پرواز بر آسمان تحريم
گروه اقتصادي| جمع ATRهاي ايتاليايي- فرانسوي در ايران به 13 فروند رسيد. خبرها هنوز هم در مورد ورود تعداد ديگري از اين هواپيماها خبر مي‌دهد كه مي‌تواند پكيج 20 فروندي هواپيماهاي خريداري شده از سومين غول هواپيماساز دنيا را تكميل كند. شركت هواپيمايي ايران‌اير (هما) پيش از اين هم توانسته بود در قالب خريدهايي كه در روزهاي پسابرجامي داشت سه فروند ايرباس به ناوگان خود بيفزايد كه حالا با ورود هواپيماهاي جديد ناوگان ايران‌اير در حال و روز بهتري قرار دارد و اگر وعده مديرعامل اين ايرلاين ايراني محقق شود و تا پايان سال 2018، 11 هواپيماي ATRوارد ايران شود البته منهاي اين 5 فروندي كه ديروز در آشيانه مهرآباد خانه كردند، تعداد هواپيماهاي پسابرجامي ايران‌اير به 23 فروند خواهد رسيد. در عين حال كه هنوز ماجراي پرداخت هواپيماهاي جديد در برخي رسانه‌ها دست به دست مي‌چرخد اما مسوولان وزارت راه و هما اشاره‌اي به آن نمي‌كنند و عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي اهميت ورود اين هواپيماها را مورد توجه قرار مي‌دهد و مي‌گويد: «ورود اين هواپيماها دو اهميت ويژه دارد، نخست از جهت خروج امريكا از برجام و همچنين نتيجه گفت‌وگوهاي مستمر ما با اروپايي‌ها مهم بود كه موفق شديم با وجود شرايط سخت تحريم، اين قرارداد را به نتيجه برسانيم و هواپيماها به ايران بيايند. همراه اين هواپيماها، ۵ ميليون يورو قطعات يدكي ATR وارد كشور شد كه ساخت امريكا و اروپا هستند و با واردات اين قطعات، از بهره‌برداري هواپيماها هم مطمئن خواهيم بود. بانك مركزي، وزارت امور خارجه و بخش‌هاي ديگر همكاري كرده‌اند و من اين اتفاق را گامي مثبت از سوي اتحاديه اروپا در جهت ايفاي تعهداتش تلقي مي‌كنم تا در آينده اين همكاري‌ها تداوم يابد و فضاي تنش در سطح بين‌الملل ايجاد نشود.» او ادامه مي‌دهد: «علت آنكه دنبال توسعه هوانوردي با استفاده از هواپيماهاي كوچك بوديم، توسعه مناطق مختلف بود، چرا كه در حال حاضر هواپيماها عمدتا در مراكز استان‌ها، پايتخت و مقاصد بين‌المللي پرواز دارند، در حالي كه ما مايل هستيم فرودگاه‌هاي كوچك و منطقه‌اي ما فعال شوند. ما مي‌توانيم با اين ناوگان به فرودگاه‌هاي كوچك‌تر پرواز داشته باشيم و اميدواريم شبكه پروازي هما را به همه مناطق ايران توسعه دهيم تا فضايي فراهم شود كه مناطق مختلف كشور از صنعت هوانوردي استفاده كنند. رسيدن هواپيما به بسياري از مناطق كمتر برخوردار به توسعه اين مناطق منجر خواهد شد و امكان جذب سرمايه‌گذار فراهم مي‌شود.»
ورود هواپيماهاي جديد با مذاكره
فرزانه شرفبافي، مديرعامل ايران‌اير هم خرسند از ورود هواپيماهاي جديد از احتمال تحويل ديگر ATRها در آينده نزديك و با حمايت وزير اقتصاد فرانسه خبر مي‌دهد و مي‌گويد: «در تلاش هستيم بقيه ATRهاي موضوع قرارداد را تحويل بگيريم. توانستيم اين پنج فروند را با تلاش تيم مذاكره‌كننده وزارت راه و شهرسازي، وزارت امور خارجه و هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران مستقيما از تولز فرانسه با خلبانان ايراني به تهران بياوريم و اين كار ما به جهانيان ثابت كرد كه ما مي‌توانيم.»
او با اشاره به فرمايشات رهبر انقلاب مبني بر اينكه « راه نظام جمهوري اسلامي، بن‌بست ندارد»، مي‌افزايد: «اين راه را نشان داديم و توانستيم در شرايط ويژه اجتماعي- سياسي كشور، پنج فروند هواپيما وارد كنيم. ATRها منجر به توسعه كشور به خصوص مناطق كمتر برخوردار مي‌شود، از ۱۸ ارديبهشت تا ۱۵ مرداد امسال مهلت ۱۰روزه از سوي وزارت خزانه‌داري امريكا به شركت‌هاي اروپايي داده شده بود تا قراردادهاي خود را با ايران به نتيجه برسانند. ما نيز با وجود ابطال مجوز فروش هواپيما به ايران، توانستيم با مذاكرات طولاني با مقامات اروپايي به‌ويژه ايتاليايي و فرانسوي و نيز مديران ATR، مجوز ورود اين پنج فروند را به ناوگان هما دريافت كنيم. همچنين اميدواريم هواپيماهاي بيشتري تحويل بگيريم.» مديرعامل ايران‌اير تاكيد مي‌كند: «وزير اقتصاد فرانسه نيز براي ورود اين هواپيماها به ايران تلاش زيادي انجام داد و از همه مهم‌تر مقاومت مردم ايران بود كه پاي عهد خود ايستادند. اعطاي اين مجوز خاص به اين پنج فروند هواپيما نشان داد اگر اروپا بخواهد، مي‌تواند از همه شركت‌هاي سرمايه‌گذار اروپايي در ايران حمايت كند.
اين مقام مسوول با اشاره به بهره‌برداري يك‌ساله اخير هما از ATR افزود: مديران شركت ايتاليايي- فرانسوي ATR نيز از بهره‌برداري مناسب هما تمجيد كرده‌اند و ما قصد داريم تا اين هواپيماها را براي توسعه عدالت سفرهاي هوايي به كار ببريم. اگر شركت ATR مجوزهاي لازم را دريافت كند، مي‌توانيم بقيه ATRهاي مشمول قرارداد را نيز دريافت كنيم؛ ضمن اينكه تيم حقوقي هما نيز توانست براي سريع در تحويل هواپيماها، فرمت قرارداد را نيز اصلاح كند.
خبرگزاري‌ها در مورد بحث خريد هواپيماهاي جديد نوشته‌اند: «هرچند ايران‌اير هنوز توضيح دقيقي درباره چگونگي تامين منابع مالي لازم براي ورود اين هواپيماها ارايه نكرده اما به نظر مي‌رسد مانند هواپيماهاي قبلي بازهم مبلغ كل خريد به شكل نقدي پرداخت شده است. در توافق ابتدايي ايران و شركت‌هاي بزرگ هواپيماساز ابتدا بنا بود طرف ايراني تنها ۱۵ درصد از منابع مالي مورد نياز را به شكل نقدي پرداخت كند و ۸۵ درصد منابع از طريق فاينانس بانكي تامين شود. در ماه‌هاي گذشته به دليل فشارهاي سياسي به وجود آمده از سوي امريكا، عملا هيچ يك از بانك‌هاي بين‌المللي نپذيرفتند كه فاينانس هواپيماهاي ايران را تامين كنند. پس از اعلام تصميم ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا، مبني بر خروج اين كشور از برجام عملا راه ورود هواپيماهاي جديد به ايران تا حد زيادي بسته شد و در كنار بويينگ و ايرباس،ATR نيز اعلام كرده بود كه براي اجرايي شدن قراردادش با مشكلات جدي مواجه است. اين پنج فروند هواپيماي جديد شايد آخرين هواپيماهاي برجامي ايران باشند، هرچند با توجه به زمان چند هفته‌اي باقي مانده تا آغاز رسمي تحريم‌هاي جديد، امكان آن وجود دارد كه لااقل چند فروند هواپيماي جديد ديگر وارد ناوگان كشور شود.»