خليفه خودخوانده داعش پيروانش را به ادامه عمليات تروريستي فراخواند
ناخلف بي‌سرزمين
شهاب شهسواري
يك ماه بعد از سقوط آخرين سرزمين خلافت خودخوانده داعش، ابوبكر بغدادي، رهبر اين گروه تروريستي با پيامي جديد براي هوادارانش در ويدئويي ظاهر شده است. مدعي پيشين خلافت، اكنون با به رخ كشيدن همراهي گروه‌هاي تازه پيوسته به داعش در شمال آفريقا، پيروانش را به ادامه آنچه «جهاد» مي‌نامد، دعوت كرده است. اين دومين بار است كه گروه تروريستي داعش تصاوير ويدئويي از ابوبكر بغدادي منتشر مي‌كند. تصاوير ويدئويي قبلي بغدادي 5 سال پيش در موصل ضبط شده بود، جايي كه او خود را خليفه معرفي مي‌كرد و تاسيس حكومت جهاني‌اش را وعده مي‌داد. اما حالا پس از سقوط باغوز، آخرين سرزمين تحت كنترل داعش، ابوبكر بغدادي اين بار در قامت رهبر يك گروه شورشي بازگشته است. خليفه بدون سرزمين تروريست‌هاي داعش، اين بار از «جهاد تا آخرالزمان» سخن مي‌گويد و مي‌گويد كه سرنوشت پيروانش در پيروزي نيست بلكه در ادامه نبرد است. تصاوير تازه ابوبكر بغدادي از سوي «شبكه فرقان» يكي از رسانه‌هاي وابسته به وزارت اطلاع‌رساني خلافت تروريستي داعش منتشر شده است. فرقان، كه مهم‌ترين واسطه رسانه‌اي گروه تروريستي داعش محسوب مي‌شود، در طول ماه‌هاي گذشته فقط پيام‌هاي صوتي منتشر مي‌كرد اما دو سال بعد از آخرين ويدئوي منتشر شده توسط اين رسانه تروريستي، تصاويري از ابوبكر بغدادي پخش كرده است.
از محتواي سخنان ابوبكر بغدادي مشخص است كه تصاوير ويدئويي از او به تازگي ضبط شده است. او به حملات هفته گذشته به كليساهايي در سري‌لانكا اشاره مي‌كند و اين اقدام را انتقام خون تروريست‌هاي تحت رهبري‌اش در شهر باغوز توصيف مي‌كند. داعش چند روز بعد از حملات تروريستي در سري‌لانكا مسووليت اين حملات را بر عهده گرفته بود اما پليس سري‌لانكا بر اساس ادعاي يكي از پيروان داعش، اين حملات را انتقام اقدام تروريستي اخير در نيوزيلند توصيف كرده بود. اما بلافاصله مشخص شد كه ارتباطي ميان حمله تروريستي به مساجد نيوزيلند با حملات به مراسم عيد پاك در سري‌لانكا وجود نداشت. سخنان تازه رهبر گروه تروريستي داعش هم اين موضوع را تاييد كرده است. رهبر تروريست‌هاي داعش در سخنانش همچنين به رويدادهاي اخير در سودان، الجزاير و سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين اشاره مي‌كند. از جمله به انتخاب مجدد نتانياهو به عنوان «رييس دولت يهوديان» و سرنگوني «خودكامه»ها در سودان و الجزاير اشاره مي‌كند.
بغدادي كه چهره‌اش نسبت به ويدئوي 4 سال پيش اندكي تغيير كرده است در اين كليپ 18 دقيقه‌اي فرمانده داعش با ريش‌هايي كه رو به سپيدي مي‌رود و نيمي از پايين آن را حنا بسته است، جلوي پرده‌اي سفيدرنگ روي مخده نشسته و يك اسلحه نيمه‌اتوماتيك را كنار خود قرار داده است. در كنار بغدادي 3 تن از معاونانش نشسته‌اند كه در تصاوير منتشر شده، چهره آنان مات شده تا هويت‌شان قابل تشخيص نباشد. بغدادي در سخنانش به گروه‌هاي تازه‌اي كه در مالي و بوركينافاسو با داعش بيعت كرده‌اند، اشاره مي‌كند و مشخصا از فردي با نام «ابووليد صحراوي» ياد مي‌كند كه در سال‌هاي اخير بيعت گروه شبه‌نظامي خود را با داعش اعلام كرده است. صحراوي كه در گذشته تحت لواي القاعده در مالي مي‌جنگيد از سال 2016 با بغدادي متحد شده است. بغدادي از پيروانش در مالي و بوركينافاسو مي‌خواهد كه حملات خود را «عليه صليبي‌هاي فرانسوي» افزايش دهند و از تروريست‌هايي كه در ليبي تحت لواي اين گروه مي‌جنگند، حمايت مي‌كند. او ادعا مي‌كند كه 92 عمليات در انتقام از نبرد باغوز در طول يك ماه گذشته در 8 كشور جهان از سوي داعش انجام شده است. بغدادي همچنين از تروريست‌هاي خارجي كه در نبرد باغوز كشته شده‌اند، ياد مي‌كند، افرادي با مليت‌هاي عربستان سعودي، فرانسوي، استراليايي، بلژيكي، چچني، مصري و عراقي. در پايان اين ويدئو يكي از معاونان بغدادي كه در جلسه حاضر است، پوشه‌هايي را در اختيار او مي‌گذارد كه نام برخي كشورها و مناطقي كه داعش در آنها فعال است، روي آنها درج شده‌اند: سومالي، شبه‌جزيره سيناي مصر، غرب آفريقا، يمن و ليبي. اين تصاوير در كنار اشاره بغدادي به گروه‌هاي بيعت كرده در سراسر جهان نشان از آن دارد كه بر اساس استراتژي تازه داعش به جاي تمركز بر گسترش سرزمين‌هاي تحت تسلط در سوريه و عراق، گسترش شبكه بين‌المللي گروه‌هاي منفك است.
بغدادي در اين ويدئو ضمن قبول شكست در نبرد باغوز به عنوان آخرين شهر تحت تسلط دولت خودخوانده‌اش تاكيد مي‌كند كه دشمنانش بايد منتظر انتقام باشند. او مي‌گويد:«بعد از اين نبرد بايد منتظر خيلي چيزها باشند، مي‌خواهيم دشمنان را از نظر همه منابع انساني، نظامي، اقتصادي، لجستيك و هر چيز ديگر تضعيف كنيم. نبرد امروز ما نبرد فرسايشي است.» در ماه‌هاي گذشته هرچند گزارش‌هايي در مورد مرگ يا جراحت شديد بغدادي در درگيري‌ها منتشر شده بود اما هيچ شاهد معتبري از سرنوشت او وجود نداشت. انتشار ويدئو توسط اصلي‌ترين رسانه داعش از فردي كه خود را ابوبكر بغدادي معرفي مي‌كند و مشخصا در يك هفته گذشته ضبط شده است، مي‌تواند نشانه معتبري از سلامت فيزيكي فرمانده اين گروه تروريستي باشد. گروه تروريستي داعش در طول ماه‌هاي گذشته شكست‌هاي سختي در نقاط مختلف سوريه و عراق تحمل كرده است، معاونان ارشد او از جمله ابوعمر الشيشاني وزير جنگ، ابومسلم التركماني فرماندار بغداد، ابومحمد العدناني سخنگو و ابوعلي الانباري فرماندار سوريه در حملات هوايي كشته شده‌اند. او همچنين در پيام‌هاي صوتي ماه‌هاي اخير خود به مرگ پسرش در نبرد اشاره كرده بود. با اين حال ويدئوي جديد نشان مي‌دهد كه گروه تحت رهبري بغدادي در حال بازسازي ساختار و سلسله مراتب فرماندهي خود با تركيب و استراتژي تازه‌اي است.
روكميني كاليماچي، خبرنگار نيويورك تايمز در مورد انتشار اين ويدئو در شرايط كنوني مي‌نويسد:«اين ويدئو عملا دومين ويدئويي است كه رهبر داعش در طول بيش از يك دهه در آن ظاهر مي‌شود. اما چرا او اين خطر را پذيرفته است؟ احتمالا به اين دليل كه سازمان تروريستي تحت رهبري‌اش بعد از شكست‌هاي اخير در حالتي شكننده و بي‌روحيه قرار گرفته است. او ريسك نمايش چهره‌اش براي جهانيان را به جان خريده است تا بتواند به پيروان خودش روحيه ببخشد.» گرائم وود، خبرنگار آتلانتيك نيز در اين مورد مي‌نويسد:«با سقوط باغوز، بغدادي با خطر جدي يك انقلاب در سازمانش مواجه شد. آنگونه كه مخالفانش مي‌گويند خلافت بدون خليفه، خلافت نيست. هواداران او مدت‌ها اعضاي گروه طالبان افغانستان را مسخره كرده بودند كه سال‌هاي بعد از مرگ ملا عمر، بدون اينكه از وضعيت او با خبر باشند، همچنان بيعت خود را با اين رهبر جانباخته حفظ كرده بودند. بغدادي با اين ويدئو نشان داد كه خليفه خودخوانده هنوز زنده است، فرمانروايي مي‌كند و از هوادارانش وفاداري مي‌طلبد.»