كلكسيونرهاي دنيا به دنبال افعي ايران
تجارت «افعي دم‌عنكبوتي» ممنوع مي‌شود
افعي دم‌عنكبوتي به عنوان يكي از شاخص‌ترين گونه افعي‌ها، تنها در ايران وجود دارد. تجارت غيرقانوني، بقاي اين گونه را تهديد مي‌كند. براي همين دفتر كنوانسيون (CITES) تجارت گونه‌هاي گياهي و جانوري در ايران، پيشنهاد داده كه افعي دم‌عنكبوتي در ليست اين كنوانسيون قرار گيرد.
به گزارش ايسنا، رضا فرجي، مدير اجرايي كنوانسيون تجارت گونه‌هاي گياهي و جانوري در معرض انقراض با تاكيد بر جايگاه ارزشمند افعي دم عنكبوتي تصريح كرد: «افعي دم‌عنكبوتي» گونه اندميك ايران به حساب مي‌آيد. به اين معنا كه اين‌گونه تنها در كشورمان يافت مي‌شود و در سال ۲۰۰۶ شناسايي و به عنوان گونه جديد معرفي شد. اين خزنده‌شناس تاكيد كرد: افعي دم‌عنكبوتي گونه بسيار خاصي از افعي است كه انتهاي دم آن عنكبوتي شكل است و از آن به عنوان طعمه براي فريب استفاده مي‌كند و زماني كه پرنده‌اي به آن نزديك مي‌شود نسبت به شكار پرنده اقدام مي‌كند. اين گونه از لحاظ تكاملي در دنيا بي‌نظير است، هرچند برخي گونه مارها هم تكامل و تغييرات ظاهري داشته‌اند، اما روند تكاملي افعي شاخدار دم عنكبوتي بي‌نظير و با هدف شكار اختصاصي از پرنده‌هاي كوچك بوده است. فرجي در پاسخ به پرسشي در مورد خطرات احتمالي براي افعي دم‌عنكبوتي گفت: از آنجا كه افعي دم‌عنكبوتي از لحاظ ظاهري و رفتاري يك گونه منحصربه‌فرد است و تنها در ايران يافت مي‌شود به يك گونه بازارپسند تبديل شده است و بسياري از كلكسيونرها يا صاحبان باغ وحش‌ها علاقه زيادي دارند كه اين گونه را در مجموعه‌هاي خود داشته باشند. در چنين شرايطي متاسفانه افعي دم‌عنكبوتي از كشور خارج شده است و خريد و فروش غيرقانوني مي‌شود. اخيرا نمونه‌اي داشتيم كه مقصد افعي دم‌عنكبوتي آلمان بود. مدير اجرايي كنوانسيون تجارت گونه‌هاي گياهي و جانوري در معرض انقراض با تاكيد بر اينكه جمعيت افعي دم‌عنكبوتي براي برداشت به شدت شكننده است، در مورد روند پراكنشي اين‌گونه گفت: آمار جمعيتي دقيقي از افعي دم‌عنكبوتي نداريم چون مطالعه كاملي در اين مورد صورت نگرفته است، اما عمده پراكنش آن در استان ايلام است و در استان‌هاي كرمانشاه و لرستان هم يافت مي‌شود. اميدوارم جوامع بومي و محلي در حفاظت از اين‌گونه شاخص، هوشيارانه‌تر عمل و در برابر پيشنهادات براي صيد و فروش اين افعي دم‌عنكبوتي مقاومت كنند و حتي تخلفات اين حوزه را به سازمان حفاظت محيط زيست اطلاع دهند. وي در ادامه با اشاره به ضرورت مقابله با تجارت افعي دم‌عنكبوتي اظهار كرد: پيرو وظايف «سايتيس» كه براي حفاظت از گونه‌هاي در معرض انقراض در برابر تجارت غيرقانوني تشكيل شده است و از آنجا كه تقاضاي بين‌المللي به دليل تجارت غيرقانوني اين گونه بسيار بالاست، مديريت كنوانسيون سايتيس در ايران، پروپوزالي را تنظيم و به دبيرخانه مركزي كنوانسيون ارسال كرد تا اين گونه را به ضمائم سايتيس اضافه و به اين ترتيب از تجارت غيرقانوني آن پيشگيري كند. مدير اجرايي كنوانسيون تجارت گونه‌هاي گياهي و جانوري در معرض انقراض با اشاره به ضرورت مقابله بين‌المللي با تجارت غيرقانوني افعي دم‌عنكبوتي گفت: پروپوزال گونه افعي دم‌عنكبوتي به منظور ايجاد چتر حفاظتي بين‌المللي براي اين‌گونه و جلوگيري از تجارت غيرقانوني بين‌المللي آن به دفتر كنوانسيون ارسال شده است تا در كنفرانس متعاهدين كه در خردادماه سال آينده در سريلانكا برگزار خواهد شد، بررسي شود و اميدوارم با حمايت كشورهاي عضو مورد تصويب نهايي قرار بگيرد، البته سعي كرديم با گروه‌ها و انجمن‌هاي بين‌المللي موثر روي اين موضوع ارتباط داشته باشيم و حمايت آنها را جلب كنيم. در همين جهت گروه تخصصي افعي‌ها در IUCN نيز از اضافه شدن افعي دم‌عنكبوتي به ليست سايتيس حمايت كرده است.
به گفته فرجي، البته از آنجا كه پيش از حمايت‌هاي بين‌المللي، حمايت و حفاظت‌هاي ملي مورد تاكيد و ضروري است، با پيگيري‌ها و اقدامات اداره كل شكار و صيد و بخش سايتيس و موافقت معاونت محيط طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست با دستور عيسي كلانتري، رييس سازمان محيط زيست و استفاده از اختيارات قانوني براي اعلام رده حفاظتي گونه‌ها، «افعي دم‌عنكبوتي» به عنوان گونه در معرض انقراض كشور پذيرفته و معرفي شد. اين موضوع در آذرماه سال ۹۷ در روزنامه رسمي كشور درج شد.