راه جديد گفت‌وگو با ترامپ
عباس عبدي
با افزايش تنش زباني ميان ايران و امريكا و نيز حضور بيشتر نيروي نظامي آنان در منطقه، دونالد ترامپ يك برگ تبليغاتي ديگر رو كرد و به نحو غيرقابل انتظاري اعلام كرد كه تلفن خود را براي مسوولان ايران فرستاده تا يك تماس بگيرند و جالب اينكه 12 شرط قبلي وزير خارجه‌اش را كنار گذاشت و گفت فقط از ايران يك درخواست دارد و آن نداشتن سلاح هسته‌اي است. در ايران هم عده‌اي خواهان گفت‌وگو شده‌اند، طبعا منتظرند يا دوست دارند طرف ايراني گوشي را بردارد و يك تماس با كاخ سفيد بگيرد و مساله را در چشم به هم زدني حل كند. حالا اگر هم حل نشد راه دوري نرفته‌ايم، همين جايي هستيم كه اكنون هستيم! فكر نمي‌كنم هيچ تماسي با ترامپ مفيد باشد. دليلش اين است كه حرف زدن و مكالمه كردن با گفت‌وگوي سياسي تفاوت دارد. مذاكرات برجام يك گفت‌وگوي واقعي بود. يعني پيش از آغاز گفت‌وگوها طرفين مساله‌اي را پذيرفته بودند و در جريان گفت‌وگو آن را عملي كردند. طرفين پذيرفته بودند كه ايران از حق غني‌سازي بهره‌مند باشد، ولي شرايطي فراهم شود كه طرف غربي اطمينان پيدا كند كه دسترسي ايران به بمب هسته‌اي منتفي است و در ادامه نيز تحريم‌ها هم برداشته شود. اين گزاره پيش از گفت‌وگوها يا در مقدمه آن قطعي شده بود و ماه‌ها گفت‌وگوي بعدي فقط براي پيدا كردن بهترين شيوه اجرايي و عملي كردن اين توافق بود. ولي اكنون با ترامپ درباره چه چيزي بايد گفت‌وگو كرد؟ هيچ.
مي‌گويد كه سلاح هسته‌اي نداشته باشيم، خب اينكه پيش‌تر حل شده است، مگر آنكه بگويد من آن را قبول ندارم و آن طور كه من مي‌خواهم بايد بپذيريد كه اين هم بلاموضوع كردن گفت‌وگوست، زيرا ترامپ جانشين دولت پيشين و وارث تعهدات آن است و هيچ دولتي نمي‌تواند تعهدات دولت پيش از خود را با اين استدلال نقض كند. اين كار نافي هر نوع گفت‌وگويي است، زيرا فردا با همين استدلال مي‌تواند زير توافقات خودش نيز بزند. ترامپ اهل گفت‌وگو نيست، اهل نمايش است، همان‌طور كه با كره‌شمالي انجام داد و يك نمايش بي‌محتواي چند ساعته اجرا كرد و تمام. درباره مشكلات با مكزيك نيز همين طور رفتار مي‌كند. حتي با متحدانش نيز گفت‌وگو نمي‌كند، بلكه دستور مي‌دهد و يك‌سويه عمل مي‌كند. خروجش از پيمان پاريس نيز همين گونه است. با اين حال در رابطه با ايران از يك جهت در موضع برتر قرار گرفته است و آن اينكه در سخن اظهار آمادگي براي گفت‌وگو مي‌كند، گو اينكه منظورش از گفت‌وگو، گفتن او و شنيدن ديگران است ولي مردم لزوما چنين برداشتي ندارند. از اين‌رو بايد براي خارج كردن او از اين موضع؛ پيشنهادي جدي ارايه كرد، در اين باره ايده زير را پيشنهاد مي‌كنم. براي خلع سلاح ترامپ، ايران پيشنهاد كند كه نيازي به گفت‌وگوي رو در رو در اتاق‌هاي بسته نيست، توييتر بهترين وسيله است. پايه گفت‌وگو را همين آخرين جمله ترامپ قرار دهند. طرف ايراني مي‌تواند رييس‌جمهور باشد. گفت‌وگو در فضاي عمومي شكل بگيرد. در حال حاضر نيز عملا اين نحوه گفت‌وگو وجود دارد ولي سازمان‌نيافته و غيرمعين است. مي‌توان قرار گذاشت كه هر يك از دو طرف در ساعت معيني از روز نظرات خود را در قالب يك رشته توييت منتشر كند و طرف ديگر نيز فردا يا پس‌فرداي آن در همان ساعت با رشته توييت خود پاسخ دهد و اگر هم خواست نظرات جديدي را طرح كند. اين نوع گفت‌وگو مي‌تواند جديد و نوآورانه باشد و مورد استقبال جهاني نيز خواهد بود. همه چيزها شفاف و روشن و مستند بيان مي‌شود. حضور در چنين گفت‌وگويي براي ايران هيچ هزينه‌اي ندارد. اين گفت‌وگو براي افكار عمومي ايران و جهان بسيار مفيد است و حتي گمان مي‌كنم براي افكار عمومي امريكايي‌ها نيز اثر مثبت دارد. از همه مهم‌تر اينكه ابتكار عمل را از دست ترامپ مي‌گيرد و او نمي‌تواند مدعي شود كه بايد حضوري يا تلفني و خصوصي گفت‌وگو شود. ايران چيزي براي پنهان كردن ندارد. اميدوارم اين پيشنهاد مورد توجه مسوولان ايراني قرار گيرد.