف حقوقي «بانك» در كشورهاي مختلف، تفاوت دارد اما بانك عموما به عنوان موسسه‌اي مالي تعريف مي‌شود كه سپرده مي‌پذيرد و «اعتبار» توليد مي‌كند. به دليل اهميت بانك‌ها در نظام‌هاي مالي، نظارت بر آنها بسيار شديد است، گرچه اين نظارت هميشه موفق نبوده است. بانك‌ها بايد حداقل سرمايه لازم را داشته باشند. آنچه نسبت كفايت سرمايه ناميده مي‌شود يكي از مهم‌ترين شروط بانكداري است كه قوانين بانكي معروف به «قوانين بازل» سعي كرده آنها را يكپارچه كند. اما اين تنها مساله نيست چراكه داشتن پول كافي تضمين‌كننده حركت يك موسسه مالي در مسير درست نيست. ريسك اعتباري، ريسك نقدينگي، ريسك بازار، ريسك عملياتي، ريسك سابقه، ريسك كلان و البته سرمايه بانك، مسائلي هستند كه در كشورهاي مختلف تحت نظارت نهادهاي گوناگون قرار دارند. بانك‌ها انواع و اهداف متنوعي دارند اما در بيشتر كشورها، نهادهاي مذهبي يا عام المنفعه اهداف بانكي خود را در «اتحاديه‌هاي اعتباري»، «بانك‌هاي تعاوني» يا «تعاوني‌هاي غيرانتفاعي» دنبال مي‌كنند. چنين موسسه‌هايي عموما نرخ سود وام‌هاي خود را كمتر از ديگر بانك‌ها قرار مي‌دهند. با اين همه، نامدارترين بانك مذهبي جهان، درگير سابقه‌اي تاريك شده است. «موسسه اعمال ديني» كه تقريبا هميشه «بانك واتيكان» خوانده شده در سال 1942 ميلادي بنيان گذاشته شد، بانكي خصوصي كه با هدف كارهاي مذهبي و خيريه شكل گرفت. اين بانك تنها از مقام‌هاي ارشد كليسا سپرده مي‌پذيرفت و رييسش تحت نظارت 5 كاردينال بود. با وجود اين، كمتر كسي چيزي از بانك واتيكان مي‌دانست تا «رازآلودترين بانك جهان» درگير فساد شود. پس از اتهام‌هاي گسترده مقام‌هاي ايتاليايي در دهه 2000 و 2010 ميلادي بانك واتيكان قول داد كاملا به استانداردهاي بين‌المللي FATF درباره پولشويي و تامين مالي تروريسم پايبند باشد، گرچه اين پايبندي هميشه مورد مناقشه بوده است. نهادهاي بين‌المللي سال‌ها «گروه اقدام ويژه» مالي را تحت فشار گذاشتند تا بانك واتيكان را از «ليست سفيد» خارج كند و اين بانك هنوز هم چهره‌اي سياه دارد.