دوراهي انتقاد و انسجام

«امروز زمان گله‌گذاري، جناح‌ها و گروه‌ها از يكديگر نيست. زماني است كه همه بايد در صف واحد و مستحكم قرار بگيريم تا كسي نتواند در اين صف رخنه ايجاد كند. بايد با اتحاد در برابر توطئه امريكايي‌ها ايستاده و از مشكلات به ‌خوبي عبور كنيم.» اين جملات و مشابه آن در طول حدود 6 سال حضور حسن روحاني به عنوان رييس‌جمهوري در كاخ پاستور بارها و بارها شنيده شده، به طوري ‌كه كمتر اظهارنظري از او به ياد داريم كه در آن بر «وحدت» تاكيد نكرده باشد، اما حالا با حضور دونالد ترامپ در راس كاخ سفيد و به ‌ويژه پس از اقدامات اخيرش عليه سپاه و ايران، آن تاكيدات روحاني نيز رنگ ‌و بويي جدي‌تر به خود گرفته است.

روحاني حالا به‌ خوبي مي‌داند كه بدون همراهي همه دستگاه‌ها و نهادهاي دولتي و نظامي، عبور از مشكلات فعلي و واكنش به اقدامات خصمانه ترامپ و متحدان منطقه‌اي‌اش بسيار سخت و چه‌ بسا ناممكن خواهد بود. شايد به همين دليل هم هر بار كه اقدامي از سوي امريكا سرمي‌زند، رييس‌جمهوري اسلامي ايران اين دعوت از نيروهاي سياسي داخل كشور به اتحاد را با جديت بيشتر مطرح مي‌كند. اما اين پرسش كه اتحاد مدنظر روحاني تا چه حد در بدنه سياسي كشور ايجاد شده، موضوعي است كه احتمالا كمتر كسي پاسخي دقيق و روشني برايش در آستين دارد.

كمي كمتر از يك‌ سال قبل بود كه امريكا برخلاف عرف بين‌الملل، به ‌طور يك‌جانبه از توافق هسته‌اي خارج شد تا جناحي كه در همان روزهاي مذاكره، نه‌تنها با هرگونه توافق با غرب مخالف بود، بلكه با دستگاه ديپلماسي كشور نيز از موضع منتقدي تمام‌عيار مواجه مي‌شد كه زبان ملامتش بر سر دولت و داعيه‌داران گفت‌وگو دراز شود و با طعنه و تسخر از كوتاهي دولت و اشتباهات تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي دم بزند. چنانچه وقتي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي توسط وزارت امور خارجه امريكا تروريستي خوانده شد، بخشي از نيروهاي تندروتر مخالفان، كليپ انتقادات دولتي‌ها از اين ارگان نظامي را در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست كردند تا آنها را در اين اقدام امريكا سهيم نشان دهند. پيش از آن هم وقتي سراسر كشور درگير سيل بود، درست در روزهاي كه دولت با تمام ضعف‌ها و قوت‌هايش در حال انجام وظايفش در رسيدگي به مشكلات مردم بود، شديدترين انتقادات بلكه اتهامات را عليه خود به چشم ديد. اينها و مسائلي از اين دست اما هرچه نباشد، به ‌خوبي بيانگر آن است كه طيفي خاص از فعالان سياسي، چندان تمايلي به اتحاد به معناي واقعي كلمه با جريان‌هاي رقيب ندارد و عملا شرايط تحقق آن را به تعويق مي‌اندازد و حاشيه‌ها را از متن پررنگ‌تر نشان مي‌دهد. شايد به همين دليل باشد كه روحاني حالا صراحتا از وزراي خود خواسته كه «به هيچ حاشيه‌اي پاسخ ندهند؛ چرا كه امروز زمان خدمت به مردم» و حل مشكلات آنان است.

در اين شرايط اما تيغ اين اتهامات و انتقادات گاهي چنان تيز مي‌شود كه اصولگرايان را نيز ناچار به اعلام برائت مي‌كند. در چنين شرايطي اما ضرورت اتحاد براي عبور از مشكلات باعث شده كه در اركستر 3 فراكسيون سياسي پارلمان نيز سمفوني همدلي با دولت نواخته شود و انگشت اتهام را به سمت تندروها نشانه رود تا شايد در سال پاياني عمر مجلس دهم، پاستور و بهارستان در عمل به اتحاد و هماهنگي دست يابند.