گپي با مدير نشر و كتابفروشي «رود»
چرخه معيوب توزيع كتاب
تينا جلالي
در سال‌هاي اخير تعدادي از ناشران به چگونگي و روند برگزاري نمايشگاه كتاب گلايه دارند و چرخه توزيع كتاب در نمايشگاه را مناسب و حساب شده ارزيابي نمي‌كنند. آنها معتقدند نمايشگاه كتاب ايران از استانداردهاي دنيا تبعيت نمي‌كند. براساس عقيده اين گروه هيچ جاي دنيا تعريفي كه ما از نمايشگاه كتاب داريم، ندارند.
محمد زارع، مدير نشر و كتابفروشي رود هم با اين ناشران هم عقيده است و صراحتا مي‌گويد، چندسالي است كه در نمايشگاه غرفه ندارند:«به نظر من نمايشگاه كتاب در همه جاي دنيا محلي است براي حضور مولفين، مترجمين، محققين و ناشرين در كنار مردم تا يكديگر را ببينند و با هم آشنا شوند. نمايشگاه كتاب مكاني است براي گردهمايي نويسندگان كتاب‌هاي مختلف تا براي خوانندگان خود سخنراني كنند و با آنها ارتباط مستقيم داشته باشند. در نمايشگاه بايد سمينارهاي مختلفي برگزار شود تا از مردم از حوزه نشر آگاهي پيدا كنند. كتاب‌ها بايد در نمايشگاه معرفي شوند. جلساتي براي مطرح كردن برخي موضوعات مورد تحقيق برگزار شود.
به گفته مدير كتابفروشي رود، نمايشگاه كتاب در سال‌هاي اخير كاركرد واقعي خود را از دست داده و بازده خوبي ندارد. او برگزاري نمايشگاه كتاب در فرمت فروشگاه كتاب را غم‌انگيز ارزيابي مي‌كند كه اين روش باعث مي‌شود بسياري از مخاطبان خريد كتاب را يك بار در سال و آن هم در نمايشگاه خلاصه كنند تا بتوانند از تخفيف‌هاي نمايشگاهي بهره ببرند.
از ديدگاه زارع حوزه نشر چرخه‌اي است مشتمل بر مولف، مترجم، ناشر، توزيع‌كننده و فروشگاه كتاب. او مي‌گويد:«در سال‌هاي اخير ميلياردها سرمايه از چرخه كتاب خارج شده چون زيان بالايي براي سرمايه‌گذار داشته است. سرمايه‌گذار براي اعتلاي فرهنگ و هم گذران زندگي در حوزه نشر سرمايه‌گذاري مي‌كند اما متاسفانه سياست‌ها به طرفي مي‌رود كه به حوزه نشر آسيب وارد مي‌كند. به جاي آنكه در جهت جذب سرمايه بكوشيم بيشتر تلاشمان در جهت فراري دادن سرمايه است.» راسته كريم‌خان زند كتابفروشي‌هاي متعددي با ارزش ميلياردي تعطيل شده‌اند به اين دليل كه نمي‌توانستند، سرمايه اوليه را برگردانند و سوددهي نداشتند. با تعطيل شدن اين مكان‌ها، آجيل‌فروشي يا كافه جاي آنها را گرفته است. از نظر اين ناشر، مردم به وجود چنين فروشگاه‌هايي در سطح شهر نياز مبرم دارند اما نبايد كتابفروشي را جايگزين اين دست فروشگاه‌ها كرد. اين مساله در بلندمدت به فرهنگ كشور آسيب وارد مي‌كند. او صحبت‌هايش را اينگونه تكميل مي‌كند:«در يك نگاه آسيب‌شناسانه بايد اعتراف كنيم، نمايشگاه كتاب براي يك عده سودآوري دارد. اين افراد كه همان مافيا هستند، نمي‌خواهند روال برگزاري نمايشگاه كتاب تغيير كند و بر مدار درست تعريف شود.»
كتابفروشي نشر رود ۲۰ سال است كه در محدوده كريم‌خان زند فعاليت مي‌كند و كتاب‌هايي در حوزه فلسفه، علوم سياسي و جامعه‌شناسي در اختيار مردم قرار مي‌دهد.